Ужо калісьці пісаў пра архаічную практыку назірання за душамі памерлых на Дзяды. Тое апісанне пакінуў Рамуальд Зенкевіч ў ХІХ стагоддзі. Вось яшчэ адна нататка Р.Зенкевіча таксама з Піншчыны ( Read more... )

Яшчэ раз хацелася б звярнуць увагу на артыкул Уладзіміра Аўсейчыка "Абрад "Стаўроўскія Дзяды" на Докшыччыне", у якім разглядаецца гісторыя і сучаснасць абраду. Гэты тэкст не асабліва быў заўважаны ў "масах", хаця ён важны, бо прысвечаны абраду, што звязаны з касмаганічным і этнаганічным міфам беларусаў. У час Дзядоў актуальна нагадаць пра яго ( Read more... )

З 2005 г. з сябрамі ды іншымі ахвотнымі мы наведваем курганы ў Барысаве на Радаўніцу і Дзяды. Даглядаем і прыбіраем пахаванні продкаў, ушаноўваем дзядоў. Разам з гэтым таксама наведваем і свае могілкі. Прыклад святкавання на курганах натхніў людзей і ў іншых мясцовасцях. Хаця і без нас раней таксама так рабілі і робяць.

Праца, як частка рытуальных ( Read more... )

Як бы мы спраўлялі Дзяды на Марсе? Вось такое пытанне нядаўна пачуў. І паспрабую паразважаць на гэтую тэму. Пытанне зусім не вар’яцкае і не дзівацкае. Я ўпэўнены, што праз пэўны час, у перспектыве яно будзе актуальным. Калі паглядзець, то ўжо сёння ўсё мацней гучыць тэма калоній на Месяцы ці Марсе, і падобныя ідэі рана ці позна рэалізуюцца. Ды і ( Read more... )

У мінулыя гады традыцыйна збіраліся на Дзяды на курганах у Барысаве, але сёлета ўпершыню наведалі курганныя пахаванні ў лесе ў ваколіцах горада (прыблізна ў 5 км). У літаратуры пра іх згадак не сустракаў, але ахоўная шыльда ёсць, аднак без якой-небудзь інфармацыі. Проста "курганы" ды ўсё. Прыгадаў, што ў адной з вёсак, якая знаходзіцца адносна ( Read more... )

Заўважыў, што сёлета ў розных публікацыях пра Радаўніцу з'явілася характэрная рыса - сцвярджаюць, што Радаўніца гэта тое ж самае, што Наўскі Вялікдзень, што Наўскі Вялікдзень - гэта адна з назваў Радаўніцы, ледзьве не як першапачатковая назва. Крыніца гэтага, па ўсёй верагоднасці з адпаведнага артыкула ў Вікіпедыі. Таксама ў адпаведным артыкуле ў ( Read more... )

Адбылася ўжо традыцыйная талака на барысаўскіх курганах напярэдадні Радуніцы. Сёлета ўжо 11-я па ліку. Кожны год прыходзім, як і ўвосень на Дзяды, каб прыбраць смецце і ўшанаваць продкаў ( Read more... )

У вядомых запісах араба Ібн-Фадлана аб пахаванні заможнага руса згадваецца абрад, калі дзяўчына (якую абіралі, каб яна пайшла дабраахвотна на той свет) тройчы падымалася над адмысловай слупавай канструкцыяй (два слупы з папярэчынай) і казала, што бачыць памерлых ( Read more... )

Адбылася традыцыйная талака на барысаўскіх курганах напярэдадні Дзядоў. Як заўжды, пачысцілі ад смецця, запалілі вогнішча на самым вялізным кургане, ушанавалі продкаў.


( Read more... )

Заўважыў яшчэ адну згадку пра Стаўры і Гаўры. А паходзіць яна з "Беларускіх народных расказаў" Восіпа Арлоўскага, якія былі выдадзены ў Полацку ў 1908 г. Вось адпаведны фрагмент гутаркі:

"- Я табе прыйшоў, старшына, запытацца, ці скора гэта ў нас будзе змітроўка?
- А нашто ж табе, Агапон, змітроўка: верна ўжо табе хочацца скарэй памінаць стаўры- ( Read more... )