Яшчэ адно фальклорнае сведчанне пра казла/казу ў якасці ахвярнай жывёлы. Да таго ж, ахвяраванне адбываецца праз агонь.  А што цікава, гэтая архаічная рытуальная практыка занатавана ў наш час.

Каб жаданне спаўнялася

Трэба было спаліць кроў казы або казла ў поўню і сказаць пры гэтым:

Адна кроў бяжыць,
Другая попелам ляжыць.
Я, раб (раба) (імя) хачу ( ( Read more... )

Огонь в древней религии балтов (Викинтас Вайткявичус)

Основываясь преимущественно на письменных источниках, исследователи, изучающие Балтийский регион, непростительно мало ссылались на археологические материалы. К сегодняшнему дню изучены тысячи квадратных метров археологических памятников, написаны тома отчетов, а полки музеев богаты находками. ( Read more... )

У мінулыя гады традыцыйна збіраліся на Дзяды на курганах у Барысаве, але сёлета ўпершыню наведалі курганныя пахаванні ў лесе ў ваколіцах горада (прыблізна ў 5 км). У літаратуры пра іх згадак не сустракаў, але ахоўная шыльда ёсць, аднак без якой-небудзь інфармацыі. Проста "курганы" ды ўсё. Прыгадаў, што ў адной з вёсак, якая знаходзіцца адносна ( Read more... )

Cфармуляваў думкі пра пэўную неадпаведнасць некаторых звестак пра Мінскае капішча. Невялікі этна-гістарычны дэтэктыў. Ёсць сумненні ў тым, што дуб меў назву "Волат", ахвярнік - "Жыжа", і нават ёсць пытанні пра камень "Дзед". Мяркую, што мог іх прыдумаць Міхаіл Кацар. Гэтаму і прысвячаецца тэкст "Загадкі Мінскага капішча. Ці быў дуб “Волатам”?". ( Read more... )

Юбілейны, дзясяты, год, як святкуем Купалле на Крупшчыне. Кожны раз месца святкавання адкрываецца па-іншаму. Даўно ведаў, што тая паляна - месца былой вёскі, што там крыніца, што захаваліся старыя могілкі, але вось толькі сёлета даведаўся, што якраз у тым краі ў некалькі км ад паляны праходзіла "Вітаўтава дарога" і быў "Вітаўтавы калодзеж", якія ( Read more... )

Некалькі словаў пра адну рысу язычніцкай традыцыі ВКЛ. У 16 стагоддзі Олаф Магнус адзначаў, што галоўнымі язычніцкімі культамі ў ВКЛ былі культ вужа, культ святых дрэў і культ агня. На сваёй Carta Marina (1539) і на гравюры ў "Гісторыі паўночных народаў" (1555) на землях Літвы ён намаляваў сімвалы гэтых культаў. Сярод іх мы бачым вогненны алтар- ( Read more... )

Кангрэс у Каўнасе (у 2011, 2013, 2014 гадах) для нас завяршаецца ўночы а часам пад ранак там, дзе Нёман сустракае Вяллю. У гэты час там нікога няма, ніякага шуму машын, а цемра і туман хаваюць індустрыяльныя пейзажы, якія месцамі апанавалі берагі. У такі час галоўным гукам ёсць цурчанне вады вакол камянёў. А ў якасці прывітання ад сваіх вытокаў, ( Read more... )

Памяць пра першы агонь, які з’явіўся на зямлі ад удару перуна, захоўвалася не толькі ў паданнях, але і ў замовах: “Агенец мой каханы, ты ад Бога прысланы…”. З цягам часу людзі навучыліся здабываць свойскі (“справядлівы”) агонь, які з тых часоў служыць людзям. Аднак агонь быў не толькі для патрэбаў чалавека. "Цар Агняны" быў увасабленнем адной з ( Read more... )

Учора, паводле добрай традыцыі, збіраліся на барысаўскіх курганах, каб пачысціць святое месца ад смецця і ўшанаваць дзядоў. Упершыню арганізаваў гэта ў 2005 г. Гэты год юбілейны, бо збіраліся ў дзясяты раз. Народу багата не было, бо працоўны графік не дазволіў далучыцца ўсім ахвотным, але ж колькасць не галоўнае. Вялікая ўдзячнасць тым, хто прыйшоў ( Read more... )

У суседнім двары яшчэ дагарае купальскае вогнішча. Дым стаўбом уздымаецца над шматпавярхоўкамі і зліваецца ўверсе з шэрымі хмарамі. Народ гуляў усю ноч.