Пра народную памяць
У верасьні мінулага году выправіўся у невялікае падарожжна, каб агледзець замак Хардэнбург, што стаіць на так званым "вінным шляху" побач з Манхаймам. Каб знайсьці сам замак пару гадзін блукаў па вычышчаных сьцежках дагледжанага нямецкага лесу. Урэшце знайшоў замак, агледзеў яго і спусьціўся ў невялікую вёсачку, што раскінулася пад ім. І знайшоў там вось гэты помнік.
Ужо па вайсковай касцы на галаве жаўнера можна здагадацца героям якой вайны прысьвечаны гэты помнік. А менавіта тым, якія "ўсталёўвалі новы парадак" у Еўропе:
Аднак тут, як мне падаецца, помнік не вайне, а людзям, якія хаця і са зброяй, аднак таксама сталі ахвярамі вайны. Як казаў мне мой дзед, "немцы, што прыйшлі ў 1941 г. былі такія ж, як і нашыя, гэта ўжо пазьней прыйшлі ССаўцы, якія пачалі страляць людзей і паліць вёскі".
Сам жа гэты помнік, як мне падаецца, выразна адрозьніваецца ад помнікаў савецкім жаўнерам на нашых землях, якія яшчэ больш за немцаў адпакутавалі на гэтай вайне. Аднак калі ў немцаў за помнікам наглядае мясцовая абшчына, ці гміна, дык у нас гэта своеасаблівы "догляд па загаду", які спускаецца зьверху на школы ліпавыя прафсаюзы і г.д. Іншымі словамі, калі ў немцаў - гэта, насамрэч, народная памяць, дык у нас, як і шмат чаго іншага, - гэта проста ілюзія народнай памяці, або міф выгодны вертыкалі. Адсюль - запэцканыя ав-красіваму нейкай паскуднай фарбаю помнікі і дзяжурныя пластмасавы вянкі ад працоўных калектываў. Вельмі сумна, бо хіба нашыя продкі не заслужылі простай чалавечай памяці?
Ужо па вайсковай касцы на галаве жаўнера можна здагадацца героям якой вайны прысьвечаны гэты помнік. А менавіта тым, якія "ўсталёўвалі новы парадак" у Еўропе:
Аднак тут, як мне падаецца, помнік не вайне, а людзям, якія хаця і са зброяй, аднак таксама сталі ахвярамі вайны. Як казаў мне мой дзед, "немцы, што прыйшлі ў 1941 г. былі такія ж, як і нашыя, гэта ўжо пазьней прыйшлі ССаўцы, якія пачалі страляць людзей і паліць вёскі".
Сам жа гэты помнік, як мне падаецца, выразна адрозьніваецца ад помнікаў савецкім жаўнерам на нашых землях, якія яшчэ больш за немцаў адпакутавалі на гэтай вайне. Аднак калі ў немцаў за помнікам наглядае мясцовая абшчына, ці гміна, дык у нас гэта своеасаблівы "догляд па загаду", які спускаецца зьверху на школы ліпавыя прафсаюзы і г.д. Іншымі словамі, калі ў немцаў - гэта, насамрэч, народная памяць, дык у нас, як і шмат чаго іншага, - гэта проста ілюзія народнай памяці, або міф выгодны вертыкалі. Адсюль - запэцканыя ав-красіваму нейкай паскуднай фарбаю помнікі і дзяжурныя пластмасавы вянкі ад працоўных калектываў. Вельмі сумна, бо хіба нашыя продкі не заслужылі простай чалавечай памяці?