Письмо солдата из Омска в газету "Вакыт" - трудности с русским языком, дедовщина и т.д. 1907 г.
Омскидан бер салдат язадыр: «Салдатта - мәдрәсәләрдә унар ел укып килгән шәкертләр русча укый вә яза белмәдекләрендән бер ике ел мәктәп күргән рус салдатларына коллык кылалар. Итекләренә кадәр чистарлалар. Анлардан иң кәбәхәт сүгүшләр ишетәләр. Бу тәәссеф түгелме? Ичмасам шәкердләргә гәскәрлек мәшәкәтләрен бераз җиңеләйтү кысадилә булсын русча укытылса яхшы булмас идеме? Мәдрәсәдә безгә мантыйкларда , башка иске фәнләр бик зур күренсәләр дә, дөньяга чыккач ике-өч ай русча укуның файдасыны бирә алмадыклары күреләдер. “
"Вакыт" газетасы №213, 1907 ел
Мой перевод:
Пишет один солдат из Омска : Шакирды после 10 летнего обучения в медресе, и из-за того что не могут читать и писать по-русски, оказавшись в армии, попадают в рабство русским солдатам, учившимся 1-2 года в школах. Чистят сапоги, выслушивают грязные ругательства. Не печально ли это? Если бы для облегчения армейских трудностей шакирдам в медресе преподавали русский язык было бы лучше. Вместо логики и других устаревших наук, как бы они не казались важными, в жизни они не оказываются такими же полезными как 2-3 месяца обучения русскому языку."