Эсперантология в этом блоге

[mevamevo]

Поскольку число «эсперантологических» записей (то есть записей, посвящённых языку эсперанто как чисто языковому феномену) в этом блоге уже довольно велико и в ближайшем будущем обещает вырасти, я решил вынести их перечень в отдельный пост. В конце каждой новой записи подобного рода буду просто давать ссылку на этот пост, который будет обновляться

Comments

[__gastrit]

En «Lingvaj respondoj» de Zamenhof estas skribite, ke «en nia lingvo ne ekzistas duoblaj vokaloj... la literoj "ŭ" kaj "j" ĉiam ankaŭ estas elparolataj aparte... la vorto "laŭta" ekzemple estas dusilaba kaj ne trisilaba, sed ne pro la kaŭzo ke "aŭ" estas kvazaŭ duobla vokalo, sed nur ĉar "ŭ" estas konsonanto».

Kontraŭe, vi skribas pri «дифтонг "aŭ"». Eble, tio signifas, ke la maniero de elparolado, konsilita de Zamenhof, estas rigardata de nuna Esperantistaro kiel erara kaj malaprobinda. Tial estas tre interese, kiu kaj kiam faris tiun decidon?

Sincere,
Gastrito

[mevamevo]

1. "Mia" teksto, al kiu vi referencas, estas nur traduko de la citita libro. Mi kredas, ke la aŭtoro estis pli kompetenta pri Esperanto, ol vi.

2. Se Zamenhof nenion diris pri la ekzisto de diftongoj en Esperanto, tio ne signifas, ke ili ne ekzistas. En sia libro "Lingvistikaj aspektoj de Esperanto" aŭtoritata fonetikisto John Wells klare skribas pri la 6 diftongoj de E (aŭ, eŭ, aj, ej, oj, uj): "la konsonanto en tiuj kombinoj estas ja duonvokalo, do artikulacie vokoida (vokalsimila)". Nur el la praktika (legu - simplisma) vidpunkto eblas rigardi tiujn kombinojn kiel vokalon+konsonanton (ĉar pro la relativa facileco de la Esperanta fonetiko la distingo inter "diftongo" kaj "kombino de vokalo plus konsonanto" ne donas iun rimarkeblan pliĝustigon).

3. Se vi tiel forte pledas por la "fundamenteco" kaj "ĝusta Zamenhofa Esperanto", relegu la anglan parton de la Fundamenta Gramatiko, en kiu estas klare skribite, ke "ŭ" estas uzata en diftongoj (used in diphtongs).

[__gastrit]

> Mi kredas, ke la aŭtoro estis pli kompetenta pri Esperanto, ol vi

Sendube. Sed mi ja citis opinion de Zamenhof, ne de mi mem.

> Se Zamenhof nenion diris pri la ekzisto de diftongoj en Esperanto

Tamen li nome diris pri tiu temo - kaj diris kun perfekta klareco!

> estas klare skribite, ke "ŭ" estas uzata en diftongoj

Jes, en la klarigo por angloj (en kies lingvo duoblaj vokaloj sendube ekzistas) efektive estas dirite, ke literon "ŭ" oni devas legi kiel parto (kp. similan klarigon "как короткое u в немецком слове kaufen или в латинском laudo" el la rusa parto de gramatiko) de duobla vokalo el angla vorto "mount". Tio neniel atestas, ke "ŭ" faras duoblajn vokalojn en Esperanto memSed kiel ajn, mi ekkomprenis vian vidpunkton: John Wells estas por nuna Esperanto-movado pli aŭtoritata institucio, ol Zamenhof, kaj liaj opinioj havas superecon rilate al la Zamenhofajn. Dankon pro la klarigo

[mevamevo]

> Tamen li nome diris pri tiu temo - kaj diris kun perfekta klareco

[__gastrit]

Ĉu mi povas fari nur unu malgrandan demandeton plu?

Laŭ via opinio, ĉu "Fundamento" restas ĝis nun severe netuŝebla fundamento kaj kontrolilo de la lingvo, aŭ "vivanta lingvo" havas rajton deflankiĝi de ties modeloj kaj reguloj tiel malproksime, kiel la lingvo rusa de modeloj el "Gramatiko" de Lomonosov?

Sincere,
Gastrito

[mevamevo]

La Fundamento, laŭ mi, estas gvidilo, akceptenda kun atento kaj estimo, sed ne dogmo, akceptenda kun fanatikeco kaj neprega forbaro al la opinioj, kiuj laŭas la enhavon de la verko, sed nur uzas alian formon de la esprimado.

Z, ekzemple, nenion diris en la Fundamento pri la divido de la konsonantoj je voĉaj kaj senvoĉaj; li nenion diris ankaŭ pri plozivoj, velaroj ktp., sed, espereble, vi ne obĵetos, ke "neniuj plozivoj kaj velaroj ekzistas en E, ĉar Z nenion skribis pri tio"? :)

Mi certas, ke por Z gravis prospero, evoluo kaj pliriĉiĝo de la lingvo, sed ne la ideo, ke la Fundamenton oni elparkeru kaj elpapagu kvazaŭ la Sanktan Skribon, farante ĝin pli grava, ol la lingvon mem.