Армянская гасціннасць

Feb 12, 2013 10:35

Міша

Арменія апынулася неверагодна гасціннай і ахвочай дапамагчы. Прычым часам даходзіла да абсурду. Застопілі мы невялічкі бусік. Кабіна занятая і кіроўца прапануе нам ехаць у закрытым кузаве без вокнаў. Мы не супраць. "Праўда, мне трэба заехаць у адну вёску ненадоўга, а пасля паедзем у Ерэван", - дадае ён. Мы пагаджаемся - куды спяшацца?




Далей перад нашымі вачыма разгортваюцца наступныя падзеі. Спачатку нейкі час мы ехалі ў поўнай цемры. Затым расчыніліся дзверы кузава. У яркім святле, якое асляпіла нам вочы, з'явіўся кіроўца. Моўчкі зірнуў на нас. Пасля на месцы кіроўцы з'явіўся паліцэйскі і таксама моўчкі зазірнуў у бусік. Праз хвіліну паліцэйскага ў дзвярах замяніў мужчына ў цывільным. Не сказаўшы ні слова, ён падсеў да нас, і дзверы зачыніліся.

Ехалі мы не доўга, як бусік зноў спыніўся. У расчыненых чарговы раз дзьвярах зноў з'явіўся кіроўца і так сама зірнуў на нас. За ім у святле з'явіліся жанчыны. Яны сказалі штосьці адна адной па-армянску і засмяяліся. Затым на іх месцы мы пабачылі дзяўчынку з маленькім сабачкам на руках. Яна заскочыла да нас у бусік. Унутры зноў стала цёмна і мы паехалі далей.

Праз нейкі час мы зноў спыніліся і кіроўца адчыніў дзверы. Нашыя спадарожнікі выйшлі з бусіка. Я таксама выскачыла на вуліцу. Мы былі пасярод вёскі. "Хадзем", - махнуў мне рукою наш кіроўца і схаваўся ў бліжэйшай хаце. Мы ўчатырох пацягнуліся за ім. Там ужо накрывалі на стол. Пасля хуткага знаёмства, лёгкага перакусу і пары стапарыкаў абрыкосавай гарэлкі мы зноў накіраваліся да машыны.

"Яшчэ заедзем у адно месца і далей - у Ерэван", - чарговы раз запэўніў нас Міша. Праз нейкі час мы спыніліся яшчэ ў нейкай вёсцы. Нашыя спадарожнікі развіталіся з намі. "Гэта мой дом. Зараз перакусім і паедзем далей", - былі чарговыя словы кіроўцы. Перакус ізноў жа не абышоўся без гарэлкі, гэтым разам тутовіцы. Міша, нягледзячы на тое, што быў за рулём, не грэбаваў алкаголем.

Нарэшце мы трымаем шлях у Ерэван. Не праехалі мы і кіламетра, як Міша, пагаварыўшы з кімсьці па тэлефоне, разварочвае машыну назад у вёску. Нас запрасілі на вячэру яго знаёмыя, сярод якіх - і тая самая дзяўчынка з сабачкам.

Мы ўжо амаль нічога не ямо і не п'ем - хапіла папярэдніх перакусаў. А вось Міша заліваецца гарэлкай у два горлы. Паціху ацэньваем нашае становішча. На дварэ ўжо цёмна. Кіроўца п'яны. Мабыць, сёння ўсё ж у Ерэван ехаць не варта. І мы акуратна кажам пра гэта Мішы, стараючыся не пакрыўдзіць яго.

"Ды вы спытайце ў каго заўгодна! Я, колькі не вып'ю, ніводнай памылкі на дарозе не зраблю", - зарадзіў тут ён. Мы канечне ж верым, дзякуем Мішу за дапамогу і спрабуем развітацца. Але Міша ўсё яшчэ спрабуе ўпэўніць нас у тым, што ён у абсалютна чыстым розуме. Аднак нашае жыццё нам даражэй.І мы дамаўляемся, што ён давязе дас да свайго дома ў гэтай жа вёсцы, дзе мы ўжо былі, пакіне нам ключы, мы там пераначуем, а ён паедзе ў Ерэван.

І зноў мы апынаемся ў машыне. Але праз нейкі час разумеем, што выязджаем з вёскі, а значыць, Міша нас падмануў і мы ўсё ж едзем у Ерэван. Мы просім кіроўцу спыніцца і высадзіць нас. Ён згаджаецца не адразу. Спачатку ён ізноў упэўнівае нас, што, каго ні спытайце, усе скажуць, што Міша п'яны не бывае. Аднак у нас усё ж атрымалася ўгаварыць яго павярнуць да свайго дома ў вёсцы.

Канечне, можна было б здагадацца, што Міша не высадзіць нас ля дому, а зноў паедзе ў Ерэван. Але мы яму паверылі. Захваляваліся, калі пабачылі, што зноў выязджаем з вёскі. "Мы куды?" "На запраўку", - кажа Міша. - "Вось пабачыце, яны вам скажуць, што я - выдатны кіроўца". Гэтым разам прымусіць Мішу спыніцца было яшчэ цяжэй. Ён зноў запрашаў нас да сябе ў машыну і кляўся, што гэтым разам дакладна не павязе нас у Ерэван, але з нас было досыць.

Гарык

У поўнай цемры мы выйшлі з машыны і папёрліся назад у вёску, песцячы надзею, што здолеем знайсці тую хату, дзе нас частавалі вячэрай - гэта адзіныя знаёмыя нам людзі тут. Нашляху запытваем дарогу ў нейкага мужыка: "Ведаеце, дзе жыве сям'я з пяццю дачкамі? Малодшая мастачка, а старэйшая - пракурор у Ерэване? - пералічваем мы ўсе факты, якія даведаліся пра сям'ю за кароткі час знаёмства. "Вам што трэба?"- не разумеючы, удакладняе ён. Мы коратка пераказваем нашую гісторыю. "Дык што вам трэба? - яшчэ раз пытаецца ён. - Пераначаваць?" Мы ківаем галовамі. І ён запрашае нас да сябе.

Гарык з жонкай і сынам вяртаўся з вяселля і таксама быў навесяле. Пасадзіўшы нас за хутка накрыты стол, ён пачаў расказваць, што яго тут усе ведаюць. Каму ні скажыце, што вы начавалі ў Гарыка, усе будуць ведаць.

У Гарыка - свая пякарня. "Ва ўсёй Арменіі вы не знойдзеце лепшага лаваша", - хваліцца гаспадар. З развалам СССР многія тут згубілі працу, Гарык - у тым ліку. Таму давялося пераехаць з Ерэвана ў вёску, дзе нарадзіўся, і рабіць там бізнэс. У сталіцы занадта вялікая канкурэнцыя. А тут - ніводны сняданак не абыходзіцца без лаваша, на кожнае вяселле трэба лаваш, на пахаванне - таксама.




Працуюць у маленькай пякарні, якая размясцілася на першым паверсе прыватнай хаты, усе сваякі. Сястра месіць цеста, жонка дзеліць яго на шарыкі, свацця раскатвае іх у бліны, зяць выпякае лаваш на пліце...
















Арэвік

Раніцай мы частуемся свежым гарачым лавашом і рушым у дарогу. Змяняем машыну за машынай. Людзі старэйшага пакалення з жалем расказваюць пра развал СССР і цяжка ўздыхаюць: "Вось жа былі часы!". Зрэшты, Арменія сама вельмі нагадвае Савецкі Саюз. Тут і крамы з адпаведнымі назвай і дызайнам. Тут паркі з савецкімі тэлефоннымі будкамі і вагончыкам-цірам. Тут 99% адсоткаў людзей гавораць па-руску.




Наш чарговы спадарожнік зварочвае з трасы і кажа: "Не магу не паказаць вам гэтае месца". Мы віляем па серпанціне і прыязджаем да прыгажэннай царквы. Унутры спявае акапэла рэлігійныя песні моладзь. Звонку на камяні ляжыць адрэзаная галава пеўня і лапкі. Як выявілася, у Арменіі існуе звычай - калі трапляеш у аварыю і выжываеш, трэба прынесці ў ахвяру пеўня. Я гляджу на свежую пляму крыві і на заплюшчаныя вочы на пеўневай галаве і міжволі ўспамінаю Мішу. І тут жа адганяю гэтыя думкі ад сябе.










У Ерэване нас сустракае Арэвік, што па-армянску значыць "сонейка". Ёй - 24. Густая чорная каса звісае з плячэй. Мы - яе першыя госці па каўчсёрфінгу. У першы ж вечар Арэв вядзе нас у бар "Хэменгуэй", дзе яе сябры штотыдзень ладзяць "адкрыты мікрафон". І мы далучаемся да спеваў з нашымі народнымі песнямі.

На наступны вечар Арэв працягвае экскурс у пабы Ерэвана. У адным з іх мы паглыбляем нашае знаёмства. Першым пра сваё жыццё стаў распавядаць Калюня. Хвілін 20 ён бесперапынна расказваў пра сваё дзяцінства, пра бацьку, пра службу ў войску, пра каханне. Калі ён скончыў расповяд, мы павярнуліся да Арэвік: "Цяпер твая чарга".

"Я нарадзілася ў кастрычніку 88-га года. Чатыры гады назад я патрапіла ў аварыю і згубіла памяць. Так што я памятаю толькі апошнія гады свайго жыцця". Нікому з нас і ў галаву не прыйшло, што Арэв жартуе. Яна казала абсалютна сур'ёзна. Я зразумела, чаму яна так мала расказвала пра сваё мінулае. І ўспомніла таго пеўня ля царквы.




Ніколі раней у жыцці я не сустракала чалавека з амнезіяй. І Арэв сумленна пачала адказваць на ўсе пытанні, якія імгненна пасыпаліся на яе. Калі яна ачуняла пасля аварыі, яна не памятала сваіх бацькоў. І ўпрынцыпе ніякіх пачуццяў да гэтых незнаёмых ёй людзей Арэв не адчувала. Хутчэй яна была абсалютна абыякавай да ўсіх і да ўсяго, што адбывалася вакол. Пэўны час змагалася з дэпрэсіяй.

Цяпер Арэв бывае ўзгадвае некаторыя моманты з жыцця. Вельмі моцна дапамагаюць пахі. Калі глядзіць нейкі фільм, па пэўных кадрах можа ўзгадаць, што глядзела яго. Пасля аварыі яна кінула вучобу ў медыцынскім універы і сама вывучыла праграмаванне.

"Затое цяпер, - кажа Арэв, - я развіваю фантазію. Не будзеш жа кожнаму сустрэчнаму штораз казаць, што ў цябе амнезія, калі ў мяне пытаюцца штосьці пра дзяцінства. І я прыдумваю розныя гісторыі".

Візы

Нашая спадарожніца Наташа вярнулася ў Кіеў. А мы, каб не губляць часу у Ерэване, прабіваем іранскую і індыйскую візы. У Іранскай амбасадзе нам кажуць, што не робяць візы замежнікам і прапануюць падаць дакументы праз турфірму. Аднак у турфірме з кожнага з нас просяць за працу каля 180 баксаў.

Нечакана, гуляючы па Ерэване, мы пабачылі надпіс: “Культурны цэнтр Ірана”. Нам туды. Дамовіліся на сустрэчу з аташэ па культуры. Прынеслі ліст падтрымкі, інструменты, папелі песні, расказалі ўсё пра нас і папрасілі пасадзейнічаць у выдачы візы. Аташэ ветліва паўсміхаўся і сказаў: “Не той час вы выбралі для Ірана. Ніякія культурныя мерапрыемствы ў нас зараз не праводзяцца, песні ў нас пець нельга, прыязджайце летам”. І нават пячатку ў ліст падтрымкі паставіць адмовіўся.

З гасцявымі іранскімі візамі ў нас таксама нічога не атрымліваецца і мы спрабуем апошні варыянт - запаўняем форму на сайце фірмы, якая сама займаецца візамі. Нам толькі варта заплаціць 35 еўра з кожнага. Як толькі мы перавялі грошы, высвятляецца, што ў Іране зараз святы і нічога не працуе. І нашыя візы будуць гатовыя толькі праз 40 дзён. Пакуль мы забіваем на іранскую візу, абмазгоўваючы, што яшчэ можам зрабіць, і ідзем у Індыйскую амбасаду.

Там ўсіх гасцей сустракала злая цёцечка, якая гыркала на кожнага і загадвала прынесці яшчэ і яшчэ неверагодных дакументаў. Да нас спачатку таксама паставілася з пагардай. Але раптам яе адносіны змяніліся і яна сама дапамагла нам сабраць правільныя дакументы, каб атрымаць паўгадавую мультывізу. Потым яна раскрыла нам сакрэт: “У дзяцінстве я была ў “Артэку”. І важатая ў мяне была беларуска. Такааая цудоўная жанчына. І як толькі я пабачыла вашыя пашпарты, адразу растала”.

armenia, trip, photo

Previous post
Up