Мои санскритские стихи: 31.01.21--14.02.21

Feb 18, 2021 01:37



Стихи, написанные с конца января 21 г. до середины февраля 2021.

ॐ । श्रीः॥
बिडालकानां जननीति कीर्तिता
तथा विनम्रौतुगणस्य सेविका ।
सुवाक्प्रिया यापि सुधीसुताऽऽहृता
नमामि तां जन्मदिने गुणान्विताम्॥

इति शिवम्॥

biḍālakānāṃ jananīti kīrtitā
tathā vinamrautugaṇasya sevikā /
suvākpriyā yāpi sudhīsutāhṛtā
namāmi tāṃ janmadine guṇānvitām //

*******************************************

On the occasion of Her birthday, I salute reverentially
this most virtuous Lady [Olga Trofimova] who is famous
as the ‘Mother of Cats’, but at the same time is celebrated
as a humble servant of this cat flock, who is called a friend
of fine words [i. e. belles lettres] and the daughter of Wisdom!

**********************************************

"По случаю дня Ея рождения я почтительнейше
приветствую сию добродетельную госпожу
[Ольгу Трофимову], которая знаменита как
Матерь Кóтов [или Умм Хурайра], но в то же
время славится и как смиренная служительница
котовьей стаи, и которая зовётся другиней
изящной словесности и дочерью Премудрости!"

(стихотворный размер санскритского оригинала: 12-сложник ваншастха)

31.01.21

...........................................



कुतोऽथ गुप्तं गुरुरत्नमीदृशं
प्रशामितो यस्य गिरा शुचादवः।
सुरेन्द्रमिश्रः सुरवाग्विशारदो
रुजाविहीनो भवतात्सशारदः ॥१॥

गुरुं विना नास्ति हि जीवने सुखं
न सान्त्वना हन्त न शान्तिरात्मनः।
गुरोः सुगीर्षु प्रकटीकृतः शिवः
स्वभावदीप्त्या निहतस्तमश्चयः ॥२॥

kuto 'tha guptaṃ gururatnam īdṛśaṃ
praśāmito yasya girā śucādavaḥ /
surendramiśraḥ suravāgviśārado
rujāvihīno bhavatāt saśāradaḥ //1//

guruṃ vinā nāsti hi jīvane sukhaṃ
na sāntvanā hanta na śāntir ātmanaḥ /
guroḥ sugīrṣu prakaṭīkṛtaḥ śivaḥ
svabhāvadīptyā nihatas tamaścayaḥ //2//

********************************

(1)
Where was this jewel among all teachers
hidden through whose only word the forest
fire of sorrows can be pacified? May this great
expert in divine Sanskrit Surendramohan Mishra,
always stay healthy, together with the goddess
Sharada-Sarasvati!

(2)
Without a Teacher there is no pleasure in life!
There is no consolation, and no peace of the soul!
In the most excellent words of the Guru Shiva
manifests himself, and through the light of his
inner nature the dense mass of darkness is destroyed!

*****************************************

(1)
Где же был сокрыт сей драгоценный самоцвет
среди наставников, одно лишь слово которого
умиряет бушующий лесной пожар скорбей?
Да пребывает же преискуснейший в божественном
санскрите Сурендрамохан Мишра всегда в добром
здравии, будучи в союзе с богиней Речи Шарадой!

(2)
Ведь без наставника нет в жизни ни счастья,
ни утешения, ни мира душевного! В благих
словах учителя является сам Благой Шива,
а свет его внутренней природы рассеивает
густую тьму!

1.02.21

..........................................................



यद्देवदेवाय नरस्य जीवनं
तत्कुम्भकारस्य करे मृदा समम्।
शक्तः शिवः कर्तुमतः सुकुण्डकं
खण्डैर्विभिन्नं यदि वा निरर्थकम् ॥

yad devadevāya narasya jīvanaṃ
tat kumbhakārasya kare mṛdā samam /
śaktaḥ śivaḥ kartum ataḥ sukuṇḍakaṃ
khaṇḍair vibhinnaṃ yadi vā nirathakam //

********************************

For God of gods the life of a human person
is like a lump of clay in the hand of a potter!
Shiva can make out of it either a beautiful pot,
or, if it is useless, can break it into pieces!

**************************************

Для Бога богов жизнь человека подобна
куску глины в руке горшечника! Шива
способен сотворить из него или прекрасный
кувшин, или, если тот бесполезен, разбить
его на множество осколков!

(стихотворный размер: индраванша)

**********************************************

Visu dievu Dieva acīs cilvēka dzīve līdzinās
māla gabalam podnieka rokā! Šiva ir spējīgs
veidot no tā kādu skaistu trauku, vai arī sasist
viņu gabalos, ja tas nekam neder!

2.02.21

..........................................................



तृणं यथा स्यान्नु जनस्य जीवनं
विशीर्यमाणं लघु जातवेदसा ।
वसन्तकाले हरिणापि वर्धितं
प्रचण्डसूर्येण हरेण नाशितम् ॥

tṛṇaṃ yathā syān nu janasya jīvanaṃ
viśīryamāṇaṃ laghu jātavedasā /
vasantakāle hariṇāpi vardhitaṃ
pracaṇḍasūryeṇa hareṇa nāśitam //

*******************************

The life of a human is like grass! Being
rather short (at the end) it is consumed by fire.
Augmented by Hari (Vishnu) in the spring
season, it is (later) destroyed by Hara (Shiva)
through the fierce Sun!

*************************************

Жизнь человеческая подобна траве!
Будучи весьма краткой, она бывает
разрушаема огнём! Взращенная богом
Хари (Вишну) весной, (позже) она
уничтожается богом Харой (Шивой) с
помощью ярого солнца!

(стихотворный размер: ваншастха)

**********************************

Cilvēka dzīve ir līdzīga zālei! Būdama ļoti
īsa, viņa tiek iznīcināta ar uguni! Višnu dieva
izaudzēta pavasarī, (šī zāle) tiek (vēlāk ) Šivas
iznīdēta ar niknās saules palīdzību!

2.02.21

..........................................................



दिनक्षये दैवमिदं यद् आं स्फुटं
प्रभातदोषेऽविदितं तु संवृतम्।
ललाट आहो लिखितं तदाहृतं
क्षमो न कश्चित्समवेक्षितुं क्षितौ ॥

dinakṣaye daivam idaṃ yad āṃ sphuṭaṃ
prabhātadoṣe ’viditaṃ tu saṃvṛtam /
lalāṭa āho likhitaṃ tad āhṛtaṃ
kṣamo na kaścit samavekṣituṃ kṣitau //

*************************************

What is, indeed, evident as fate at the day-decline,
seems to be unknown in the darkness of the daybreak
being hidden. Nobody in Earth is ever able to exactly
perceive that, what is said to be ‘written in the forehead’
(namely, fate or destiny)!

**********************************

То, что прояснилось к концу дня как
судьба, бывает неизвестным в сумраке
утра, поскольку оно всё ещё сокрыто.
То, о чём обычно говорят, что это, дескать,
"написано на лбу" (человеческая судьба),
не возможет разглядеть никто на Земле!

(стихотворный размер: ваншастха)

****************************************

Tas, kas dienas nogalē paliek skaidrs kā cilvēka
liktenis, rīta mijkrēslī vēl nav nemaz zināms, jo
ir labi paslēpts. To, ko ļaudis mēdz saukt par
“uzrakstīto pierē” (proti, likteni), nav spējīgs
saskatīt itin neviens prātnieks virs Zemes!

2.02.21

...........................................................



आबाल्यात्पशवः सखाय इव ते भूताः प्रभूता मम
मार्जाराः शुनकाश्च पक्षिण इमे सर्पा लतालालिताः ।
ना त्वेको व्यतिरिच्यते क्षितितले तेभ्यः पशुभ्यो भृशं
तद्वर्गे न वने ह्यधर्मविदितं पापं नृणां यद्भवेत् ॥

*) भूताः = अभवन् । ना = नरः ।

ābālyāt paśavaḥ sakhāya iva te bhūtāḥ prabhūtā mama
mārjārāḥ śunakāś ca pakṣiṇa ime sarpā latālālitāḥ /
nā tv eko vyatiricyate kṣititale tebhyaḥ paśubhyo bhṛśaṃ
tadvarge na vane hy adharmaviditaṃ pāpaṃ nṛṇāṃ yad bhavet //

**********************************************

From my early childhood many animals were like friends to
me: cats, dogs, birds as well as (even) creeper-caressed snakes!
But only a human strongly differs in this world from all those
animals. Among the group of all them (who live) in the forest
there is no evil or harm which is known as moral wickedness,
as it happens to be among people!

***********************************************

С самого детства многие животные были мне
как бы друзьями: кошки, собаки, птицы и даже
ласкаемые ветвями змеи. И один лишь человек
в этом мире сильно отличается от всех этих тварей,
ведь среди них всех не встречается того, что мы
знаем как нравственное зло! Оно бывает лишь у людей!

(стихотворный размер: шардулавикридита)

3.02.21

.................................................



स्वं धर्मिणंमन्य इहैव लोकेऽ
थान्यांस्तु निन्देद्विहितान्नु पापैः।
एकश्च भूयाद्भुवने वने व
बन्धोर्विमुक्तोऽप्यभिमानबद्धः॥

svaṃ dharmiṇaṃmanya ihaiva loke’
thānyāṃs tu ninded vihitān nu pāpaiḥ /
ekaś ca bhūyād bhuvane vane va
bandhor vimukto ’py abhimānabaddhaḥ //

****************************************

May he who considers himself in this world righteous,
but all others blames as if they were endowed with
all possible sins, remain on Earth totally alone, as if in
the forest, escaped from any friend, but chained by his arrogance!

*********************************************

Пусть же тот, кто считает одного лишь себя в этом
мире праведником, а всех остальных исполненными
всяческими грехами, остаётся на Земле совершенно
один, хотя и свободный от какого-либо друга, зато
скованный собственной гордыней!

(стихотворный размер: индраваджра)

****************************************

Lai tad cilvēks, kurš sevi vienu pašu uzskata
šai pasaulē par taisnīgu, turpretim visus pārējos
par visdažādāku grēku pilniem, paliek virs šīs
Zemes pilnīgi viens, atbrīvots no jelkāda
drauga, toties savas augstprātības važās iekalts!

3.02.21

.................................................



किंकामुकोऽस्मीह किमन्धकारं
किं द्वेषिणां द्वेषणमात्मतृप्त्यै ।
स्वस्मिन्पशुत्वं पशु पाशतत्त्वं
पश्यैव पत्यौ स्वविपाशतां ताम्॥

kiṃkāmuko ’smīha kim andhakāraṃ
kiṃ dveṣiṇāṃ dveṣaṇam ātmatṛptyai /
svasmin paśutvaṃ paśu pāśatattvaṃ
paśyaiva patyau svavipāśatāṃ tām //

*****************************

What do I desire here in this world? Is it
darkness? Is it hating of enemies for my own
satisfaction? Behold! The animal nature which
is inside oneself, has the reality of fetters! Look
at the state of liberation from bonds which is
in the Lord!

************************************

Чего же я вожделею в мире сем?
Неужели тьму и ненависть к врагам
ради собственного удовлетворения?
Гляди-ка! Сущность собственной
скотской природы состоит в том, что
это оковы духа. Взирай же на состояние
собственной освобождённости в Господе!

(стихотворный размер: индраваджра)

**********************************

Ko lai es iekāroju šai pasaulē? Vai tad tumsību
un naidu pret ienaidniekiem savas dvēseles
apmierināšanas labad? Skat, mūsu lopiņa būtības
esme slēpjas tanī apstāklī, ka tā nav nekas cits,
kā gara važas. Lūkojies labāk uz sevi, kas jau esi
atbrīvots Visaugstākajā Kungā !

3.02.21

................................................



भारं भरन्स्वं भुवने भ्रमाम्यहं
कष्टं ह काष्ठं सतरङ्गसङ्गमे।
रोगोपपन्नोऽपि रुजाहृदाहृतो
बुद्धः कदा स्यां विबुधोऽपि मोहितः॥

bhāraṃ bharan svaṃ buvane bhramāmy ahaṃ
kaṣṭaṃ ha kāṣṭhaṃ sataraṅgasaṅgame /
rogopapanno ’pi rujāhṛd āhṛto
buddhaḥ kadā syāṃ vibudho’pi mohitaḥ //

*************************************

Bearing myself as a burden, I roam about in this
world - woe! - being like a piece of wood in the
confluence of billows! Although being full of diseases,
I am called physician! When will I wake up, being
totally stupefied, although I am a learned man?

******************************************

Неся сам себя подобно тяжкому грузу,
я кругами блуждаю в этом мире - ох!
- подобно деревяшке в месте слияния
бушующих волн! Хотя сам я и полон
недугов, тем не менее меня зовут врачом!
Когда же я, наконец, проснусь, будучи
погружённым во мрак, хотя я и учёным муж?

(стихотворный размер: индраванша)

**************************************

Valkādams sevi pašu kā smagu nastu, es klaiņoju
un maldos visapkārt - ak tu dieniņ - līdzīgi koka
gabalam tai vietā, kur jūrā bangas kopā saplūd! Būdam
ligu un vainu pilns, es tomēr tieku dēvēts par dziednieku!
Maldinošās tumsības apņemts, kaut gan esmu zinību
vīrs, kad es pamodīšos no šī miega?

3.02.21

......................................................



भवतु मम निषङ्गः संस्कृतायां गिरीह
भुवनतल इवाऽयं कालिकायाः गिरीशे।
भनतु विबुधवर्यो भारतीभारतो ना
सकलजगति कालेऽस्मिन्कलेर्देववाचि॥

bhavatu mama niṣaṅgaḥ saṃskṛtāyāṃ girīha
bhuvanatala ivāyaṃ kālikāyā girīśe /
bhanatu vibudhavaryo bhāratībhārato nā
sakalajagati kāle ’smin kaler devavāci //

**************************************

May my own attachment towards the pure Sanskrit speech
in this world be the same, as the attachment of the goddess
Kali towards Shiva! May a man who is fond of the light of
Sarasvati and literary eloquence, and who is the best among
scholars, speak in this Kali-yuga in the whole world (only)
in the language of gods!

********************************************

Пусть же моя любовь к чистой священной речи будет
подобной любви смуглянки Калики к своему "Горному
Владыке" Шиве! Пусть же муж высочайшей учёности,
что радуется сиянию санскритского красноречия, везде,
во всём мире беседует на наречии богов в эту эпоху
Кали-юги!

(стихотворный размер: малини)

***************************************

Lai mana mīlestība pret tīro, smalki izkopto Sanskrita
valodu līdzinās tumšādainās Kālī dieves sirdsjūtām pret
viņas ʽKalnu Kunguʼ Šivu! Lai tad arī visaugstākās gudrības
dižvīrs, kurš priecājas par Sanskrita skaistrunas spožo gaismu,
šai Kali-jugas drūmajā laikmetā visur pasaulē sarunājas svētajā
dievu izloksnē!

5.02.21

.....................................................



जयतु भुवि गिरीशाशाहिताशारदाश्री
र्निचिततिमिरराशौ सोमरश्मिस्वभावा।
सवितुरिव विभूत्या पुण्डरीकं स्मितं स्याद्
धृदयमपि नरस्य श्रीगिरा स्माययेत ॥

jayatu bhuvi girīśāśāhitāśāradāśrīr
nicitatimirarāśau somaraśmisvabhāvā /
savitur iva vibhūtyā puṇḍarīkaṃ smitaṃ syād
dhṛdayam api narasya śrīgirā smāyayeta //

*********************************

May the light of Sharada who was bestowed as
the hope by the Lord of Speech, be victorious on
Earth among the great mass of darkness which was
accumulated here, [that light] having the nature of
the rays of the Moon [which expel the gloom]! In the
same manner as the white lotus-flower becomes blown
[“smiling”] through the power of the Sun, also the heart
of a man is caused to smile through the energy of the
sacred language of the goddess Shri!

****************************************

Пусть побеждает свет богини Шарады, дарованный
Владыкою Речи в качестве надежды, здесь на Земле,
где собраны бездны тьмы, ведь свет этот имеет природу
лучей Луны, рассеивающих мрак! Подобно тому, как
Солнце своим могуществом заставляет раскрываться
белоснежные цветки лотоса, так и священная речь
богини побуждает сердце человеческое улыбнуться,
раскрывшись!

(стихотворный размер: малини)

************************************

Lai jel vienmēr uzvar Šāradas dieves spožā gaisma,
kuru Runas Kungs ir dāvājis par cerību šeit virs Zemes,
kur ir sakrātas tumsības krāsmatas, jo šai gaismai
piemīt Mēness staru daba, kura šo tumsu izkliedē!
Līdzīgi tam, kā Saule ar savu varu liek atvērties
baltajiem lotosa ziediem, tā arī svētā Šrī dieves
valoda (Sanskrits) liek uzsmaidīt cilvēka sirdij!

5.02.21

.....................................................



Sanskrit in Europe

फिरङ्गदेशे विरला दिवो वाग्
विद्यालयेषूत न पाठिता सा ।
पृष्टे जने देवगिरीह मार्गे
तेनाऽऽहृतेनाऽविदिता ननाश्रीः॥१॥

कृतप्रयत्नैः पठिता भवेद्गौ
र्लिपिश्च तस्यास्सुरनागरी या।
परन्तु शास्त्राणि च काव्यपुस्ता
भवेयुराहो स्थगिता नु तेभ्यः॥२॥

phiraṅgadeśe viralā divo vāg
vidyālayeṣūta na pāṭhitā sā /
pṛṣṭe jane devagirīha mārge
tenāhṛtenāviditā nanāśrīḥ //1//

kṛtaptayatnaiḥ paṭhitā bhaved gaur
lipiś ca tasyās suranāgarī yā /
parantu śāstrāṇi ca kāvyapustā
bhaveyur āho sthagitā nu tebhyaḥ //2//

******************************

(1)
In the European continent Sanskrit
is seldom to be found. It is not taught
at schools. If asked about this heavenly
language in the street, that addressed
person usually has no idea about the
glory of Sanskrit!

(2)
If they make some effort, some people
may learn Sanskrit, as well as its script
called ‘Devanagari’. But traditional
Shastras as well as anthologies of classical
poetry usually remain hidden for them!

****************************

(1)
В Европе санскрит можно встретить
лишь очень редко. Его не преподают
в школах. Если спросить какого-либо
человека на улице о санскрите, то тот,
кого спросили, (обычно ничего) не
знает о славе божественного языка!

(2)
Приложив усилия, некоторые люди
могут изучать как санскрит, так и
связанную с ним письменность,
называемую деванагари. Однако
системы древнего знания (шастры),
как и сборники классической поэзии
так и остаются от них сокрытыми!

(стихотворные размеры: 1.упаджати и 2.упендраваджра)

5.02.21

.....................................................



विद्यार्थी खनको यथा क्षितिधरे विद्या च तद्भ्रामकं
देवानां गिरि संवृतं तु कनकं स्वाकर्षणे विश्रुतम् ।
रत्नानीह बहूनि भूतलवने स्वर्गे समुद्रे गिरौ
वाक्शास्त्रं खलु रत्नधातममिदं रत्नं परं संस्कृतम् ॥

vidyārthī khanako yathā kṣitidhare vidyā ca tadbhrāmakam
devānāṃ giri saṃvṛtaṃ tu kanakaṃ svākarṣaṇe viśrutam /
ratnānīha bahūni bhūtalavane svarge samudre girau
vākśāstraṃ khalu ratnadhātamam idaṃ ratnaṃ paraṃ saṃskṛtam //

******************************************

A student who seeks to obtain knowledge is like a miner, and
this knowledge is like a magnet for him! But gold which is
hidden in the language of gods is particularly notorious for its
attractive power. There are many riches in this world: in the forest
on the surface of the Earth, in the ocean and in the mountain!
But it is well known that philology is the branch of knowledge
which distributes the greatest [spiritual] riches, and Sanskrit is
the most precious one among them!

****************************************************

Взыскующий знания студент подобен копателю
сокровищ, и знание является для него магнитом.
Сокрытое же в языке богов золото особенно
знаменито своей притягательной силой! В мире
этом много сокровищ: в лесу, что на поверхности
земли, на небесах, в океане и в горах. Но известно,
что именно наука о языке (филология) наиболее щедра
на сокровища, а самое главное из них - санскрит!

(стихотворный размер: шардулавикридита)

7.02.21

...........................................................



Участникам моего спецкурса по санскритским композитам в качестве подведения итогов, с благодарностью и напутствием!

To my students who participated at the crash course on Sanskrit "samasas", with gratitude and hope!

गीर्वाणवाण्याः पठनेऽपि पीडनं
भो दुर्गतानां खलु काव्यपाठिनाम्।
ग्रस्ता हि ये हिंस्रसमासवल्लकैः
प्राप्ता विषादं जठरे नु यादसः॥१॥

मा भूद्धताशः सुरवाचि मद्यपः
क्षान्तिर्हि शस्त्रं प्रवरं हि शास्त्रिणाम्।
मन्दं च मन्दं प्रगतिः श्रियो गिरि
सन्तोषपोषस्तु भवेत्सहिष्णवे ॥२॥

वाग्योगयुक्तोऽथ युतो तितिक्षया
क्षयाद्भयाद्धन्त विमोक्ष्यते धिया।
श्रियाऽभिपूर्णः सुरभारतीरतो
ननाश्रितः स्यात्सुगिरीशरक्षितः ॥३॥

gīrvāṇavāṇyāḥ paṭhane ’pi pīḍanaṃ
bho durgatānāṃ khalu kāvyapāṭhinām /
grastā hi ye hiṃsrasamāsavallakaiḥ
prāptā viṣādaṃ jaṭhare nu yādasaḥ //1//

mā bhūd dhatāśaḥ suravāci madyapaḥ
kṣāntir hi śastraṃ pravaraṃ ha śāstriṇām /
mandaṃ ca mandaṃ pragatir śriyo giri
santoṣapoṣas tu bhavet sahiṣṇave //2//

vāgyogayukto ’tha yuto titikśayā
kṣayād bhayād dhanta vimokṣyate dhiyā /
śriyābhipūrṇaḥ surabhāratīrato
nanāśritaḥ syāt sugirīśarakṣitaḥ //3//

********************************

(1)
Also in the study of the language of gods there
may be great affliction for those poor guys who
are eager to study Sanskrit poetry, because those
who are swallowed by the fierce monsters of
compound words, sit in their bellies in utter
desperation!

(2)
May all those who are Sanskrit drunk, not lose
their hope! Patience is indeed the best weapon
for scholars! The progress while (learning) the
language of Sarasvati is rather slow. And overall
abundant satisfaction will be enjoyed only by him
who is very enduring!

(3)
He who is disciplined by the Yoga of speech,
is always endowed with forbearance. Through
his own devotion and wisdom he will be freed
from the fear of death! Full of spiritual glory,
being totally addicted to the poetic language of
the denizens of heaven, he will approach Sanskrit
for refuge, and thus he will be guarded by the good
Lord of Speech (or: Shiva)!

*) he = he or she, or whosoever... :)

***************************************

(1)
Как известно, в случае изучения языка богов
изучающие санскритскую поэзию бедняги
испытывают неимоверные страдания! Ибо
тех, кого проглотили ужасающие чудовища
санскритских композитов, охватило отчаяние,
ведь они сидят в самом брюхе Левиафана!

(2)
Пусть же тот, кто опьянён санскритом, не
теряет надежды, ведь терпение - наилучшее
оружие людей, взыскующих знания. Продвижение
вперёд в языке Сарасвати бывает лишь очень,
очень медленным! И полное удовлетворение
испытает лишь человек терпеливый!

(3)
Тот, кто обуздал себя Йогою речи, всегда
наделён терпением! Своей преданностью
(санскриту) и мудростью он избавится от
страха смерти! Исполненный сияющей
славы духовной и сосредоточенный лишь
на божественной речи, он припадёт к
санскриту как к спасительному прибежищу,
и добрый Владыка Речи Вачаспати (или:
Владыка Гор Шива) будет его охранять!

7.02.21

.....................................................



To Surendramohan Mishra:

वाक्यानि ते वर्यगुरोऽथ सत्यवाक्
भूयासुरीशात्पथि दीपकानि व ।
भुवां भ्रमो मे हि वनेऽप्रकाशके
श्रीरग्रणी स्यात्सुरवाक्च शक्तिदा ॥

vākyāni te varyaguro ’tha satyavāk
bhūyāsur īśāt pathi dīpakāni va /
bhuvāṃ bhramo me hi vane ’prakāśake
śrīr agraṇī syāt suravāk ca śaktidā //

****************************

Oh, you, the most excellent Teacher, speaker
of truth! May your words enlighten me on my
way as if they were from the Lord! I roam about
in this world as if I were in the dark forest. Only
Sarasvati leads me, and only Sanskrit gives me power!

***************************************

О замечательнейший учителю, глаголющий
истину! Пусть слова твои освещают мой путь,
как если бы они были от Господа! Ведь я
блуждаю по Земле, словно в тёмном лесу,
и лишь Сарасвати ведёт меня, а её священная
речь придаёт мне силы!

************************************

Ak, brīnišķīgais Skōlotāj, kura runa ir patiesības
pilna! Lai tavi vārdi apgaismo manu ceļu, it kā
viņi nāktu no paša Kunga! Jo es taču klīstu šai
pasaulē it kā kādā tumšā mežā, un tikai Sarasvatī
dieve mani vada, un tās tīrā valodiņa piešķir spēku!

8.02.21

...............................................



शशिपाणिश्शशो यातो वने नक्तं वनेचरः ।
यतो हि तस्य नाथोऽभूद्रुद्रोऽयं शशिशेखरः॥

śaśipāṇiś śaśo yāto vane naktaṃ vanecaraḥ /
yato hi tasya nātho ’bhūd rudro ’yaṃ śaśiśekharaḥ //

****************************************

The inhabitant of a forest, a hare, (once) went through the
forest by night, having the Moon in his hand, because his
guardian was that god Rudra who had the Moon on the top
of his head!

*******************************************

[Как-то раз] обитатель леса зайчик шёл
по лесу ночью и нёс в руке Месяц, потому
что его хранителем был бог Рудра, на
макушке головы которого был лунный серп!

**************************************

Kādreiz meža iemītnieks zaķītis ar Mēnestiņu rokās
gāja pa mežu naktī, jo viņu taču sargāja pats Rudra,
kura galvas virsu rotāja Mēness!

9.02.21

......................................................



काले नोऽथ यदा कलेरिह भुवां वाग्रूक्षता वर्धिता
मूढो ना तु पशूकृतः पशुपतेर्विस्मारितत्वात्पशु ।
विश्वासः परिदह्यतेऽपि शरणः शिष्येत नो विश्वतो
दैवी गीर्मृदुतावहा दिनकरी सोमोऽन्धकारे यथा॥

kāle no ’tha yadā kaler iha bhuvāṃ vāgrūkṣatā vardhitā
mūḍho nā tu paśūkṛtaḥ paśupater vismāritatvād paśu /
viśvāsaḥ paridahyate ’pi śaraṇaḥ śiṣyeta no viśvato
daivī gīr mṛdutāvahā dinakarī somo ’ndhakāre yathā //

******************************************

In our time of the Kali-yuga, when here on Earth the
roughness of speech is promoted, and a totally confused
human being was transformed into an animal, because,
indeed, he was caused to forget the Lord, and when even
any hope is burned down leaving no refuge whatsoever and
nowhere, only the heavenly Speech which brings tenderness,
enlightens this world, like the Moon which enlightens darkness!

**********************************************

В наше время в эпоху Кали-юги, когда в речи преобладает
грубость, а полностью омрачённый человек - гляди-ка! -
делается животным, ибо его заставили забыть Господа, и
когда сгорает всякая надежда, нигде не оставляя ни
малейшего иного прибежища, лишь божественная Речь, что
несёт нежность и мягкость, освещает эту тьму, подобно Луне!

(стихотворный размер: шардулавиридита)

10.02.21

....................................................



संचारो नु रुजः प्रजाव्यतिकरे मित्रं च शत्रूकृतं
कैवल्यं गमितं गृहे भययुतो नाऽनाथतां तामसः।
वृत्तान्ता भुवने भयङ्करतमा विस्तारितास्तारके
श्रीस्कन्दो जगतीतले विजयताद्यो रक्षसां मारकः॥

saṃcāro nu rujaḥ prajāvyatikare mitraṃ ca śatrūkṛtaṃ
kaivalyaṃ gamitaṃ gṛhe bhayayuto nānāthatāṃ tāmasaḥ /
vṛttāntā bhuvane bhayaṅkaratamā vistāritās tārake
śrīskando jagatītale vijayatād yo rakṣasāṃ mārakaḥ //

*******************************************

Surely, transmission of THE disease occurs through the contact
with other people! And (therefore) a friend was turned to an enemy!
A fearful ignorant man was isolated in his house, having absolutely
no protector! Only the most horrible news on Earth are spread,
(like) those about the Demon Taraka! So, may the great Skanda
(Karttikeya) be victorious in the world, being the slayer of demons!

*****************************************

Итак, зараза переносится исключительно через контакт
людей друг с другом! И вот, тем самым друг превратился во
врага! Исполненного страха и тьмы, человека изолировали
в его доме, и нет у него более никакого защитника! Лишь
самые ужасные новости распространяются на Земле, (как
некогда новость) о Демоне Тараке! Да побеждает же в этом
мире великий Сканда-Картикея, известный как губитель
демонов!

(стихотворный размер: шардулавиридита)

10.02.21

...........................................................



शङ्कायुक्तो लघुकविरयं यस्य गीः संस्कृताऽभूत्
तत्काव्यानां सुपठनवशाद्गाहितो वाक्यवाङ्के ।
न्यूनोऽन्येषां भुवि निवसतां स्नातकानां द्विजानां
जातो द्वेधाऽपि भुवनतले सत्कुले च श्रियाश्च ॥

śaṅkāyukto laghukavir ayaṃ yasya gīḥ saṃskṛtābhūt
tatkāvyānāṃ supaṭhanavaśād gāhito vākyavāṅke /
nyūno ’nyeṣām bhuvi nivasatāṃ snātakānāṃ dvijānāṃ
jāto dvedhāpi bhuvanatale satkule ca śriyāś ca //

******************************************

This insignificant poet full of doubts, whose speech got
purified through the good study of Sanskrit poems, was
immersed in that way into the deep ocean of words, although
being the most deficient one among other twice-born academics
who inhabit this world, was also born in two ways: here on Earth
in the noble family, as well as from the goddess Sarasvati!

**********************************************

Этот мелкий поэт, исполненный страхов и сомнений,
речь которого очищалась и формировалась за счёт
изучения поэтических произведений на санскрите,
погрузился тем самым в глубокий словесный океан!
Хотя и будучи наименьшим из дваждырождённых
выпускников (университета), он всё же родился также
дважды: на Земле в благородном семействе, а также
ещё и от богини Речи, Сарасвати!

(стихотворный размер: мандакранта)

11.02.21

************

Photos: Lebanon, Jounieh, 2005.

...........................................



कश्चिद्यदीहैव​ सहस्रपाठिनां
गीर्वाणवाण्याश्च विदर्शनालये।
संस्पर्शतश्शारदया दयायुतः
शिष्येषु भद्रां सुरगां सुभाषिता॥

kaścid yadīhaiva sahasrapāṭhināṃ
gīrvāṇavāṇyāś ca vidarśanālaye /
saṃsparśataś śāradayā dayāyutaḥ
śiṣyeṣu bhadrāṃ suragām subhāṣitā //

*********************************

Not even one among thousands of people
who study Sanskrit at the university, as a
result of his intimate contact with Sarasvati
being endowed with compassion towards students,
is a good speaker of the auspicious language of gods!

**************************************

Nicht einer von tausend, die Sanskrit gelernt
An der Stätte des Wissens,
Wird jemals imstande, von Liebe erfüllt
Zu den herzlichen Schülern
Aufgrund seiner engen Verbindung zur Vāc,
zur göttlichen Rede,
die Sprache der Götter ertönen zu lassen,
die rein ist und heilig!

****************************************

Едва ли один из тысячи среди тех, кто изучает
санскрит в университете, будучи в результате
своей тесной связи с богиней Сарасвати исполнен
сочувствия по отношению к студентам, сможет хорошо
говорить на священном наречии богов!

(стихотворный размер: индраванша)

12.02.21

...........................................................



प्रवृत्तिरेका मम देववाच्यहो
रतिः कवित्वे सुरभारतीकृते।
यथाथ सूर्योदयने सरोरुहां
दिवौकसां वाऽपि च वृष्टिबिन्दुषु॥

*) दिवौकसां चातकानाम्॥

pravṛttir ekā mama devavācy aho
ratiḥ kavitve surabhāratīkṛte /
yathātha sūryodayane saroruhāṃ
divaukasāṃ vāpi ca vṛṣṭibinduṣu //

*********************************

My only activity is concentrated on Sanskrit,
and my delight is in poetry composed in that
poetic idiom, exactly like delight of lotuses in
the sunrise, or else - fondness of a chātaka-bird
for rain-drops!

************************************

Вся моя деятельность сосредоточена
на санскрите, и радостью моей является
сочинённая на нём поэзия, подобно тому,
как радостью лотосов является восход
солнца, а радостью кукушки-чатаки -
капельки дождя!

(стихотворный размер: ваншастха)

12.02.21

.....................................................



भावा नराणां विषया रसान्विताः
काव्यं पवित्रं रचनं च पावनम्।
यत्कल्मषं स्याज्जगतीतलेऽसितं
शुध्येत पद्यैः कविना स्वलङ्कृतैः॥

bhāvā narāṇāṃ viṣayā rasānvitāḥ
kāvyaṃ pavitraṃ racanaṃ ca pāvanam /
yat kalmaṣaṃ syāj jagatītale ’sitaṃ
śudhyeta padyaiḥ kavinā svalaṅkṛtaiḥ //

**********************************

Emotional states of people are objects which
are full of poetic ‘tastes’. A poem is a means
of purification, and the process of composing
is purification itself! That which was dark dirt
in the world, can be purified by a poet through his
verses which are decorated by excellent rhetorical figures!

****************************************

Эмоциональные состояния человека
являются объектами, исполненными
разных поэтических "вкусов". Поэзия
является средством их очищения, а её
сочинение - это и есть процесс такого
очищения. То, что в мире является
тёмной грязью и грехом, поэт очищает
своими строфами, что украшены
различными прекрасными фигурами речи!

(стихотворный размер: индраванша)

12.02.21

..................................................



प्रस्तूयतां सुरगिरा प्रतिभा कवीनां
देवीप्रसादविहिताऽप्यथ बालकानाम्।
यत्कारणं न तु मितं बलवत्प्रमाणै
र्गुह्याऽऽहृता हृदि हिता सुहृदां ह या गोः॥

prastūyatāṃ suragirā pratibhā kavīnāṃ
devīprasādavihitāpy atha bālakānām /
yatkāraṇaṃ na tu mitaṃ balavatpramāṇair
guhyāhṛtā hṛdi hitā suhṛdāṃ ha yā goḥ //

***********************************

We should praise that poetic inspiration of poets in the
heavenly language, which (inspiration), by the grace of
the Goddess, is bestowed even upon simpletons, the origin
of which cannot be thoroughly known even through the
powerful means of correct cognition, and which is called
secret, hidden deep in the heart of the friends of Sarasvati!

**********************************************

Да прославляем на санскрите поэтическое вдохновение,
которое, по милости богини, даруется даже простецам,
однако причину коего невозможно познать даже с
помощью эффективных средств достоверного познания,
и которое зовётся тайным, ибо оно сокрыто в сердце
друзей богини Речи Сарасвати!

(стихотворный размер: васантатилака)

12.02.21

................................................



निरर्थकं जीवनमोतुना विना
न तस्य पुच्छं च विनाऽपि शोभनम्।
करान्विना रे सनखान्न दण्डनं
स्वकिंकराणामपराधिनां नृणाम्॥

nirarthakaṃ jīvanam otunā vinā
na tasya pucchaṃ ca vināpi śobhanam /
karān vinā re sanakhān na daṇḍanaṃ
svakiṃkarāṇām aparādhināṃ nṛṇām //

*******************************

Life without a cat is meaningless!
Without his tail there is no beauty!
Without his paws with claws there is
no punishment for his human servants
who were found guilty!

*********************************

Жизнь без котика не имеет никакого
смысла! Без его хвоста нет совершенно
никакой красоты! Без его снабжённых
когтями лап не будет наказания его
служителям, людям, которые проштрафились!

*********************************

Dzīvei bez runča nav nekādas jēgas!
Bez viņa astes nav arī nekāda skaistuma!
Bez tā ķepām ar asiem nagiem nebūs
pamācīti kaķīša padevīgie kalpi, cilvēki,
kuri ir izdarījuši kādu pārkāpum!

13.02.21

......................................................



सीमान्ता भुवने रणेषु विहितास्तुष्टा हि यै राजका
भिद्येताऽहह यैश्च मानुषजगच्छत्रूकृतं ह्यङ्गशः ।
ये सर्वे हृदये विषादवहना एकस्य नुर्भीतिदा
धिक्तान्बाधकराञ्च विघ्नकरणान्धिग्भूधनान्कुत्सितान्॥

sīmāntā bhuvane raṇeṣu vihitās tuṣṭā hi yai rājakā
bhidyetāhaha yaiś ca mānuṣajagac chatrūkṛtaṃ hy aṅgaśaḥ /
ye sarve hṛdaye viṣādavahanā ekasya nur bhītidā
dhik tān bādhakarāñ ca vighnakaraṇān dhig bhūdhanān kutsitān //

***********************************************

Those state-borders which were established during the wars,with which the rulers were utterly satisfied, and which happened to cut into pieces the whole human world because different parts of it have become enemies, all of them also bring despair and cause fear in the heart of a single person. Fie on those borders which torment [people] and construct enormous obstacles! Fie on [all our] vile greedy rulers!

********************************************

Все эти государственные границы, которые были
установлены в ходе войн, коими правящие царьки
были вполне удовлетворены, разорвали на разные
куски весь человеческий мир, ибо разные части его
стали друг с другом враждовать, - все они приносят
в сердце каждого отдельного человека отчаяние и
вызывают страх! Тьфу на все эти границы, что
мучают людей и создают немыслимые препятствия!
Тьфу же на всех наших злобных и жадных начальников!

(стихотворный размер: шардулавикридита)

14.02.21

.....................................................



To Prof. Dr. Yaroslav Vassilkov

भाशीलकाख्योऽतिमहोदयो महान्
सद्वागरो ना सुरवाग्विशारदः ।
नीवापुरं पूर्णमतस्त्विषाऽऽत्मनो
भूयाद्विरोगोऽथ विरागगोपितः ॥१॥

*) भाशीलकः भा इव शीलं यस्य सः । = Vassilkov;
नीवा इति नदीनाम इति प्रसिद्धम् । नीवापुरम् = St. Petersburg.

भूयाच्छताब्दं विदथस्य जीवनं
यस्यैव कार्यं न्वितिहासवीक्षणे।
रोषीय​​राज्ये नु निरुत्तरं श्रुतं
रत्नं यथाऽयं स्मृतिरत्नधातमम्॥२॥

*) विदथः पण्डिते । रोषीय​राज्यम् = Russia.

न स्पृश्यतां सद् यमराजयोजनै
स्तस्यार्यवंशोऽप्यगदो गतामयः।
व्यासो यथा स्यादितिहासकीर्तने
कीर्त्याऽपि वाल्मीकिवदाहृतो हृदि ॥३॥

*) योजनम् अङ्गुल्याम् ।

bhāśīlakākhyo ’timahodayo mahān
sadvāgaro nā suravāgviśāradaḥ /
nīvāpuraṃ pūrṇam atas tviṣātmano
bhūyād virogo ’tha virāgagopitaḥ //1//

bhūyāc chatābdaṃ vidathasya jīvanaṃ
yasyaiva kāryaṃ nv itihāsavīkṣaṇe /
roṣīyarājye nu niruttaraṃ śrutaṃ
ratnaṃ yathāyaṃ smṛtiratnadhātamaḥ //2//

na spṛśyatāṃ sad yamarājayojanais
tasyāryavaṃśo ’py agado gatāmayaḥ /
vyāso yathā syād itihāsakīrtane
kīrtyāpi vālmīkivad āhṛto hṛdi //3//

******************************

(1)
May the great preeminent Master called Mr. Vassilkov
[‘Whose moral conduct is like light’ for others],
who is a true scholar and a man who is experienced
in Sanskrit, and therefore the city on the river Neva
[St. Petersburg] is filled up with his splendour, be free
from any illness and guarded by his spiritual detachment!

(2)
May this great scholar live hundred years, for his
work in the field of research on Sanskrit epics in
the country of Russia is famous as the most excellent
one, where he is like a precious jewel, while generously
distributing jewels of ancient Indian tradition [among people]!

(3)
May god Yama-raja touch neither this good man with
his fingers, nor his noble family which may always stay
healthy! May he be like Vyasa in telling stories from
Mahabharata, and may he be taken into the heart, like
the sage Valmiki, because of his utmost fame!

**************************************

Ярославу Владимировичу с благопожеланиями!
(Сарасвати попросила передать...)

(1)
Да будет сей великий достопочтенный господин,
нарицаемый "Васильков" ["чья нравственность
подобна свету" для других], истый учёный муж
и выдающийся знаток санскрита, и чьё сияние
посему наполняет град на Неве, свободен от
всякого недуга и храним своей духовной
отрешённостью!

(2)
Да живёт сей замечательный учёный муж сто лет,
ибо труд его в области санскритского эпоса
в стране Российской знаменит как не имеющий
себе ныне равных, ибо сам он подобен великому
сокровищу, щедро делясь [с людьми] драгоценными
сокровищами древней индийской традиции!

(3)
Да не коснётся своими пальцами бог Яма-раджа
ни сего славного мужа, ни его благородной семьи,
коя да пребывает в добром здравии, свободной
от всяческого недуга! Да будет он подобен Вьясе,
рассказывая истории из Махабхараты, и да будет
он из-за своей великой славы оберегаем в сердце,
подобно мудрецу Вальмики!

(строфы написаны 12-сложным размером "индраванша")

14.02.21

................................................



Максиму Демченко

श्रीरामो हृदि यस्य मानवपतिस्सीता द्वितीया वरा
तद्राज्यं जगतीतलेऽपि परमं मन्येत येनाऽमलम्।
यच्चिन्ता इह रामचन्द्रनियताश्श्यामे किशोरे रमे
तद्भद्रं भवतात्सुजन्मदिवसे दृश्याद्रतो भारतम् ॥

śrīrāmo hṛdi yasya mānavapatis sītā dvitīyā varā
tadrājyaṃ jagatītale ’pi paramaṃ manyeta yenāmalam /
yaccintā iha rāmacandraniyatāś śyāme kiśore rame
tadbhadraṃ bhavatāt sujanmadivase dṛśyād rato bhāratam //

**************************************

May he in whose heart the noble Rama is the Lord of
humanity, and Sita the best peeress, who considers their
kingdom on Earth supreme and stainless, and whose
thoughts in this world, which were disciplined by the Moon-
like Rama, are always devoted to that beloved dark-skinned
lad, experience on the occasion of his good birthday [spiritual
and material] prosperity and blessing! May this man see India
and experience bliss!

********************************************

Да вкушает сей муж, для коего Шри Рама является
владыкой человечества, Сита образцовой супругой,
и который считает царство их на Земле наивысшим
и безупречным, и помыслы которого, обузданные
Рамачандрой, непрестанно направлены на сего
милого смуглого отрока, в благой день своего
рождения лишь всяческoе благo! Да узрит он Индию,
обретя счастье!

(стихотворный размер: шардулавикридита)

14.02.21

сихи, мои сочинения на санскрите, Ольга Трофимова, мои переводы с санскрита, Кототроица, Сурендрамохан Мишра, кавья, мои переводы, Муня и Буся

Previous post Next post
Up