Trikado kaj Esperanto
Last weeked was ARE -- the Fall Esperanto Gathering, which I've posted about before -- so I was in New York state, by Lake George, speaking Esperanto for the weekend. I offered to give a presentation on knitting, it's modern culture, and Esperanto. And I did. And it went well. I had hoped to interact with the audience more, but I was too nervous to think clearly enough to ask the audience questions along the way and I just had enough time to cover what I wanted to present with no time left over for discussion. Oh well.Pasintsemajnfine okazis ARE -- la Aŭtuna Renkontiĝo de Esperanto, pri kiu mi antaŭe skribis -- do mi estis en Novjorkŝtato, apud Lago Georgo, parolante Esperanton dum la semajnfino. Mi proponis ke mi prelegu pri trikado, ĝia moderna kulturo, kaj Esperanto. Kaj tion mi faris. Kaj ĝi estis bona. Mi ne interagis kun la ĉeestantoj tiom kiom mi planis, ĉar mi estis tro anksia por pensi sufiĉe klare por demandi al la ĉeestantoj dum la prelego kaj estis nur sufiĉe da tempo por ĉio kion mi intencis prezenti ke restis neniu tempo por diskutoj. Nu bone.I was inspired to give the presentation because I recently made a great find. I acquired a rare booklet, Kudra kaj Trika Terminaro (Sewing and Knitting Terminology Dictionary). [Which I scanned and put online at that link, hosted thanks to arono.]La inspiro prelegi pri tio estis lastatempa bonega trovo. Mi akiris raran libreton, Kudra kaj Trika Terminaro. [Mi skanis ĝin kaj de tiu retloko ĝi estas elŝutebla, danke al arono kiu gastigas ĝin.]A lot of knitters blog. And various websites exist that publish patterns etc (see, for instance, Knitty). But anyone who is into knitting and uses the internet probably has an account at the website Ravelry. It's a collection-tracking / social-networking site for knitters. (Like GoodReads is for books.) You can create pages for the things that you've knitted (or are knitting, or plan to knit) where you can show pictures of the item, link to the pattern, indicate the yarn you used, and indicate your current progress on the project. You can also create pages for patterns and yarns. And you can friend other people. This lets you then see (as thumbnail pictures) the recent projects of your friends. You can browse public patterns / projects and add them to your favorites (in case you want to knit them yourself later), you can also comment on them etc.Multaj trikantoj blogas. Kaj ekzistas pluraj retejoj kiuj eldonas trik-receptojn ktp (vidu, ekzemple, Knitty). Sed iu ajn kiu trikas kaj uzas la interreton tre eble havas konton ce la retejo Ravelry. Ĝi estas kolekto-registrejo / sociuma-retejo por trikantoj. (Kiel GoodReads funkcias por libroj.) Tie, oni povas krei paĝojn por aĵoj kiujn oni trikis (aŭ trikas, aŭ planas triki) kaj enmeti en la paĝoj fotojn de la aĵoj, ligon al la recepto, indikon pri la fadenoj uzitaj, kaj indikon pri la progreso de la projekto. Kaj oni povas ligi al amikoj. Tiel oni povas vidi (kiel bildetojn) la lastajn projektojn de siaj amikoj. Kaj oni povas trarigardi publikajn receptojn / projektojn kaj registri liston de tiuj kiujn oni ŝatas (eventuale ke oni volos poste mem triki ĝin), kaj oni povas ankaŭ aldoni komentojn.Ravelry also has groups. I'm a member of a group for my local yarn shop, a group for my local knitting group (which meets once a week), a group for Harry Potter fans, ... and a group for Esperanto-speakers. (I should also probably join one of the New Zealand related groups.) Anyway, there's 24 folks in the Esperanto group right now, from the US, Canada, Germany, Belgium, Austria, UK, Netherlands, Finnland, and Denmark. (And elinjo is in Serbia and Montenegro, but I counted her as US :P )Kaj Ravelry ankaŭ havas grupojn. Mi estas membro de grupo pri mia loka faden-vendejo, grupo de mia loka trik-grupo (kiu renkontiĝas ĉiun semajnon), grupo de ŝatantoj de la libroj de Harry Potter, ... kaj grupo de Esperantistoj. (Mi eble aliĝu ankaŭ al unu el la pluraj Novzelandaj grupoj.) Ĉiuokaze, estas 24 homoj nun en la Esperanto-grupo, de Usono, Kanado, Germanio, Belgio, Aŭstrio, Britio, Nederlando, Finnlando, kaj Danio. (Kaj elinjo loĝas nun en Serbio kaj Montenegro, sed mi kalkulis ke ŝi estas de Usono :P )There was a forum post in the group about how to translate certain (basic) terms into Esperanto. There seem to be a lot of Esperanto-speakers who knit, but none who seem to knit in Esperanto. A number of us made guesses at how to translate things, but I was curious if there was already some translations out there. So I started searching the web for anything on knitting and Esperanto. And I really couldn't find anything! Other than the Ravelry group and a couple of people's blogs, I couldn't find anything. Was there really no history of knitting among Esperanto-speakers? I did a book search and found next to nothing. But one search result gave me hope: Kudra kaj Trika Terminaro by Myrtle and William Green (or Vilĉjo Verda as he went by in Esperantoland).Aperis demando en la grupa forumo pri kiel diri kelkajn (bazajn) terminojn en Esperanto. Ŝajne ekzistas multaj Esperantistoj kiuj trikas, sed neniuj kiuj trikas en Esperanto. Pluraj el ni donis niajn divenojn pri kiel traduki la aferojn, sed mi scivolis ĉu iam ie jam aperis tradukoj. Do mi komencis priserĉi la interreton por io ajn rilata al trikado kaj Esperanto. Kaj mi vere sukcesis trovi nenion! Krom tiu grupo ĉe Ravelry kaj blogoj de du aŭ tri homoj, mi trovis nenion. Ĉu vere trikado ne diskutiĝis en la historio de Esperanto? Mi priserĉis listojn de libroj kaj trovis preskaŭ nenion. Sed unu trovaĵo donis al mi esperon: Kudra kaj Trika Terminaro de Myrtle kaj William Green (aŭ Vilĉjo Verda, kie li nomas sin en Esperanto).It was originally published by UEA (the World Esperanto Association) in 1947 and was reprinted (without change?) in 1960 by Esperanto Press, Rüdiger Eichholz's printing operation in Ontario, Canada. According to information that I found on the web, the Greens were later asked to consult on textile terms for the first edition (1970) of the PIV (an all-inclusive monolingual dictionary, like an OED but for Esperanto).Ĝin unue eldonis UEA en 1947. Kaj en 1960 ĝin re-eldonis (senŝanĝe?) Esperanto Press, la hejma eldonejo de Rüdiger Eichholz en Ontario, Kanado. Laŭ informoj kiujn mi trovis en la interreto, la gesinjoroj Green estis invititaj kontribui al la unua eldono de PIV (1970) pri la teksaĵa fako.Unfortunately, this book has been long out of print. I couldn't find its contents anywhere online and I couldn't find it in any of the usual Esperanto book stores. I found that the NYC library had the 1947 edition in its collection and that the Austrian national library had a copy of the 1960 edition (which is to be expected -- the Austrian library has an entire branch devoted to collecting and presenting Esperanto material). So I started scheming about how I could get a photocopy (and how much it was going to cost me) when I discovered an Esperanto organization that had a used for copy for sale! So I ordered it and it arrived!Bedaŭrinde, la libro dumlonge ne re-aperis. Mi trovis la enhavojn nenie en la interreto kaj mi trovis ĝin en neniuj el la kutimaj Esperataj libroservoj. Mi malkovris ke la publika biblioteko de Novjorkurbo havas en sia kolekto ekzempleron de la eldono de 1947 kaj ke la aŭstria landa biblioteko havas ekzempleron de la eldono de 1960 (kiu ne estu surprizo -- la aŭstria biblioteko havas tutan sekcion dediĉitan al kolekti kaj prezenti Esperantaĵojn). Do mi komencis intrigi por akiri fotokopion (kaj malkovri kiom tio kostos al mi) sed tiam mi malkovris Esperanto-organizon kiu havas kaj vendas brokantan ekzempleron! Do mi mendis ĝin kaj ĝi alvenis!So I scanned it and made it available for others to benefit from. The book doesn't pretend to be an authority on how to translate the terms, it just offers a first attempt at standardizing. And that's a good place for our Ravelry group to start. The book is also an amusing historical item.Do mi skanis ĝin kaj havebligis ĝin por ke aliaj profitu de ĝi. La libro ne pretendas esti aŭtoritato pri la terminoj, ĝi estas nur unua provo je normigo. Kaj tio estas bona komenc-punkto por nia grupo ĉe Ravelry. La libreto estas ankaŭ amuza historiaĵo.Anyway, it surprises me that more Esperanto-speaking knitters don't combine thei two hobbies. My hope for the presentation (and maybe this blog post) is to encourage more people to do so -- maybe to join the Ravelry group and contribute there, maybe to organize knitting groups or knitting presentations at Esperanto events, etc.Ĉiuokaze, surprizas min ke pli da Esperanto-parolantaj trikantoj ne kunigas la du hobiojn. Mi espero por la prelego (kaj eble ĉi tiu enskribo) estas ke ĝi instigos pli da homoj tion fari -- eble aliĝi al la grupo ĉe Ravelry kaj kontribui tie, eble organizi trik-grupon aŭ trik-prezentaĵn ĉe Esperanto-evento, ktp.For my presentation, I was also hoping to perhaps inspire Esperanto-speakers to take up knitting, or at least to be informed about modern knitting culture (and how knitters use the internet etc). I didn't want to teach knitting. For one, I've never done it and I don't have enough needles and yarn to give out; but, two, and perhaps more importantly, participants really couldn't do enough in one hour to come away excited to continue knitting (unless they already were). So I thought it better to take a quick tour through some perhaps lesser known aspects of knitting that might make it seem more fun.Por mia prezentaĵo, mi eble esperis ankaŭ inspiri Esperanto-parolantojn eklerni trikadon, aŭ almenaŭ informiĝi pri moderna trik-kulturo (kaj kiel trikantoj uzas la interreton ktp). Mi ne volis instrui trikadon. Unu kialo estas ke mi neniam tion faris kaj ne havas tiom da trikiloj kaj fadenbuloj por disdoni; sed dua kialo, eble pli grava, estas ke partoprenantoj ne povus fari sufiĉe dum unu horo por ekcitiĝi pri daŭrigi la lernadon (krom se tio jam interesis ilin). Do mi opiniis pli bona ke mi gvidu rapidan rondiron tra la eble malpli konataj eroj de trik-kulturo kiuj eble aspektigos ĝin pli amuza.After some initial explanation of knitting and couple sentences on the history, I explained how knitting has come in and out of favor in the past and in this decade is having a resurgence, including among young women -- often among, perhaps, alternative-minded women. There are a lot of local knitting groups -- I myself attend a group that meets once a week. I showed Debbie Stoller's Stitch 'n Bitch book, which came out in 2003, out of a "stitch and bitch" group that met regularly in NYC. The book is an intro knitting and has itself further fueled the spread of such groups and helped bring some coolness back to knitting.Post komenca priskribo de trikado kaj kelkaj frazoj pri la historio, mi parolis pri tio ke trikado modiĝis kaj eksmodiĝis pasintece kaj en ĉi tiu jardeko ĝi re-modiĝas, inkluzive inter junaj virinoj -- ofte inter, eble, alternativ-emaj virinoj. Ekzistas multaj lokaj trik-grupoj -- mi mem partoprenas grupon kiu renkontiĝas ĉiun semajnon. Mi montris la libron Stich 'n Bitch [Triki kaj Klaĉi] de Debbie Stoller, kiu aperis en 2003 kaj evoluiĝis el "trika kaj klaĉa" grupo kiu regule kunvenis en Novjorkurbo. La libro estas enkonduko al trikado kaj ĝi mem plu instigis la disvastiĝon de tiaj grupoj kaj helpis re-modigi trikadon.For further evidence of the "alternative-ness" of knitting, I showed photos of yarn bombing -- a form of graffiti or street art that attempts to bring warmt (somewhat literally!) to urban spaces. It seems to have started with a group in Austin, TX, but has spread wildly, perhaps because of the way that it makes knitting a more communal activity. It also seems to be a popular way to advertise knitting events -- putting up a knit advertisement in a public space overnight. A book on yarn bombing was recently published and I showed a dozen photos from the blog -- from parking-meter cozies; to adding scarves etc to statues; to the traditional covering of lampposts (and here), trees, railings, and benches; to covering entire phone booths, streetsigns, and full-fledged art installations.Por montri plian spuron de la alternativeco de trikado, mi montris fotojn de yarn bombing [lanfaden-bombado] -- speco de grafito aŭ strat-arto kiu provas varmigi (en ambaŭ sencoj!) urbajn lokojn. Ĝi ŝajne komenciĝis de grupo en Aŭstino, Teksaso, sed multe disvastiĝis, eble ĉar ĝi estas alia maniero fari el trikado komunan aferon. Ĝi ŝajnas esti ankaŭ ŝatata maniero reklami trikajn eventojn -- meti trikitan reklamaĵon en publika loko dum la nokto. Libro pri lanfaden-bombado lastatempe eldoniĝis kaj mi montris dekon da fotoj el ties blogo -- puloveroj por aŭto-kaso; aldoni koltukojn al statuoj; la tradicia kovrado de lamp-fostoj (kaj jen), arboj, bariloj, kaj benkoj; kovrado de tuta telfon-budo; stratŝildoj; kaj kompletaj art-instalaĵoj.I also thought that the picture of the Guinness record holder for knitting with the longest needles (from the Wikipedia article on knitting) was fun.Mi opiniis ke ankaŭ la foto de la farinto de la Guinness-rekordo por trikado per la plej longaj trikiloj (de la anglalingva Vikipedia paĝo pri trikado) estis amuza.Finally, since I have wonderfully geeky friends, I mentioned other examples of bringing knitting together with another hobby. Such as mathematical knitting (see also knitting SuDoKu patterns by picking nine colors instead of nine numbers). And knitting change ringing patterns (by miraclaire!). [Change ringing on Wikipedia.]Fine, ĉar mi havas bele strangaj amikoj, mi menciis aliaj ekzemploj de kunigi trikadon kun alia hobio. Kiel matematika trikado (vidu ankaŭ receptojn por triki la ludon SuDoKu, per elekti naŭ koloroj anstataŭ la naŭ ciferoj). Kaj triki ŝanĝsonorigajn seriojn (verkita de miraclaire!). [Ŝanĝo en la senco de interŝanĝo -- oni sonorigas laŭ matematikaj serioj. Vidu la anglalingvan Vikipedian paĝon.]
