Дадзены нарыс распавядае пра ўзыходжанне на гару Алімп 11 верасня 2019 г. Тут знойдзеце не толькі непасрэднае апісанне ўзыходжання (гэтага ў сеціве хапае), але і некаторыя ўласныя думкі і назіранні ў кантэксце індаеўрапейскай міфалогіі. Аднак, натуральна, будзе і пра сам працэс узыходжання. Здымкаў шмат, але ж ўсё не паставіш. Цяжка выбіраць, таму ( Read more... )

Упірэвічы слаўныя сваёй гісторыяй, але мы ведаем далёка не ўсе цікавыя старонкі мінулага вёскі. У красавіку 2009 года пашчасціла пазнаёміцца з мясцовым жыхаром Уладзімірам Сцяпанавічам Касьянавым, які нарадзіўся ў 1928 годзе. Ён распавёў пра адну невядомую раней цікавостку з вясковай гісторыі.

Уладзімір Сцяпанавіч прыгадаў, што калісьці на полі ( Read more... )

Яшчэ адно фальклорнае сведчанне пра казла/казу ў якасці ахвярнай жывёлы. Да таго ж, ахвяраванне адбываецца праз агонь.  А што цікава, гэтая архаічная рытуальная практыка занатавана ў наш час.

Каб жаданне спаўнялася

Трэба было спаліць кроў казы або казла ў поўню і сказаць пры гэтым:

Адна кроў бяжыць,
Другая попелам ляжыць.
Я, раб (раба) (імя) хачу ( ( Read more... )

Што такое купальскі абрад "Барана", "Біцьцё бараны"? Што, як і навошта робяць? І чаму барана? Падсумаваў вядомыя звесткі.“Барана”, “Біць барану” - гэта калектыўнае абрадавае дзеянне, якое заключаецца ў адначасовым выкананні рознасезонных каляндарна-абрадавых, а таксама сямейна-абрадавых песень. Найбольшая колькасць запісаў адносіць “Барану” у лік ( Read more... )

Неяк з'явілася думка скласці свой спіс адметных і вядомых сакральных камянёў Беларусі. Справа складаная, бо святых валуноў даволі багата, ды кожны камень унікальны, значны для сваёй зямлі і тых людзей, што там жывуць і ўшаноўваюць святыню. Тым не менш, вось такі спіс у мяне атрымаўся.

1. Сцёп-камень каля в. Баяры Докшыцкага раёна Віцебскай ( Read more... )

Пра вынікі адной з вандровак мой артыкул у краязнаўчай газеце "Гоман Барысаўшчыны":
Зміцер Скварчэўскі. Камень з “чашай” каля Новага Янчына // Гоман Барысаўшчыны. - 2017. - №10 (223). - С. 5.

У ваколіцах вёскі Новае Янчына выяўлены цікавы камень з чашападобным паглыбленнем. Валун знаходзіцца побач з палявой дарагой пад старым дубам у 50 м на ( Read more... )

Ужо калісьці пісаў пра архаічную практыку назірання за душамі памерлых на Дзяды. Тое апісанне пакінуў Рамуальд Зенкевіч ў ХІХ стагоддзі. Вось яшчэ адна нататка Р.Зенкевіча таксама з Піншчыны ( Read more... )

Працягваем разгляд тутэйшых бостваў. У папярэдніх допісах ішла гаворка пра Бога (частка 1 і 2) і Маці-ЗямлюЦяпер хацелася б звярнуць увагу на Долю, якая сустракаецца ў беларускіх фальклорных творах. У пэўных выпадках у іх разумеецца менавіта боства, а не проста вобраз-персаніфікацыя прадвызначанасці і лёсу, асабліва калі ў тэкстах згадваюцца тры ( Read more... )

Перевод резюме исследования Дайнюса Разаускаса "Visi dievai. "Panteono" savokos kilmė, pirminis turinys ir lietuviškas atitikmuo".

Все предыдущие исследования древнего литовского пантеона относились к определению более-менее точного числа богов, которые должны быть идентифицированы, определению их функций и объяснению имен. И никогда не ( Read more... )

Наведаў самую знакамітую крыніцу (крыніцы) Барысаўшчыны. Быў моцна ўражаны. Такой крыніцы і комплекса ў раёне яшчэ не бачыў. Сапраўды ўнікальная мясціна. Склалася ўражанне, што крыніца рэагуе на моц гукаў каля яе. Калі голас гучней ці пляскаеш у далоні, то нібыта і крыніца актыўней варушыцца. І цікавая тапаграфія. Высокі бераг Схі, яр з крыніцамі ( Read more... )