Всеми силами берегись китаеведов! :)

Jul 23, 2021 16:43


    ru:
Предложу своим читателям небольшое, но, как мне кажется, забавное и интересное чтение из современной литературы на эсперанто в моём переводе. Речь идёт о камерном театральном представлении, озаглавленном «Всеми силами берегись китаеведов!»; автор данного произведения - Sonja Kisa (сейчас она носит имя Sonja Lang; между прочим - автор широко известного в узких кругах планового языка Токипона). Текст, написанный на эсперанто-фоне, очевидно изобилует отсылками к эсперанто-реалиям (причём, следует заметить, весьма ироничными!), которые я постарался прояснить рядом переводческих комментариев. Перевод представлен «параллельно» с оригиналом, оригинал был взят тут.

eo:
Ĉi-sube mi prezentas mian tradukon de la ĉarma teatraĵeto «Gardu vin bone kontraŭ la ĉinologoj!», verkita fare de Sonja Kisa (por la esperantistoj tiu nomo devus esti konata; ŝi aŭtoris ankaŭ la planlingvon Tokipono). Pro tio, ke la teksto evidente riĉas je E-rilataj aludoj, mi aldonis kelkajn tradukistajn komentojn; la originalo estis prenita ĉi tie. Se vi ne legis la teatraĵeton, do ĝuu!
Gardu vin bone kontraŭ la ĉinologoj!
Absurdkomika paranojaĵo en unu akto
Originale verkita en Esperanto de Sonja KisaВсеми силами берегись китаеведов!
Абсурдно-комический параноидальный сюжет в одном акте
Автор оригинала на эсперанто - Sonja Kisa
Rolaro:
• UNUA ĈINO (UĈ)
• DUA ĈINO (DĈ)
• DIVERSAJ STATISTOJ (tute normalaj personoj sed ĉiu el ili ebla ĉinologo; eniras kaj forlasas la scenejon, farante ĉiutagaĵojn aŭ preterpasante, kondutante ĉiam tiel suspekte kiel senkulpe)

(Ĉiujn ĉi-priskribitajn rolojn povas ludi egale bone viroj aŭ virinoj)
В ролях:
• ПЕРВЫЙ КИТАЕЦ (ПК)
• ВТОРОЙ КИТАЕЦ (ВК)
• РАЗНООБРАЗНЫЕ ЭПИЗОДИЧЕСКИЕ ПЕРСОНАЖИ (вполне обычные лица, но каждый из них - возможный китаевед; выходят на сцену и покидают её, занимаясь обычными делами или просто проходя мимо, постоянно ведя себя как подозрительно, так и невинно)

(Все вышеозначенные роли могут исполнять как мужчины, так и женщины)
(Ridado; lumo; la du ĉefpersonoj promenas laŭ la koridoroj de la U.K. kongresejo 1999 en Berlino)
(Смех; свет; два главных героя прогуливаются по коридорам Всемирного конгресса эсперантистов 1999 года в Берлинек1)DĈ: Ha! ha! Nekredeble, ĉu ne?!
UĈ: Sed kion diris tiam via kuzino? Mi volas diri, kiel ŝi reagis?
DĈ: Ŝia respondo estis eĉ pli fia kaj sprita ol lia rimarko.
UĈ: Kaj...?
DĈ (rigardas ĉirkaŭen): Nu... Mi prefere rakontu al vi poste, kiam ni estos solaj. Mi ne povas diri ion tian ĉi tie.
UĈ: Ho, tamen diru! Ĉu eble vi forgesis? Ni ja ne plu estas en Ĉinio. Eksterlande ni povas krokodili kaj neniu ajn komprenas. Ni povas ĝui tute privatajn konversaciojn sen la zorgo, ke eble iu nin subaŭskultas.
DĈ: Nu...
UĈ: Rigardu! Mi povas ekzemple moki la verdajn ŝtrumpetojn de tiu strangulo, kaj li neniel suspektos, ke mi lin insultas.
DĈ: Ŝŝ!!
UĈ: Kio?
DĈ (mallaŭte): Atentu! Estas sufiĉe multe da ĉinologoj ĉi tie.
UĈ: Pardonu?
DĈ: Ĉinologoj! Ili ja povas nin kompreni. Ili studas nian lingvon kaj kulturon.ВК: Ха-ха! Невероятно, скажи?
ПК: Так и что тогда сказала твоя кузина? В смысле - как она отреагировала?
ВК: Её ответ был ещё более непристойным и метким, чем его замечание.
ПК: Ну так и?..
ВК (осматривается): Ну... Давай, я лучше расскажу тебе позже, когда мы будем одни. Тут я не могу говорить о таком.
ПК: Да говори уже! Или ты забыл, что мы уже не в Китае? За границей мы можем крокодилитьк2 - и никто ничего не поймёт. Мы можем наслаждаться совершенно приватной беседой не беспокоясь о том, что нас кто-либо подслушает.
ВК: Ну...
ПК: Смотри! Я могу, например, поглумиться над зелёными носкамик3 вон того типа, и он даже не заподозрит, что я его обхамил.
ВК: Тсс!!
ПК: Что?
ВК (тихо): Осторожно! Тут довольно много китаеведов.
ПК: Чего?
ВК: Китаеведов! Они-то могут нас понять. Они изучают наш язык и нашу культуру.

• Комментарий-1: Всемирные конгрессы эсперантистов - наиболее крупные эсперанто-мероприятия, проводимые ежегодно (за исключением периодов Первой и Второй Мировых войн); первый конгресс состоялся в 1905 году.
• Комментарий-2: «Крокодилить, крокодильничать» (эсп. krokodili) - специфический эсперантизм, означающий «использовать свой национальный язык среди эсперантистов, на эсперанто-мероприятиях»; обычно данное слово несёт негативные коннотации, подобное поведение считается нарушением внутреннего этикета эсперанто-сообщества, однако в данном случае слово использовано в позитивном ключе, так как в Европе вероятность найти человека, владеющего китайским языком, явно невелика.
• Комментарий-3: обыгрывается зелёный цвет, традиционно связанный с символикой эсперанто, а также несколько нездоровая привычка отдельных эсперантистов максимально подчёркивать свою принадлежность к эсперанто-сообществу посредством использования соответствующих значков, флажков и т. п.UĈ: Ĉinologoj?
DĈ: Jes ja! Ĉu vi neniam aŭdis pri ili? Ni devas esti singardaj. Al mia patrino iam aliris ĉinologoj dum vojaĝo. Ŝi trankvile sidis iun posttagmezon en parko. Tiam du ĉinologoj preterpasis kaj rekonis ŝin pro la El Popola Ĉinio en ŝia mano, kaj ili ekbombardis ŝin per demandoj. Ŝi devis tri tagojn pasigi en la malsanulejo.
UĈ (mirigite): Ĉu? Kiajn demandojn ili ĵetis?
DĈ: Nu, feliĉe ke ili estis nur komencantaj ĉinologoj: tute junaj. Ili demandis nur stultaĵojn kiel "He, ĉu vi venas el Pekino?" "Kiel oni diras 'Saluton, mi nomiĝas Simono' en la ĉina?" "Bonvolu montri al mi kiel ĝuste prononci la trian tonon?"
UĈ: Oj! Kiom terure!
DĈ: Ŝŝ!!
UĈ: Kio?
DĈ: Tiu virino rigardis vin dum vi parolis.
UĈ: (maltrankviligite): Ĉu vere?... Mi... mi ne atentis.
DĈ: Ni prefere iru tien.
UĈ: Mi tute ne sciis, ke ekzistas tiaj homoj!
DĈ: Eble ĉar vi ankoraŭ ne renkontis unu. Sed estas pli da ili ol vi pensas. Vi bone scias: unu sola fojo sufiĉas, por ke okazu katastrofo. Ni devas agi pli kaŝeme, se ni ne volas, ke ĉinologoj trovu nin.
UĈ: Ĉu ili vere estas tiel danĝeraj? Kiom multe ili estas?ПК: Китаеведы?
ВК: Ну да! Ты что, никогда не слышал о них? Нам нужно быть осторожными! К моей матери как-то подошли китаеведы во время путешествия. Она спокойно сидела себе после полудня в парке. Тогда мимо прошли два китаеведа, распознавшие её из-за журнала «Из Народного Китая»к4 в её руках, и они засыпали её вопросами. Она потом три дня провела в больнице.
ПК (удивлённо): Серьёзно? И какие вопросы они задавали?
ВК: Ну, к счастью, это были лишь начинающие китаеведы, совсем юные. Они спрашивали лишь ерунду вроде «Вау, а вы из Пекина?», «Как сказать „Здравствуйте, меня зовут Симон“ на китайском?», «Покажите, пожалуйста, как правильно произносить третий тон?»
ПК: Ой, какой кошмар!
ВК: Тссс!!
ПК: Что?
ВК: Та женщина смотрела на тебя, пока ты говорил.
ПК (обеспокоенно): Что, правда? Я... Я не обратил внимания.
ВК: Давай лучше отойдём туда.
ПК: Я реально не знал, что существуют такие люди!
ВК: Возможно, потому что ты ещё не встречался с ними. Но их больше, чем ты думаешь. Сам понимаешь: одного раза достаточно, чтобы всё накрылось. Нам нужно действовать более скрытно, если мы не хотим, чтобы китаеведы нас обнаружили.
ПК: А они правда так опасны? И насколько их много?

• Комментарий-4: Журнал с таким названием издавался в Китае с 1950 по 2000 год; несмотря на то, что журнал в значительной степени служил целям китайской государственной пропаганды, он выходил на очень высоком уровне и пользовался среди эсперантистов всего мира заметной популярностью. С 2000 года бумажная версия журнала не издаётся, однако по-прежнему работает эсперанто-версия «Китайского информационного Интернет-центра».DĈ: Pripensu ĝin: Ni estas en Universala Kongreso de Esperanto. Se homoj sufiĉe frenezas por lerni lingvon kiel Esperanton, kio povus malebligi al ili lerni eĉ la ĉinan? Esperantistoj obsediĝas pri tiaj lingvoj. Krome, estas fakultatoj pri ĉinologio en preskaŭ ĉiuj grandaj universitatoj, kaj precipe en urbo granda kiel Berlino certe devas esti multege. Povus esti iu ajn ĉi tie!
(Ili eniras la libroservejon)
UĈ: Kion alian ili faras krom tio?
DĈ: Nu, kiel mi diris, la komencantoj kutime atakas per stultaj demandoj pri gramatiko kaj prononco kaj la skribsistemo: "Kiel diable vi povas legi tiom multe da skribaj signoj? Kiom da miloj estas?", aŭ per tradukopetoj: "Kiel oni diras 'Mi amas Esperanton, ĉar ĝi havas nur 16 regulojn' en la ĉina lingvo?" Kaj ili ĉiaokaze prononcos ĝin fuŝe. Aŭ ili provas de la kultura aŭ historia flanko: "Ĉu vi ŝatas rizon?" "Ne plu restas tiom da landoj, kiuj estas komunismaj, ĉu?" "Ĉu vi povus instrui al mi kiel manĝi per bastonetoj?" "La kultura revolucio bonegis, ĉu ne?" "Kiel longa fakte estas la Granda Muro?" "Kio estas mia ĉina horoskopo, se mi naskiĝis en 1969?"
UĈ: Kiel oni sukcesas fine ĉesigi ilin??
DĈ: Nu, jen bona artifiko por savi vin, se vi reagas sufiĉe rapide: diru, ke vi nur venas el Koreio aŭ Japanio.
UĈ (prenas libron de la bretaro): He, rigardu! Estas la tuttnova 700-paĝa Pavima Fakvortaro Esperanto-Portugala, kun ĉiuj necesaj terminoj kaj neologismoj rilate al stratpavimado kaj parkejkonstruado... ho kaj ĵus aperis la 2-a eldono de P.U.V! Plena Utila Verbaro: enhavas konjugaciajn tabelojn por pli ol 6 000 Esperantaj verboj.
DĈ: He! Atentu! Ne tiel proksime de la ĉinaj vortaroj! Tie ili plejofte kaŝas sin!!
(Ili retiriĝas)
UĈ: He, momenton.... Vi ankoraŭ ne finrakontis tiun aferon pri via kuzino.
DĈ (ridetas): Ho jes... ĉu ni iru do trovi lokon ekstere, kie ne estas homoj. Mi vere ŝatus rakonti ĝin al vi.
(Kiam ili eliras la libroservon, ili ekrenkontas iun kun papero en la mano)
IU: Pardonu, ĉu unu el vi scipovas la germanan? Mi bezonas traduki ion.
UĈ: Mi bedaŭras, sed ni ne estas Germanoj.
(DĈ baraktas por silentigi sian amikon)
IU (interesiĝante): Ĉu...? Ho jes! Tion mi povis rimarki de viaj okuloj! Interese! Ĉu eble vi venas de...
(Li eklegas iliajn nomŝildojn)
DĈ (abrupte): Fakte ni jam malfruegas por rendevuo... do ĝis!
(Li rapide ekprenas sian amikon kaj ili forkuras)
UĈ: Uf! Sukcesa eskapo!
DĈ: Ĉu en ordo? Mi ne ektrenis vin tro forte, ĉu?
UĈ: Ne...
DĈ: Tio verŝajne estis unu!
UĈ: Kaj li estis petonta, ke ni elparolu por li la 5 ma kun ĉiuj tonoj.
DĈ: Mā-má-mă-mà-ma... (skuas la kapon) Iĝas tro danĝere! Ni devas eviti paroli kun fremduloj.
UĈ: Ni babilis tro laŭte.
DĈ: Se ni ne pli gardas nin, ni riskas esti malkovritaj! Ĉiam kaŝu vian nomŝildon.
(Ekde tiam ili ĉiam gardas unu manon sur sia ŝildeto)ВК: Сам посуди: мы с тобой на Всемирном конгрессе эсперантистов. Если люди настолько двинуты, чтобы учить язык вроде эсперанто, то что мешает им изучать и китайский? Эсперантисты ведь одержимы подобными языками. Кроме того, кафедры китаеведения есть почти в каждом большом университете; в таком большом городе, как Берлин, их по-любому много. Здесь может быть кто угодно!
(Они заходят в помещение книжной службы)
ПК: А что ещё они делают?
ВК: Ну, как я уже сказал, начинающие обычно нападают с глупыми вопросами о грамматике, произношении и письменности: «Как, чёрт возьми, вы можете читать такое большое число символов? Сколько их тысяч?». Или вот с просьбами о переводе: «Как сказать на китайском „Я люблю эсперанто, потому что в нём лишь 16 правил“?»к5 И ведь всё равно произнесут эту фразу коряво! Или же будет заход с культурной или исторической стороны: «Вы любите рис?», «Не так уж и много коммунистических стран осталось, не так ли?», «Можете научить меня есть палочками?», «Культурная революция была прекрасной, верно?», «Так какой же длины Великая Стена?», «Кто я по китайскому гороскопу, если я родился в 1969-м году?»
ПК: И как же можно справиться с ними?
ВК: Ну, хорошей уловкой, чтобы спастись, если только действовать достаточно быстро, будет сказать, что ты из Кореи или Японии.
ПК (берёт книгу с полки): Ух ты, смотри! Совершенно новый 700-страничный эсперанто-португальский технический словарь по дорожно-укладочным работам со всеми необходимыми терминами и неологизмами, относящимися к дорожным покрытиям и строительству парковокк6... О-о, а вот только что вышедшее второе издание ЗОП! Завершённое описание предикатов: содержит таблицы спряжений для более чем шести тысяч эсперантских глаголовк7.
ВК: Эй, осторожней! Не так близко к китайским словарям! Там они чаще всего и прячутся!
(Они отходят)
ПК: Кстати... Ты так и не дорассказал ту историю со своей кузиной.
ВК (улыбается): Ах, да... Давай найдём местечко снаружи без людей. Я реально хотел бы дорассказать.
(Когда они выходят из книжной службы, они сталкиваются с персонажем, держащим в руке лист бумаги)
НЕКТО: Извините, кто-нибудь из вас владеет немецким? Мне нужно кое-что перевести.
ПК: Сожалею, но мы не немцы.
(ВК всеми силами старается заставить своего друга замолчать)
НЕКТО (с интересом): Да?.. Ах, ну да! Я мог бы заметить это по вашим глазам. Интересно! Вы, наверное, приехали из...
(Читает информацию на их бейджиках)
ВК: (резко): Вообще-то мы уже опаздываем на встречу... в общем, привет!
(Он быстро подхватывает своего друга, они убегают)
ПК: Уф! Удачно смылись!
ВК: Всё в порядке? Я тебя не слишком помял?
ПК: Нет...
ВК: Это, вероятно, был один из них!
ПК: И он собирался попросить, чтобы мы произнесли ему слог ma со всеми пятью тонами.
ВК: Mā-má-mă-mà-ma... (качает головой) Становится слишком опасно! Нам нужно избегать разговоров с незнакомцами.
ПК: Мы болтали слишком громко.
ВК: Если не быть осторожными, нас могут раскрыть! Скрывай свой бейджик.
(С этого момента они постоянно держат ладонь на своих бейджиках)

• Комментарий-5: Довольно распространён миф (нередко тиражируемый самими эсперантистами) о том, что в эсперанто имеется лишь 16 правил. Это, разумеется, не так: правильней говорить о том, что в первом учебнике эсперанто базовая грамматика языка была сведена в 16 пунктов.
• Комментарий-6: Данный пассаж обыгрывает стремление отдельных эсперантистов публиковать чересчур уж узкоспециализированные и малоинтересные широкой публике произведения.
• Комментарий-7: В оригинале имеется явный намёк на PIV (Plena Ilustrita Vortaro, Полный иллюстрированный словарь эсперанто); аббревиатура PUV отдалённо созвучна с корнем pug-, означающем на эсперанто *опа; все глаголы в эсперанто спрягаются единообразно, поэтому существование подобного «справочника» не может не вызвать улыбки у любого эсперантиста.UĈ: Kiel ni povas scii, kiu estas unu?
DĈ: Fakte, ni ne povas scii, ĝis estas jam tro malfrue, kaj ili unue rekonis nin kiel Ĉinojn.
(Ili eniras kafejon)
UĈ: Verdan teon, mi petas.
DĈ: La saman por mi. (Ili sidiĝas)
UĈ: Ĉu ili faras ion plian krom prezenti malsaĝajn demandojn?
DĈ: Ho jes! Post tio ili pli kaj pli interesiĝas pri nia kulturo kaj dediĉas sin pli intense al la studado de la lingvo. Tiam ili eniras la duan stadion de sia evoluo. Ili sekvaĉas vin ĉien kaj volas kune babili. Ĉi tiaj ĉinologoj estas la plej ĝenaj, ĉar ili tiumomente tiel dependas de denaskaj parolantoj. Kaj ili atendas, ke ni korektu ĉiujn iliajn erarojn. Aŭ ili diras al vi "He, mi aŭdis, ke venontan jaron vi estos denove en Ŝanhajo. Mi intencas viziti vian urbon kelkajn semajnojn, sed mi tie konas neniun. Ĉu eble vi povus veni akcepti min en la flughaveno kaj gastigi min en via domo kaj ĉiĉeronadi al mi tra la malnova urbo kaj kuiri ĉine kaj prezenti min al vi edzino?" aŭ "Mi estas skribanta 50-paĝan hejmtaskon pri taoismaj fiŝkaptadmetodoj. Ĝi devas esti verkita en la ĉina kaj mia instruisto volas ĝin antaŭ ĵaŭdo. Ĉu vi povus helpi? Mi serĉas iun por tralegi ĝin ĉi-vespere kaj poste diri al mi kiel ajn mi povus plibonigi ĝin?" Kaj ili iom pli ruziĝis. "Mao Zedong ja estis bona prezidanto, sed kiel klarigi la erarojn, kiujn li faris ĉe la fino de sia vivo?" Aŭ ili volas babili pri arto: "Sed laŭ mi plej interesa estas ja la kolora porcelano de la Ming-dinastio... ĉu vi ne konsentas?"
UĈ: Ne tiel laŭte... Mi pensas, ke oni nin observas.
DĈ (flustras): Kiu?
UĈ (faras diskretan kapmoveton al iu, kiu skribas ĉe apuda tablo, kaj flustras): Tiu...
DĈ (vidas iun alian kaj flustras). Tiu?
UĈ (faras ankoraŭ unu kapmoveton kaj flustras): Ne! Tiu.
DĈ: Ehe!
UĈ: Kian libron li legas?
IU (lasas sian fontoplumon "hazarde" fali sur la plankon apud la du Ĉinoj): Ups!
DĈ: Ne prenu ĝin!
(Embarasa silento)
UĈ: Li venas ĉi tien!
IU (iras al ili kaj levas sian fontoplumon): Saluton... Mi estas Randy... el Usono...
(Silento, neniu reagas)
IU: Bela vetero, ĉu ne?
(La Ĉinoj nervoze kapjesetas)
IU: He, ĉu vi... hazarde... ĥvneds e ĉp'nio?
(UĈ forte ektusas, dronigante liajn lastajn vortojn)
(Li alproskimiĝas kaj provas per la okuloj penetri inter la fingroj, kiuj kaŝas iliajn nomŝildojn)
IU (scivolege): Ĉu vi hazarde venas el Japanio?
AMBAŬ ĈINOJ (kune): Ĉinio!!
IU (iom seniluziigite): Ho, bone... nu, ĝuu la kongreson. (reiras tien, kie li antaŭe sidis)
DĈ (retrankviliĝinte): Estis nur japanologo...
UĈ: Mi preskaŭ fekis en mia pantalono pro timo!
DĈ: Ni foriru.
(Ili pagas kaj foriras, rigardante ĉirkaŭen kaj gardante la manojn sur la nomŝildoj)ПК: Как узнать, что перед нами один из них?
ВК: Вообще-то никак, пока не станет слишком поздно, когда он сам распознает в нас китайца.
(Они заходят в кафе)
ПК: Пожалуйста, зелёный чайк8.
ВК: И мне. (они садятся)
ПК: Они ещё чем-нибудь занимаются, кроме как задавать глупые вопросы?
ВК: О, да! Постепенно они всё более и более интересуются нашей культурой и прилагают всё больше усилий к изучению языка. Тогда они переходят ко второй стадии своего развития. Они постоянно таскаются за тобой и хотят поболтать. Такие китаеведы достают больше всего, так как в этот момент они весьма зависимы от носителей китайского языка. Они ожидают, что мы будем исправлять все их ошибки. Или вот они говорят тебе: «Я вот слышал, что в следующем году вы снова будете в Шанхае. Я собираюсь провести в вашем городе несколько недель, но я там никого не знаю. Может, вы смогли бы встретить меня в аэропорту, приютить меня в вашем доме, поводить меня по старому городу, приготовить какое-нибудь китайское блюдо и представить меня вашей жене?» Или «Я тут пишу 50-страничное домашнее задание о даосских методах рыбной ловли. Оно должно быть написано на китайском; мой преподаватель хочет, чтобы оно было готово до четверга. Можете помочь? Мне нужен кто-нибудь, кто смог бы прочитать его сегодня вечером и сказать мне, как его можно улучшить». Постепенно они становятся хитрее: «Мао Цзэдун был хорошим председателем, но как объяснить те ошибки, что он совершил в конце жизни?» Или же они хотят поговорить об искусстве: «Но наиболее интересен цветной фарфор династии Мин... вы согласны?»
ПК: Не так громко... Я думаю, что за нами наблюдают.
ВК (шёпотом): Кто?
ПК (делает осторожное движение головой в направлении человека, пишущего за соседним столом, и шепчет): Тот...
ВК (смотрит на человека и шепчет): Этот?
ПК (делает ещё один кивок и шепчет): Нет! Тот.
ВК: Ага!
ПК: Что за книгу он читает?
НЕКТО («случайно» роняет ручку на пол рядом с китайцами): Упс!
ВК: Не бери её!
(Неловкая тишина)
ПК: Он идёт сюда!
НЕКТО (подходит к ним и поднимает свою ручку): Здравствуйте... Я Рэнди... Из США...
(Тишина, никакой реакции)
НЕКТО: Хорошая погода, не так ли?
(Китайцы нервно кивают)
НЕКТО: Кстати, а вы... случскитани?
(ПК громко кашляет, заглушая его последние слова)
(НЕКТО приближается и пытается рассмотреть за пальцами китайцев, что написано на их бейджиках)
НЕКТО (с большим интересом): Вы случайно не из Японии?
ОБА КИТАЙЦА (вместе): Из Китая!!
НЕКТО (с разочарованием): Ну, ладно... удачного конгресса. (уходит туда, где сидел раньше)
ВК (с облегчением): Всего лишь японовед...
ПК: Я чуть не обгадился со страху!
ВК: Уйдём отсюда.
(Они расплачиваются и уходят, оглядываясь по сторонам и продолжая держать ладони на бейджиках)

• Комментарий-8: Шутка, основанная на интерференции/пересечении разных смыслов: зелёный чай как разновидность чая и чай зелёного цвета, то есть «цвета эсперанто» (см. выше); вне эсперанто-контекста эта шутка «не работает».DĈ: Ili ektrovos nin pli-malpli frue se ni ne daŭre ŝanĝas nian lokon.
UĈ: Ni povus iri al mia hotelo. Estas tute proskime kaj tie ni estos sekuraj.
DĈ: Sed ege diskrete. Ni ne povas permesi al ni la riskon esti eltrovitaj.
(Ili atingas la hotelon kaj eniras la lifton)
DĈ: Kiu etaĝo?
UĈ: 13-a. (La pordo fermiĝas)
DĈ (tre mallaŭte): Sed nun mi rakontu al vi pri la plej maljunaj kaj spertaj ĉinologoj. Ili estas ege pli lertaj ol ĉiuj aliaj. Ili ne plu ludas infanaĵojn! Ili invitas vin ekzemple al siaj specialaj konferencoj pri la variado de la fonemo [m] en la malnovĉina lingvo, aŭ ili tradukas fifamajn okcidentajn verkojn, kiel la Biblion, aŭ Asterikson, aŭ katalogojn de poŝtmendaj kompaktdiskvendofirmaoj senmakule en la ĉinan. Ili laboras por firmaoj kiel Microsoft kaj kunhelpas produkti Windows 2000 - Ĉina Eldono. Ili jam multajn jarojn vivis en Ĉinio kaj poste en Honkongo, kaj sekve trejnis sin legi kaj skribi ne nur la simpligitajn skribosignojn sed ankaŭ la pli komplikajn tradiciajn signojn. Ili publikigas faklibrojn pri "La lesba movado en la Ĉina mezepoko" kaj "La nuntempa etnografia kaj etnolingvistika situacio de la vilaĝo Xiwung, Volumo VIII: Parencecaj Terminoj" aŭ "La I-Ĉing por nudistaj kanuistoj" aŭ eĉ "La sekreta amorvivo de Konfuceo".
(La pordo de la lifto malfermiĝas, envenas iu)ВК: Они рано или поздно найдут нас, если мы не будем постоянно менять своё местоположение.
ПК: Мы могли бы отправиться в мой отель. Это совсем рядом, там мы будем в безопасности.
ВК: Только очень осторожно. Мы не можем позволить себе быть обнаруженными.
(Они достигают отеля и заходят в лифт)
ВК: Какой этаж?
ПК: Тринадцатый (Двери закрываются)
ВК (очень тихо): А сейчас я расскажу тебе о самых старых и опытных китаеведах. Они ловчей всех прочих. Они уже в бирюльки не играют! Они, например, приглашают тебя на свои конференции об изменчивости фонемы [m] в древнекитайском языке; или же без сучка без задоринки переводят на китайский хвалёные произведения западной культуры вроде Библии, приключений Астерикса или каталогов компакт-дисков, доступных к заказу по почте. Они работают на фирмы вроде Майкрософта и участвуют в подготовке китайской версии Windows-2000. Они уже много лет прожили в Китае, а потом и в Гонконге, так что изучили не только упрощённую систему письма, но и более сложные традиционные знаки. Они издают узкоспециализированные сочинения вроде «Лесбийское движение в средневековом Китае», «Нынешняя этнографическая и этнолингвистическая ситуация в деревне Сиун, том восьмой: термины родства», «„Книга перемен“ для каноистов-нудистов» или даже «Тайная любовная жизнь Конфуция».
(Двери лифта раскрываются. Входит некто.)IU (surprizite): Oho! Saluton!
(Kapjesoj kaj longa silento)
IU: Mi rekonas vin de la kongresejo... kia hazardo!
(Silento; la ĉinoj rigardas unu la alian)
IU: Do ni loĝas en la sama domo!
(Silento)
IU: Ĉu vi ne memoras min? Mi aĉetis librojn ĉe via stando.
(Nervozaj kapneoj, silento)
IU: Vi scias... El Popola Ĉinio. Diru, vi ja estas ĉinoj, ĉu ne?
UĈ: Ne!... (panike serĉas vorton)
DĈ: ... Japanoj!
UĈ (samtempe): ... Koreoj!
(Mallonga sed embarasa silento)
UĈ: Nu... li venas el Japanio, kaj mi... el Koreio.
DĈ (freneziĝinte ekfuŝpremadas ĉiujn butonojn por malfermi la pordon): Nu... jen nia etaĝo!
(Tuj kiam la pordo malfermiĝas, la du Ĉinoj ĵetas sin eksteren)
IU (ekcitite): He! bonege! Ĉu mi povas viziti vian ĉambron?
(Spoto sur ilin, dum ili forkuregas. Fine ili trovas angulon, ke ili kaŝiĝas. Ili sidiĝas senspire kaj silentas kiel traŭmatizitoj.)НЕКТО (с удивлением): О! Здравствуйте!
(Кивки головами, долгое молчание)
НЕКТО: Я помню вас с конгресса... Вот ведь случай!
(Молчание, китайцы смотрят друг на друга)
НЕКТО: Так мы, значит, живём в одном здании!
(Молчание)
НЕКТО: Вы не помните меня? Я покупал книги у вашего стенда.
(Нервные мотания головами, молчание)
НЕКТО: Ну, это... «Из Народного Китая». Скажите, вы ведь китайцы, да?
ПК: Нет!.. (в панике ищет нужное слово)
ВК: ... Японцы!
ПК: (одновременно): ... Корейцы!
(Недолгое, но неловкое молчание)
ПК: Ну... Он из Японии, а я... из Кореи.
ВК: (в исступлении жмакает все кнопки, чтобы лишь открыть двери) Ну... вот и наш этаж!
(Как только двери открываются, оба китайца бросаются прочь)
НЕКТО: (возбуждённо): Это ж замечательно! Я могу наведаться в ваш номер?
(Пока китайцы убегают, на них падает луч света. В конце концов они находят закуток, где и прячутся. Они сидят затаив дыхание и молчат, словно тяжело пришибленные.)DĈ: Kie ni estas?
UĈ: Ĉu li ankoraŭ estas tie?
DĈ: Mi ne plu vidas lin.
UĈ: Ni tamen restu ĉi tie.
DĈ: Sur kiu etaĝo ni estas?
UĈ: Ni atendu ankoraŭ iomete ĉi tie, for de homoj.
DĈ: Tiom malhelas.
UĈ: Mi timegas. Ni povas fidi neniun. Obsedas min la horora penso, ke ekzistas specio, kiu specife nin ĉasas kiel predon.
DĈ: Ho, ni ne estas la solaj. La monstroj praktikas ankaŭ kanibalismon. Tio estas, pli junaj ĉinologoj predigas pli spertajn por estingi sian scisoifon, same kiel ili faras al ni. Scipovo de la ĉina estas altvalora kapablo, delikata kaj zorgeme gardenda.
UĈ: Do estas same danĝere esti ĉinologo.
DĈ: Precize. Kaj tial ĉinologoj, post kiam ili atingis la plej altan nivelon, fariĝas treege silentemaj kaj misteraj. Tute alia speco de ĉinologo. Ĉi tiuj ĉinologoj estas la plej ruzaj kaj ankaŭ la plej mortigaj. Kaŝite ili aŭskultas ĉiujn vortojn, kiujn ni diras. Ili jam legis ĉiujn librojn de nia literaturo, regas ĉiujn eblajn dialektojn kaj kapablas imiti ilin senerare. Ili scias ĉion pri la historio de nia popolo kaj eĉ la plej fiajn detalojn. Ili estas sekretaj majstroj pri ĉina filozofio kaj antikvaj religioj, pri kiuj eĉ Ĉinoj forgesis. Ilia senlima metafizika scio superas nian komprenon. Ili pli ĉinas ol ni! La sola aĵo, kiu mankas al ili... estas ĉina korpo.
(Silento.)
UĈ (ne plu ŝajnigas; kvazaŭ en tranco): Kiel venena serpento, kiu nevideble alglitis al sia predo, tiam ekĵetas sin la kaŝita ĉinologo sur vin kaj disŝiras vin kiel tigro. Kaj tiam la animo de la formanĝito vagadas senripoze, por ĉiam eterne. Post kiam li tiele spirite glutakiris vian korpon, li gajnas la kapablon alpreni vian formon, same kiel tiun de ĉiuj aliaj Ĉinoj, kiujn li jam voris. (impetege) Kaj ju pli da viktimojn li kaptas, des pli kaj pli da potenco li gajnas sur la vojo ĝis senmorteco!!!
DĈ (miregante): Sed... kiel vi scias ĉi ĉion?

(Malica ridado de la Unua Ĉino; subite la lumo malŝaltiĝas; oni ne plu aŭdas ion ajn krom la strida kriado de la Dua Ĉino)ВК: Где это мы?
ПК: Он ещё там?
ВК: Я его не вижу.
ПК: Давай всё же останемся здесь.
ВК: На каком мы этаже?
ПК: Давай подождём ещё немного тут, вдали от людей.
ВК: Так темно.
ПК: Мне страшно. Мы никому не можем доверять. Меня просто сводит с ума ужасная мысль о том, что есть существа, специально охотящиеся за нами как за добычей.
ВК: О, не только за нами. Эти чудовища практикуют и каннибализм. То есть более юные китаеведы приносят в жертву более опытных, чтобы утолить свою жажду познания, что они, порой, делают и с нами. Владение китайским языком - это ценная и тонкая способность, нуждающаяся в тщательном сокрытии.
ПК: Так значит, быть китаеведом тоже опасно.
ВК: Точно. И поэтому китаеведы по достижении самого высокого уровня становятся чрезвычайно тихими и скрытными. Совсем другой тип китаеведа. Эти китаеведы - самые хитрые и самые смертоносные. Они тайно слушают всё, что мы говорим. Они уже прочитали все произведения нашей литературы, владеют всеми возможными диалектами и способны безошибочно их воспроизводить. Они знают всё об истории нашего народа, включая даже самые грязные детали. Они являются тайными магистрами китайской философии и древних религий, о которых даже сами китайцы уже забыли. Их бесконечное метафизическое знание лежит за пределами нашего понимания. Они являются бóльшими китайцами, чем мы сами! И единственное, чего им не хватает... это китайского тела.
(Тишина)
ПК (больше не блефует, словно в трансе): Аки отравный змий, незримо склизнувший к поживе своей, толды верзется отайный катаеведец на тебе и расторгает тебе аки тигрис. И тогда душа съеденного скитается неприкаянно и ныне, и присно, и во веки веков. После того, как он таким образом поглотил твоё тело, он получает способность принимать твою форму, как и форму всех других китайцев, которых он уничтожил. (неудержимо) И чем больше соберёт он жертв, тем больше силы он обретает на пути к бессмертию!!!
ВК (поражённо): Но... Откуда тебе всё это известно?

(Сатанинский смех Первого Китайца; внезапно свет гаснет; далее слышатся лишь истошные крики Второго Китайца)
Занавес! Надеюсь, вам понравилось! :) Jen la fino! Mi esperas, ke la teatraĵo plaĉis al vi! :)

en esperanto, tradukado, моё творчество, эсперанто

Previous post Next post
Up