Беларускія Каляды ў балівійскай вёсцы
Дзеці шкрэбліся ў вокны, грукалі ў дзверы і гучна плакалі. “Кьерэмос хугар мас!” (хочам яшчэ гуляць) - крычалі яны. Была амаль поўнач. Мы зачынілся ў школьным класе, які нам выдзелілі пад жыллё на час фестывалю, стомленыя пасля калядаванняў, песняў і гульняў. Мы хацелі адпачыць. Фестываль “Феліс Каляда!” ўдала прайшоў і скончыўся. Толькі яго госці ўсё яшчэ хацелі працягу.
У балівійскую вёсачку Карані Пампа, што схавалася ў джунглях паміж гор і дзе жыве каля чатырохсот чалавек, мы прыехалі ў грузавіку ўжо зацемна. Нас высадзілі каля адной з хатаў. Мясцовыя жыхары выйшлі на двор і з цікавасцю разглядалі трох "грынгаў" з інструментамі і табурэткай, якія невядома нашто прыехалі ў гэты забыты богам куток. Не доўга думаючы, мы раскрылі футаралы і сыгралі для індзейцаў пару беларускіх песняў.
Тут жа нас прытулілі на ноч, а наступнай раніцай павялі да дырыгентаў (дырыжораў, альбо старастаў) вёскі. Хаты дырыгентаў апынуліся ледзь не самымі беднымі ў мястэчку. Нас уважліва выслухалі, з усёй моцы спрабуючы зразумець, чаму мы хочам зрабіць фестываль менавіта ў гэтым месцы. А пасля моцна паціснулі рукі і сказалі: “Дзякуй за падтрымку”. І выдзелілі для жылля і правядзення фэсту самую лепшую пляцоўку - мясцовую школу.
Наступныя дні мы рыхтаваліся да фестывалю. На жаль, па незразумелых мне прычынах, акрамя мяне, Верасьня ды Калюні, на фэст ніхто з табурэтнікаў больш не прыехаў. І усе каляды нам давялося рыхтаваць і ладзіць утрох.
Вучылі напісаныя на дошцы словы калядных песняў і запівалі іх мясцовым віно дульсэ.
Праводзіць нашыя Каляды ў Балівіі было рызыкоўна не столькі з-за моўнай праблемы, колькі з-за ментальнай. Мы баяліся, што мясцовыя не зразумеюць нашых калядак і мы нічога не накалядуем. Таму нашая Калюня-каза пасля песняў і плясак пачынала паміраць, і каб выратаваць казу, гаспадары павінны былі яе чымсьці пачаставаць.
Калюня хоць і не капоэйрыст, аднак вырабліваў такія фінты, што ў першай жа хаце нас траіх накармілі смачненным супам. І мы нават пашкадавалі, што паелі перад калядкамі.
Аднак далей было не ўсё так проста. У наступнай хаце каза атрымала ад гаспадароў адну цукерку. Ну, хто ж так частуе калядоўшчыкаў? - думалі мы. “Кьеро мас” (хачу яшчэ), - корчыўся ў муках на падлозе Калюня. Так, мы выйшлі з хаты з трыма цукеркамі.
Такім чынам, за вечар мы накалядавалі: тры талеркі супу, тры цукеркі, адну печанюшку, булку, пакет варанай у мундзірах бульбы і кавалак сыру.
Наступны дзень пачаўся з гульняў для дзяцей. Мы перажывалі: хто прыйдзе на фэст а дванаццатай? Але дзеці прыйшлі нават раней і выцягнулі нас на двор. Найбольш яны ўпадабалі “Ручаёк”. Некаторыя хлопцы цягнулі за руку аж па дзве дзяўчыны, не задавольваючыся адною. Задыхаючыся, скакалі праз шланг, гуляючы ў “Рыбака і рыбку”. Аднак нават выбыўшы, вярталіся ў кола.
Нягледзячы на тое, што выставу праводзіў адзін Калюня з дапамогай Верасня, дзеці рваліся пець і плясаць. А ў канцы нават паміраць. Ды так праўдападобна, што Калюня нават кінуўся рабіць адной дзяўчынцы штучнае дыханне.
Затым мы гатавалі боршч у пазычанай ў мясцовых жыхароў каструлі. Ізноў жа баяліся, што сорак літраў прыгатаванага cупу так і застануцца ў каструлі. Аднак госці фэсту ўсё прыбывалі, а Калюня з Вераснем прыцягвалі ўсё новыя і новыя сталы ды крэслы. Госці ўмялі сорак літраў баршчу менш як за гадзіну. Некаторыя па дзесяць разоў прасілі дабаўкі. І сытыя, уселіся слухаць нашыя песні.
Кухня
Гэта быў першы наш фэст, пасля якога, яго госці не хацелі нас адпускаць.
Яны, удзячныя, таксама зрабілі нам падарункі.
Людзі там вельмі рэлігійныя. Евангелістаў чамусьці называюць хрысціянамі. А каталікі для іх не хрысціяне, а проста каталікі. На ўсіх малюнках ніжэй не могілкі, як можна падумаць, а цэрквы. На адным нават яшчэ і табурэтка ёсць.
Фота бай Верасень, Жэня, Калюня
У балівійскую вёсачку Карані Пампа, што схавалася ў джунглях паміж гор і дзе жыве каля чатырохсот чалавек, мы прыехалі ў грузавіку ўжо зацемна. Нас высадзілі каля адной з хатаў. Мясцовыя жыхары выйшлі на двор і з цікавасцю разглядалі трох "грынгаў" з інструментамі і табурэткай, якія невядома нашто прыехалі ў гэты забыты богам куток. Не доўга думаючы, мы раскрылі футаралы і сыгралі для індзейцаў пару беларускіх песняў.
Тут жа нас прытулілі на ноч, а наступнай раніцай павялі да дырыгентаў (дырыжораў, альбо старастаў) вёскі. Хаты дырыгентаў апынуліся ледзь не самымі беднымі ў мястэчку. Нас уважліва выслухалі, з усёй моцы спрабуючы зразумець, чаму мы хочам зрабіць фестываль менавіта ў гэтым месцы. А пасля моцна паціснулі рукі і сказалі: “Дзякуй за падтрымку”. І выдзелілі для жылля і правядзення фэсту самую лепшую пляцоўку - мясцовую школу.
Наступныя дні мы рыхтаваліся да фестывалю. На жаль, па незразумелых мне прычынах, акрамя мяне, Верасьня ды Калюні, на фэст ніхто з табурэтнікаў больш не прыехаў. І усе каляды нам давялося рыхтаваць і ладзіць утрох.
Вучылі напісаныя на дошцы словы калядных песняў і запівалі іх мясцовым віно дульсэ.
Праводзіць нашыя Каляды ў Балівіі было рызыкоўна не столькі з-за моўнай праблемы, колькі з-за ментальнай. Мы баяліся, што мясцовыя не зразумеюць нашых калядак і мы нічога не накалядуем. Таму нашая Калюня-каза пасля песняў і плясак пачынала паміраць, і каб выратаваць казу, гаспадары павінны былі яе чымсьці пачаставаць.
Калюня хоць і не капоэйрыст, аднак вырабліваў такія фінты, што ў першай жа хаце нас траіх накармілі смачненным супам. І мы нават пашкадавалі, што паелі перад калядкамі.
Аднак далей было не ўсё так проста. У наступнай хаце каза атрымала ад гаспадароў адну цукерку. Ну, хто ж так частуе калядоўшчыкаў? - думалі мы. “Кьеро мас” (хачу яшчэ), - корчыўся ў муках на падлозе Калюня. Так, мы выйшлі з хаты з трыма цукеркамі.
Такім чынам, за вечар мы накалядавалі: тры талеркі супу, тры цукеркі, адну печанюшку, булку, пакет варанай у мундзірах бульбы і кавалак сыру.
Наступны дзень пачаўся з гульняў для дзяцей. Мы перажывалі: хто прыйдзе на фэст а дванаццатай? Але дзеці прыйшлі нават раней і выцягнулі нас на двор. Найбольш яны ўпадабалі “Ручаёк”. Некаторыя хлопцы цягнулі за руку аж па дзве дзяўчыны, не задавольваючыся адною. Задыхаючыся, скакалі праз шланг, гуляючы ў “Рыбака і рыбку”. Аднак нават выбыўшы, вярталіся ў кола.
Нягледзячы на тое, што выставу праводзіў адзін Калюня з дапамогай Верасня, дзеці рваліся пець і плясаць. А ў канцы нават паміраць. Ды так праўдападобна, што Калюня нават кінуўся рабіць адной дзяўчынцы штучнае дыханне.
Затым мы гатавалі боршч у пазычанай ў мясцовых жыхароў каструлі. Ізноў жа баяліся, што сорак літраў прыгатаванага cупу так і застануцца ў каструлі. Аднак госці фэсту ўсё прыбывалі, а Калюня з Вераснем прыцягвалі ўсё новыя і новыя сталы ды крэслы. Госці ўмялі сорак літраў баршчу менш як за гадзіну. Некаторыя па дзесяць разоў прасілі дабаўкі. І сытыя, уселіся слухаць нашыя песні.
Кухня
Гэта быў першы наш фэст, пасля якога, яго госці не хацелі нас адпускаць.
Яны, удзячныя, таксама зрабілі нам падарункі.
Людзі там вельмі рэлігійныя. Евангелістаў чамусьці называюць хрысціянамі. А каталікі для іх не хрысціяне, а проста каталікі. На ўсіх малюнках ніжэй не могілкі, як можна падумаць, а цэрквы. На адным нават яшчэ і табурэтка ёсць.
Фота бай Верасень, Жэня, Калюня