З гісторыі 86-га пяхотнага палка ў Гелянова
Ludmiła Jabłońska у сваім блогу выклала гісторыю пра свайго дзеда, які з 1930 па 1932 гг служыў у 86-м пяхотным палку ў Гелянова (Маладзечна).
Арыгінал: Mołodeczno 86 Pułk Piechoty 1930 - 1932r. - mój dziadek Teodor Wartecki we wojsku
Прывяду тут мой сумесны з гуглом пераклад гэтага паста.
Маладзечна, 86-ты пяхотны полк 1930-1932 гг. - мой дзед Тэадор Вартэцкі ў войску
Канверт з вайсковымі фотаздымкамі дзеда цярпліва чакаў да сённяшняга дню. Можа быць, гэта і занадта доўга, бо я б магла раней запытаць у дзеда аб многіх рэчах. Але ён памёр у 1990 годзе, а я і не думала тады, што мяне калісьці зацікавіць ягоная гісторыя.
Аднак, сорамна б было, калі б хтосці з унукаў зазірнуў у гэты канверт і паняцця не меў, што гэта за хлопец у ваеннай форме:
Я патраціла шмат часу, каб адшукаць звесткі пра яго, але у мяне былі сумневы, ці спатрэбяцца яны для чаго-небудзь. Гэты працэс выклікаў у мяне пэўныя рэфлексіі, калі капаешся ў старых сямейных фотаздымках, заўсёды цікава, якімі яны былі, гэтыя людзі на старых выявах, якія мелі радасці і нягоды, як выглядала іх паўсядзённае жыццё.
Гледзячы на гэтых хлопцаў у ваеннай форме на пажоўклых фотаздымках, я разважала, што іх прывяло на ўсходнія крэсы з усёй Польшчы. Загад, прызыў? Думаю, што гэта ім вельмі падабалася, бо насіць вайсковую форму у вольнай Польшчы - гэта гонар, а армія навучыць многім рэчам!
Фотаздымак ніжэй падпісаны з адваротнага боку акуратным почыркам як "Першая нядзеля рэкрутаў у Маладзечне". Трохі нявызначанасці ў вачах хлопчыкаў, але трымаюцца смела. Дзядуля справа ад крыжа (у глыбіні здымка):
Далей без подпісу, жаўнеры элегантна выстаўлены ў радочкі. Дзед у другім радзе ад полу, другі з правага боку:
Гэты здымак не вельмі выразны, я не магу дакладна сказаць, хто з іх мой дзед (магчыма, там дзе лінія (драпіна)):
Знайшла яшчэ адзін здымак зроблены ўнутры казармаў (дзед стаіць другі справа):
Ёсць яшчэ файны здымак на прыродзе. Дзед стаіць першы злева:
Унукам дзед распавядаў гісторыі тых часоў. Я памятаю толькі гісторыю пра тое, як ён кінуў курыць у арміі, таму што ў яго была размова з урачом пра шкоду курэння. Так і пачалася гандлярская кар'ера майго дзеда, ён стаў прадаваць іншым жаўнерам сваю вайсковую пайку цыгарэт. Была яшчэ адна гісторыя з палігону(?) пра ваўкоў. Але я яе цалкам не чула, ці проста забылася за даўнасцю гадоў. Да таго ж, часта ўнукі не самыя удзячныя слухачы, для нас тады такія гісторыі не падаваліся цікавымі.
Знайшоўся таксама здымак з фізічных практыкаванняў ці з палігону, дзе ўсе сядзяць безклапотна без кашуль ў спякотны дзень (дзед першы злева). На другім здымку ўсе у палявых строях і ў шлемах (дзед стаіць трэці злева):
Дзед з гонарам прыгадваў тыя часіны, войска яго выхавала і навучыла (да службы дзед меў дыплом чалядніка колавага майстры). Маці прыгадвала, што дзед быў моцны ў матэматыцы, што дапамагло яму ў гандлярнай прафесіі:
Таленавітыя навабранцы накіроўваліся ў школы ўнтэр-афіцэраў. Мой дзед скончыў такую ў сакавіку 1932.
Памятны значак быў недзе страчаны, мы яго не знайшлі. Сярод дакументаў дзеда, мы адшукалі толькі гэтае пасведчане:
Яшчэ адзін памятны фотаздымак перад казармамі. Гэты здымак натхніў мяне на пошук інфармацыі пра гарнізон уцэлым. Такім чынам я нападкала запісы аднаго беларускага блогера Уладзіміра Садоўскага і з яго дапамогай мы можам пабачыць сучасныя стан казарм і ўсяго гарнізона 86-га пяхотнага палка ў Маладзечне.
Вось фотаздымак зроблены цяпер на гэтым месцы. Добра, што будынак адрамантаваны і да гэтага часу служыць людзям (дарэчы, казармы паводле такога ж праекца былі ўзведзены ў Вільні).
Пра гісторыю палка не буду пісаць, іншыя зрабілі гэта да мяне. Шмат інфармацыі можна знайсці ў Інтэрнэце. З таго палка выйшла шмат выбітных і годныя жаўнераў, апекуноў школ, багатыроў. Так і дзед меў свае падставы ганарыцца тым, што меў магчымасць служыць і вучыцца тут.
Аднак, я хацела б яшчэ паказаць фатаздымкі і даць невялічкую інфармацыю аб гарнізоне ў Маладзечне, будаўніцтва якога было распачата ў 1921 годзе. Так выглядаў дом унтэр-афіцэраў падчас будаўніцтва:
А так сёння:
Для нас Маладзечна было краем свету. Сёння можна спакойна выправіцца туды ў падарожжа. Чароўны горад у Беларусі з шматлікімі слядамі польскай культуры. Сам полк размяшчаўся на тэрыторыі фальварку Гелянова і шлях туды ляжаў праз Геляноўскую браму:
Так выглядала брама у 1950-я:
Так выглядае гэтае месца цяпер:
Сёння размеркаванне будынкаў былога палка выглядае так, як на складзеным Уладзімірам плане гарнізона (я паставіў тут абноўлены план з артыкула ў вікіпедыі, заўвага перакладчыка):
На мапах можна пабачыць як горад увабраў у сябе гарнізонныя будынкі:
Іншая цікавостка: фотаздымак з паветра з відам на сучаснае Маладзечна. Злева ад поля бачны блакітны дах казармаў, ў якіх служыў дзед (характэрны будынак у форме літары Н):
Мае пошукі падыйшлі да канца. Засталося яшчэ некалькі пытанняў без адказаў. Напрыклад, дзе праходзілі трэніроўкі жаўнераў, дзе быў вучэбны палігон, куды падзеўся дзедаў значак? І ў якія гады менавіта дзядуля служыў там, таму што мы ведаем толькі дату завяршэння ім унтэр-афіцэрскай школы. Ну і што там было з тымі ваўкамі? :-)
Усё, што я знайшла, змясціла тут для памяці!
Можа быць, хтосці пазнае на здымках свайго бацьку альбо дзеда?
Заўвага перакладчыка: болей інфы пра гарнізон 86-га пяхотнага палка ў Гелянова чытайце ў маім блогу па тэгу Гелянова.
Арыгінал: Mołodeczno 86 Pułk Piechoty 1930 - 1932r. - mój dziadek Teodor Wartecki we wojsku
Прывяду тут мой сумесны з гуглом пераклад гэтага паста.
Маладзечна, 86-ты пяхотны полк 1930-1932 гг. - мой дзед Тэадор Вартэцкі ў войску
Канверт з вайсковымі фотаздымкамі дзеда цярпліва чакаў да сённяшняга дню. Можа быць, гэта і занадта доўга, бо я б магла раней запытаць у дзеда аб многіх рэчах. Але ён памёр у 1990 годзе, а я і не думала тады, што мяне калісьці зацікавіць ягоная гісторыя.
Аднак, сорамна б было, калі б хтосці з унукаў зазірнуў у гэты канверт і паняцця не меў, што гэта за хлопец у ваеннай форме:
Я патраціла шмат часу, каб адшукаць звесткі пра яго, але у мяне былі сумневы, ці спатрэбяцца яны для чаго-небудзь. Гэты працэс выклікаў у мяне пэўныя рэфлексіі, калі капаешся ў старых сямейных фотаздымках, заўсёды цікава, якімі яны былі, гэтыя людзі на старых выявах, якія мелі радасці і нягоды, як выглядала іх паўсядзённае жыццё.
Гледзячы на гэтых хлопцаў у ваеннай форме на пажоўклых фотаздымках, я разважала, што іх прывяло на ўсходнія крэсы з усёй Польшчы. Загад, прызыў? Думаю, што гэта ім вельмі падабалася, бо насіць вайсковую форму у вольнай Польшчы - гэта гонар, а армія навучыць многім рэчам!
Фотаздымак ніжэй падпісаны з адваротнага боку акуратным почыркам як "Першая нядзеля рэкрутаў у Маладзечне". Трохі нявызначанасці ў вачах хлопчыкаў, але трымаюцца смела. Дзядуля справа ад крыжа (у глыбіні здымка):
Далей без подпісу, жаўнеры элегантна выстаўлены ў радочкі. Дзед у другім радзе ад полу, другі з правага боку:
Гэты здымак не вельмі выразны, я не магу дакладна сказаць, хто з іх мой дзед (магчыма, там дзе лінія (драпіна)):
Знайшла яшчэ адзін здымак зроблены ўнутры казармаў (дзед стаіць другі справа):
Ёсць яшчэ файны здымак на прыродзе. Дзед стаіць першы злева:
Унукам дзед распавядаў гісторыі тых часоў. Я памятаю толькі гісторыю пра тое, як ён кінуў курыць у арміі, таму што ў яго была размова з урачом пра шкоду курэння. Так і пачалася гандлярская кар'ера майго дзеда, ён стаў прадаваць іншым жаўнерам сваю вайсковую пайку цыгарэт. Была яшчэ адна гісторыя з палігону(?) пра ваўкоў. Але я яе цалкам не чула, ці проста забылася за даўнасцю гадоў. Да таго ж, часта ўнукі не самыя удзячныя слухачы, для нас тады такія гісторыі не падаваліся цікавымі.
Знайшоўся таксама здымак з фізічных практыкаванняў ці з палігону, дзе ўсе сядзяць безклапотна без кашуль ў спякотны дзень (дзед першы злева). На другім здымку ўсе у палявых строях і ў шлемах (дзед стаіць трэці злева):
Дзед з гонарам прыгадваў тыя часіны, войска яго выхавала і навучыла (да службы дзед меў дыплом чалядніка колавага майстры). Маці прыгадвала, што дзед быў моцны ў матэматыцы, што дапамагло яму ў гандлярнай прафесіі:
Таленавітыя навабранцы накіроўваліся ў школы ўнтэр-афіцэраў. Мой дзед скончыў такую ў сакавіку 1932.
Памятны значак быў недзе страчаны, мы яго не знайшлі. Сярод дакументаў дзеда, мы адшукалі толькі гэтае пасведчане:
Яшчэ адзін памятны фотаздымак перад казармамі. Гэты здымак натхніў мяне на пошук інфармацыі пра гарнізон уцэлым. Такім чынам я нападкала запісы аднаго беларускага блогера Уладзіміра Садоўскага і з яго дапамогай мы можам пабачыць сучасныя стан казарм і ўсяго гарнізона 86-га пяхотнага палка ў Маладзечне.
Вось фотаздымак зроблены цяпер на гэтым месцы. Добра, што будынак адрамантаваны і да гэтага часу служыць людзям (дарэчы, казармы паводле такога ж праекца былі ўзведзены ў Вільні).
Пра гісторыю палка не буду пісаць, іншыя зрабілі гэта да мяне. Шмат інфармацыі можна знайсці ў Інтэрнэце. З таго палка выйшла шмат выбітных і годныя жаўнераў, апекуноў школ, багатыроў. Так і дзед меў свае падставы ганарыцца тым, што меў магчымасць служыць і вучыцца тут.
Аднак, я хацела б яшчэ паказаць фатаздымкі і даць невялічкую інфармацыю аб гарнізоне ў Маладзечне, будаўніцтва якога было распачата ў 1921 годзе. Так выглядаў дом унтэр-афіцэраў падчас будаўніцтва:
А так сёння:
Для нас Маладзечна было краем свету. Сёння можна спакойна выправіцца туды ў падарожжа. Чароўны горад у Беларусі з шматлікімі слядамі польскай культуры. Сам полк размяшчаўся на тэрыторыі фальварку Гелянова і шлях туды ляжаў праз Геляноўскую браму:
Так выглядала брама у 1950-я:
Так выглядае гэтае месца цяпер:
Сёння размеркаванне будынкаў былога палка выглядае так, як на складзеным Уладзімірам плане гарнізона (я паставіў тут абноўлены план з артыкула ў вікіпедыі, заўвага перакладчыка):
На мапах можна пабачыць як горад увабраў у сябе гарнізонныя будынкі:
Іншая цікавостка: фотаздымак з паветра з відам на сучаснае Маладзечна. Злева ад поля бачны блакітны дах казармаў, ў якіх служыў дзед (характэрны будынак у форме літары Н):
Мае пошукі падыйшлі да канца. Засталося яшчэ некалькі пытанняў без адказаў. Напрыклад, дзе праходзілі трэніроўкі жаўнераў, дзе быў вучэбны палігон, куды падзеўся дзедаў значак? І ў якія гады менавіта дзядуля служыў там, таму што мы ведаем толькі дату завяршэння ім унтэр-афіцэрскай школы. Ну і што там было з тымі ваўкамі? :-)
Усё, што я знайшла, змясціла тут для памяці!
Можа быць, хтосці пазнае на здымках свайго бацьку альбо дзеда?
Заўвага перакладчыка: болей інфы пра гарнізон 86-га пяхотнага палка ў Гелянова чытайце ў маім блогу па тэгу Гелянова.