Блінцы з вяндлінай і сырам
Нараджэнне бліновага цуду
З чым асацыююць Расію? Не так, каб у будучыні, а ў сучасным і мінулым? Ікра, неабсяжныя абшары, гарэлка і, вядома, бліны, бо без іх прадставіць спрадвечна рускага чалавека складана, а то і проста немагчыма. Некаторыя рускія гісторыкі, безумоўна, добрыя едакі бліноў, лічаць узнікненнем гэтага дражджавога цуда пачатак XI стагоддзя.
Адкуль «ёсці пайшлі» блінцы з вяндлінай і сырам
Неяк раз наш далёкі і галодны продак, разаграваючы свой аўсяны кісель, трохі адцягнуўся на падлік варон. У выніку чаго кісель падрумяніўся, і атрымаўся першы блін, паходжанне якога было прадпісана вышэйшымі сіламі. Іншыя ж гісторыкі адносяць паходжанне бліноў да яшчэ больш ранняга перыяду. Але ў сілу даўнасці падзей яны не маюць пад рукой важкіх аргументаў, так што варта паверыць гэтым паважаным людзям на слова.
Адно можна сказаць сапраўды - да Хрышчэння Русі бліны з'яўляліся па сваёй сутнасці ахвярным хлебам. Аднак не толькі паганскія багі аддавалі перавагу гэтай ежы. Бо рэдка які русіч праходзіў міма бліновага пачастунка, які ўвасабляе сабой дастатак і гасціннасць. Безумоўна, у тыя часы гаворкі пра блінцы з вяндлінай і сырам не чулі. Але, у сутнасці, усе сённяшнія бліны - нашчадкі менавіта тых, што калісьці пяклі прама на камянях.
У кожнай сям'і захоўваўся свой рэцэпт выпякання бліноў, які перадаваўся з пакалення ў пакаленне і старанна засцерагаўся ад зайздросных вачэй суседзяў. У карчмах блінамі закусвалі гарэлку, цешчы імі направа і налева частавалі любімых і не вельмі зяцёў, а дзеці ніколі не адмаўляліся ад бліноў з мёдам.
У той час рускія бліны не былі чыста пшанічнымі, а выпякаліся з даданнем маннай, грачанай і прасянай кашы, што, аднак, не адымала іх добрых якасцяў. Пра рускія бліны можна казаць бясконца, асабліва на галодны страўнік. Але асоба жадаецца адзначыць той факт, чаму прынята сапраўдныя бліны есці рукамі. Прычым усё роўна блінцы гэта з вяндлінай і сырам ці проста бліны, змазаныя маслам. Тут гісторыя заносіць нас ізноў у часы сівой мінуўшчыны, калі людзі аддавалі перавагу ўставаць у пяць раніцы і маліцца старажытным багам.
Сонечныя блінцы, кітайцы і фараоны
Апыняецца, у тыя далёкія часы блін і сонца ўяўляліся русічам непарыўным цэлым. Таму пратыкнуць блін чым-небудзь было відавочнай прыкметай жадання вырабіць шкоду сонцу, ад якога шмат у чым залежыць ураджай, а значыць, і дабрабыт людзей. Таму з бліном дазвалялася рабіць усё, што заўгодна, але толькі рукамі, у адваротным выпадку можна было быць забітым палкамі ў знак непавагі да сонца. З тых часоў ад бяды далей і аддае перавагу рускі чалавек, няхай гэта будзе дворнік ці ўладальнік завода, есці бліны вылучна рукамі.
Факт адкрыцця бліноў аспрэчваюць усё, каму не лянота, але прывесці важкія аргументы ніхто, акрамя кітайцаў, не можа. Але і кітайцам не вераць у сілу таго, што калі ім паверыць раз, тое хутка апынецца, што ўсё існае ў свеце адкрылі менавіта яны. Іншыя наватары звяртаюць позіркі на старажытны Егіпет, але прадставіць рускага князя, які трапезнічае блінамі, можна, а вось фараона - не, неяк не вяжацца фараон з блінамі з грачанай мукі.
Сучасныя бліны
Ангельцы паспрабавалі адзін гатунак мукі, затым іншы, пасля трэці і не знайшлі нічога лепшага, як спыніцца на спартовых змаганнях з блінамі, стаўшы іх кідаць на вялікія і малыя адлегласці.
Французы і немцы апынуліся практычней і шпурляцца блінамі не сталі, затое зрабілі іх такімі тонкімі і празрыстымі, што скрозь іх можна чытаць. У спробе выправіцца яны паспрабавалі заліць іх добрым каньяком.
Усходняя Еўропа размешчана геаграфічна бліжэй, таму яны кінуліся ў іншую крайнасць, пачаўшы рабіць бліны такога памеру, што, пачаўшы бліновую трапезу, можна ў яе сярэдзіне заўважыць, што блін ужо астыў.
© Святлана Калтовіч, 2012 г.