Բառգրքոյկ. Ախալցխայի բարբառով. Այբ
Ախալցխայի բարբառի բառգրքոյկ
Ըստ Ստ. Մալխասեանցի «Առակներ, աւանդութիւններ, անեկդոտներ»
Հայկական ՍՍՌ ԳԱ Հրատարակչութիւն, Երևան, 1958
Այբ
Աա: = æ կամ աւելի շուտ գերմանական äԱալ, էլ, ևսԱ:զըմա:զ՝ քիչ, պիրա:զ՝ մի քիչբաւականԱ:զիա:թէզիյեթնեղութիւնԱ:զիզազիզսիրելի, մտերիմ: «Ա:զիզ պահել» -- խնամքով պահել, խնամարկել, գուրգուրել:Աժելարժել, արժէնալԱլկարմիրԱլաճա1. Խայտաբղետ, գոյնզգոյն: 2. (Գոյ.) մի տեսակ գոյնզգոյն գործուածքԱ:լա:մա:թէլեմ՝ ցաւ, վիշտվատթար եղանակ, վատթար հանգամանքներԱլիա, ալԱլլահալլահ՝ աստուածՏէ՛ր Աստուած. (գործ է ածւում իբրև զարմացական բացականչութիւն)Ախըրախար, ապաքենԱկհացահատիկ՝ որ ձգում են ապուրի մէջԱ:կա:րէկերեթէԱ:կլա:նճա:էյլենճէզբոսանքԱ:կլիկէնկել, արգելքհապաղում: Ա:կլիկ էնել -- ետ պահել, ուշացնել, չթողնել որ գնայ: Ա:կլիկ ըլլիլ -- հապաղել, յետ մնալ:Ակսըճիասկիճի՝ հնակարկատհին կօշիկներ կարկատողԱկտունանքակնեղեններԱհին բէհին ըլլիլահաբէկուել, սարսափելԱ:հլիէհլիհմուտԱհուզարսարսափԱ:հտ էնելահտուխտել, ուխտ դնելԱղա1. Կալուածատէր: 2. Հարուստ, ունեւոր: 3. Սպասաւոր տէր: 4. Յարգելի անձ (տղամարդ): 5. Հարգական տիտղոս:Աղութոյն. Աղուել -- թունաւորել:Ա:ճա:լէճելմահԱ:ճա:մաճէմպարսիկԱ:ճա:յիպ'աճաիպզարմանալի զարմանալիքԱ:մա:կէմէքխնամք, հոգացողութիւն, աշխատանքԱմպեսայնպէսԱյամէյեամ՝ օրեր, ժամանակեղանակ, պարզ եղանակԱյանա'եանյայտնիԱ:յա:ր'այարհաւասարակշիռ: «Ա:յա:ր էնել» -- հաւասարակշռել, հաւասարեցնել:Ա:յա:րէյէրթամբԱյեղաէըգսթափ, չհարբած: «Այէշնալ» -- գինովութիւնից սթափուել: (օյեաղ -- Գ.Ա.Հ.)Այըլմիշ ըլլիլայըլմագթնից սթափուելԱյիրտայրըթ՝ տարբերութիւնբաժանում: Այիրտ էնել,-- իրարից բաժանել (կռւողներին)Այլըղայլըգամսական վարձԱյվանէյվանպատշգամբԱնթիքաանթիգաանտիական, պատուական, թարգարժէքԱնկաջ էնելականջ դնել, լսել, հետևել խորհրդին: Անկաջը բանալ կամ ծակել -- աչքը բանալ, հասկացնել, գլխի ձգել:Անղլամազանլամագ՝ հասկանալանհասկացողԱնճախանճագհազիւ հազ, վերջապէսԱ:նտա:զա:էնտազէերկայնութեան չափ, հաւասար մօտ 63 սանտիմետրիԱնտինրանից, դրանից: «Ինչի՞» -- «Ըշտը անտի» = «Ինչո՞ւ» -- «Հենց այնպէս»:Անցնել (մի բանից)հրաժարուել (մի բանից)ԱնցումմահԱշելնայել, տեսնելԱշլամաաշըլամապատուաստ (ծառի)ԱշխանաաշխանէխոհանոցԱշճիխանաաշճի՝ խոհարար, խանէ՝ տունճաշարանԱչք...շինութեան մէջ մի առանձին բաժանմունք՝ չորս պատերով ու սեփական լոյսով, մեծ կամ փոքր սենեակ: «Աչքը դուսն ըլլիլ» -- դրսից մի բան ակնկալել, փոխաբ. Օտար տղամարդու հետամուտ լինել:Ապուզամպաղապուգ սապուգվայրիվերոյ, ափեղցփեղԱպովհոյսով. «Էրծիմ ապով» = «Հոյսը մի երազի վրա դնելով»:Առարամօթ. «Առսըզ» = «անամօթ»:Ա:սա:լա:թտա:նէսալէթէնդիտմամբ, ի հեճուկսԱսէղիայս հեղ, այս անգամԱսըլասիլբուն, իսկականԱսլիճանաստիճանԱսղա:դա:մ, Ասղըտըրայսչափ. Տե՛ս. ղըտըր, ղա:տա:րԱսղը համրելաստղ համրել՝ աստղերին նայելով գուշակել մէկի ապագանԱ:սնա:ֆէսնաֆհամքարութիւնԱվուրս. «ավճի» = «որսորդ»Ավսա:նա:էֆսանէապուշ, անբանԱվտալհաւատալԱտակղզիԱ:տա:թ'ատէթկանոն, սովորութիւնԱտիկելպարապ ժամանակ գտնել, ազատուել, հանգստանալԱտումատըմքայլԱրապագիւղական սայլԱրզաարիզախնդիրԱրէգընկին ակըարեգակի տակ, արև տեղումԱ:րըմմիշ ըլլիլծուլանալԱրթըղարթըգայլևս, անուհետևԱրխայինապահով, միամիտԱրխատաշարգադաշընկերԱփալ թափալհապճեպով, շտապ-շտապԱ:ֆա:րըմաֆէրինկեցցես, ապրիս
Շնորհակալ կը լինեմ, եթէ տեղեկացնէք ինձ սխալների մասին:
Բեն
Ըստ Ստ. Մալխասեանցի «Առակներ, աւանդութիւններ, անեկդոտներ»
Հայկական ՍՍՌ ԳԱ Հրատարակչութիւն, Երևան, 1958
Այբ
Աա: = æ կամ աւելի շուտ գերմանական äԱալ, էլ, ևսԱ:զըմա:զ՝ քիչ, պիրա:զ՝ մի քիչբաւականԱ:զիա:թէզիյեթնեղութիւնԱ:զիզազիզսիրելի, մտերիմ: «Ա:զիզ պահել» -- խնամքով պահել, խնամարկել, գուրգուրել:Աժելարժել, արժէնալԱլկարմիրԱլաճա1. Խայտաբղետ, գոյնզգոյն: 2. (Գոյ.) մի տեսակ գոյնզգոյն գործուածքԱ:լա:մա:թէլեմ՝ ցաւ, վիշտվատթար եղանակ, վատթար հանգամանքներԱլիա, ալԱլլահալլահ՝ աստուածՏէ՛ր Աստուած. (գործ է ածւում իբրև զարմացական բացականչութիւն)Ախըրախար, ապաքենԱկհացահատիկ՝ որ ձգում են ապուրի մէջԱ:կա:րէկերեթէԱ:կլա:նճա:էյլենճէզբոսանքԱ:կլիկէնկել, արգելքհապաղում: Ա:կլիկ էնել -- ետ պահել, ուշացնել, չթողնել որ գնայ: Ա:կլիկ ըլլիլ -- հապաղել, յետ մնալ:Ակսըճիասկիճի՝ հնակարկատհին կօշիկներ կարկատողԱկտունանքակնեղեններԱհին բէհին ըլլիլահաբէկուել, սարսափելԱ:հլիէհլիհմուտԱհուզարսարսափԱ:հտ էնելահտուխտել, ուխտ դնելԱղա1. Կալուածատէր: 2. Հարուստ, ունեւոր: 3. Սպասաւոր տէր: 4. Յարգելի անձ (տղամարդ): 5. Հարգական տիտղոս:Աղութոյն. Աղուել -- թունաւորել:Ա:ճա:լէճելմահԱ:ճա:մաճէմպարսիկԱ:ճա:յիպ'աճաիպզարմանալի զարմանալիքԱ:մա:կէմէքխնամք, հոգացողութիւն, աշխատանքԱմպեսայնպէսԱյամէյեամ՝ օրեր, ժամանակեղանակ, պարզ եղանակԱյանա'եանյայտնիԱ:յա:ր'այարհաւասարակշիռ: «Ա:յա:ր էնել» -- հաւասարակշռել, հաւասարեցնել:Ա:յա:րէյէրթամբԱյեղաէըգսթափ, չհարբած: «Այէշնալ» -- գինովութիւնից սթափուել: (օյեաղ -- Գ.Ա.Հ.)Այըլմիշ ըլլիլայըլմագթնից սթափուելԱյիրտայրըթ՝ տարբերութիւնբաժանում: Այիրտ էնել,-- իրարից բաժանել (կռւողներին)Այլըղայլըգամսական վարձԱյվանէյվանպատշգամբԱնթիքաանթիգաանտիական, պատուական, թարգարժէքԱնկաջ էնելականջ դնել, լսել, հետևել խորհրդին: Անկաջը բանալ կամ ծակել -- աչքը բանալ, հասկացնել, գլխի ձգել:Անղլամազանլամագ՝ հասկանալանհասկացողԱնճախանճագհազիւ հազ, վերջապէսԱ:նտա:զա:էնտազէերկայնութեան չափ, հաւասար մօտ 63 սանտիմետրիԱնտինրանից, դրանից: «Ինչի՞» -- «Ըշտը անտի» = «Ինչո՞ւ» -- «Հենց այնպէս»:Անցնել (մի բանից)հրաժարուել (մի բանից)ԱնցումմահԱշելնայել, տեսնելԱշլամաաշըլամապատուաստ (ծառի)ԱշխանաաշխանէխոհանոցԱշճիխանաաշճի՝ խոհարար, խանէ՝ տունճաշարանԱչք...շինութեան մէջ մի առանձին բաժանմունք՝ չորս պատերով ու սեփական լոյսով, մեծ կամ փոքր սենեակ: «Աչքը դուսն ըլլիլ» -- դրսից մի բան ակնկալել, փոխաբ. Օտար տղամարդու հետամուտ լինել:Ապուզամպաղապուգ սապուգվայրիվերոյ, ափեղցփեղԱպովհոյսով. «Էրծիմ ապով» = «Հոյսը մի երազի վրա դնելով»:Առարամօթ. «Առսըզ» = «անամօթ»:Ա:սա:լա:թտա:նէսալէթէնդիտմամբ, ի հեճուկսԱսէղիայս հեղ, այս անգամԱսըլասիլբուն, իսկականԱսլիճանաստիճանԱսղա:դա:մ, Ասղըտըրայսչափ. Տե՛ս. ղըտըր, ղա:տա:րԱսղը համրելաստղ համրել՝ աստղերին նայելով գուշակել մէկի ապագանԱ:սնա:ֆէսնաֆհամքարութիւնԱվուրս. «ավճի» = «որսորդ»Ավսա:նա:էֆսանէապուշ, անբանԱվտալհաւատալԱտակղզիԱ:տա:թ'ատէթկանոն, սովորութիւնԱտիկելպարապ ժամանակ գտնել, ազատուել, հանգստանալԱտումատըմքայլԱրապագիւղական սայլԱրզաարիզախնդիրԱրէգընկին ակըարեգակի տակ, արև տեղումԱ:րըմմիշ ըլլիլծուլանալԱրթըղարթըգայլևս, անուհետևԱրխայինապահով, միամիտԱրխատաշարգադաշընկերԱփալ թափալհապճեպով, շտապ-շտապԱ:ֆա:րըմաֆէրինկեցցես, ապրիս
Շնորհակալ կը լինեմ, եթէ տեղեկացնէք ինձ սխալների մասին:
Բեն