Шум в ушах
Решил выложить и второй рассказ Майринка под названием "Шум в ушах". Перевод на русский Г. Снежинской. Грузинский вариант вашего покорного слуги.
На Малой Стране есть старый дом, где живут одни недовольные жизнью люди. На всякого, кто сюда войдет, нападает мучительное недовольство. Здание угрюмое, по брюхо ушедшее в землю.
В подвале на полу лежит железная плита - если поднять ее, увидишь узкую черную шахту с осклизлыми холодными стенами, уходящими далеко в глубь земли.
Уже многие опускали в шахту факелы на веревке. Глубоко вниз, в самую тьму, и свет становился все слабее, тусклее, потом он гас, и говорили: там нет воздуха.
И потому никто не знает, куда ведет эта шахта.
Но тот, у кого взгляд ясен, видит и без света, видит во мраке, когда другие спят.
Когда люди покоряются ночи и сознание покидает их, алчные души отрываются от маятника сердца, зеленоватые в сумраке, со смутными очертаниями, мерзкие, ибо нет любви в сердцах человеческих.
Люди устали до изнеможения после дневных трудов, которые зовут они своим долгом; сон им нужен, чтобы набраться новых сил и назавтра, при свете дня, вновь разрушать счастье своих собратьев, замышлять все новые убийства.
Они засыпают и храпят во сне.
И тогда их алчные тени сквозь щели в дверях и стенах ускользают на волю - в чуткую к шорохам ночь, и спящие звери скулят во сне, чуя своих палачей.
Тени бесшумно крадутся к старому мрачному дому, проникают в затхлый подвал с тяжелой железной плитой. Железо невесомо, когда его поднимают бесплотные руки. Глубоко внизу шахта становится шире - там призраки собираются вместе. Они не здороваются и ни о чем друг друга не спрашивают - здесь каждый сам по себе.
Посреди зала бешено кружится со свистом и скрежетом точильный круг из серого камня. Дьявол закалил его в огне ненависти тысячи лет назад, задолго до того, как появилась Прага.
На точильном камне, со свистом рассекающем воздух, алчные призраки точат когти, ибо днем затупили их люди.
Искры летят от ониксовых когтей вожделения, от стальных крючьев алчности.
И когти становятся острыми как нож, ибо дьяволу нужно, чтоб наносились все новые раны.
Когда человек распрямляет пальцы во сне, призрак его спешит вернуться в человеческое тело: когти не должны распрямиться, чтобы человек не смог сложить руки для молитвы.
Точильный камень Сатаны все кружится... непрестанно... день и ночь...
Он будет кружится, пока не остановится Время и не распадется Пространство.
Если заткнуть уши, можно услышать в себе этот свист.
Кабинет восковых фигур: Рассказы / Пер. с нем. - СПб.: Азбука-классика, 2004, с.285-286
Грузинский перевод опубликован на грузинском литературном портале 01.08.2006.
ხმაური ყურებში
მალაია სტრანაში არის სახლი, სადაც მხოლოდ ცხოვრებით უკმაყოფილო ადამიანები ბინადრობენ. ყველა, ვინც კი ამ სახლში შედის თავისდაუნებურად უკმაყოფილო ხდება. პირქუში შენობა ღიპამდე მიწაშია ჩასული.
სარდაფში, იატაკზე, რკინის ფილა დევს. ამ ფილას თუ აწევ, დაინახავ ცივ, სრიალა კედლებიან, მიწის სიღრმეში ჩასულ შავ ვიწრო მაღაროს.
უკვე ბევრს უცდია თოკით მაღაროში ჩირაღდნის ჩაშვება. თუმცა, ჩირაღდნის შუქი სულ უფრო და უფრო მკრთალი ხდებოდა. შემდეგ ქრებოდა და ამბობდნენ: მანდ ჰაერი არ არისო.
ამიტომაც, არავინ იცის, სად მიყავხარ ამ მაღაროს.
მაგრამ ის, ვისაც ნათელი მზერა აქვს, უშუქოდაც ხედავს, წყვდიადში, იმ დროს, როდესაც სხვებს სძინავთ.
როდესაც ადამიანები ემორჩილებიან ღამეს და გონება ტოვებს მათ, ხარბი სულები წყდებიან გულის ქანქარას: ბინდში მომწვანოები, ბუნდოვანი კონტურებით, ამაზრზენები, რადგან არ არის ადამიანების გულში სიყვარული.
ადამიანები გადაიღალნენ დღის საქმეებისგან, რომლებსაც მოვალეობებს ეძახიან; ძილი მათ სჭირდებათ იმისთვის, რომ აღადგინონ ძალები და ხვალ, დღის სინათლეზე, ისევ გაანადგურონ თანამოძმეების სიხარული, ჩაიფიქრონ სულ ახალ-ახალი მკვლელობები.
ისინი იძინებენ და ხვრინავენ.
ამ დროს მათი ხარბი ჩრდილები სხლტებიან კედლებისა და კარების ხვრელებში, შრიალზე მგრძნობიარე ღამეში. მძინარე ცხოველები გრძნობენ თავის ჯალათებს და სიზმარში ყმუიან.
ჩრდილები უხმოდ ეპარებიან ძველ, პირქუშ სახლს და აღწევენ რკინის ფილიან, აშმორებულ სარდაფში. რკინას არა აქვს წონა, როდესაც მას უხორცო ხელები სწევენ. სიღრმეში მაღარო განიერდება. იქ აჩრდილები იკრიბებიან. ისინი არ ესალმებიან და არაფერს ეკითხებიან ერთმანეთს - აქ ყველა თავისთვისაა.
შუა დარბაზში, სტვენითა და კრაჭუნით, ცოფიანივით ტრიალებს წრის ფორმის, ნაცრისფერი სალესი ქვა. ათასობით წლის წინ, ბევრად ადრე, ვიდრე პრაღა აშენდებოდა, ეშმაკმა გამოაწრთო ის სიძულვილის ცეცხლში.
ჰაერის მკვეთ სალეს ქვაზე აჩრდილები ლესავენ თავის ბრჭყალებს, რადგან დღისით ისინი ადამიანებმა დააბლაგვეს.
ონიქსის სურვილის ბრჭყალები, ფოლადის სიხარბის კაუჭები ისვრიან ნაპერწკლებს.
ბრჭყალები დანასავით ბასრი ხდებიან, რადგან ეშმაკს ეს სჭირდება სულ ახალ-ახალი ჭრილობების მისაყენებლად.
როდესაც ადამიანი ძილში ასწორებს თითებს, აჩრდილი ჩქარობს მის სხეულში დაბრუნებას: ბრჭყალები არ უნდა გასწორდეს, რომ ადამიანმა ვერ შეძლოს ლოცვისთვის ხელების შეტყუპება.
სატანის სალესი ქვა სულ ტრიალებს…გაუჩერებლივ…დღე და ღამე…
ის იტრიალებს მანამ, სანამ დრო არ გაჩერდება და სივრცე არ დაიშლება.
თუ ყურებს დავიცობთ თითებით, ამ სტვენას ჩვენშიც გავიგონებთ.
На Малой Стране есть старый дом, где живут одни недовольные жизнью люди. На всякого, кто сюда войдет, нападает мучительное недовольство. Здание угрюмое, по брюхо ушедшее в землю.
В подвале на полу лежит железная плита - если поднять ее, увидишь узкую черную шахту с осклизлыми холодными стенами, уходящими далеко в глубь земли.
Уже многие опускали в шахту факелы на веревке. Глубоко вниз, в самую тьму, и свет становился все слабее, тусклее, потом он гас, и говорили: там нет воздуха.
И потому никто не знает, куда ведет эта шахта.
Но тот, у кого взгляд ясен, видит и без света, видит во мраке, когда другие спят.
Когда люди покоряются ночи и сознание покидает их, алчные души отрываются от маятника сердца, зеленоватые в сумраке, со смутными очертаниями, мерзкие, ибо нет любви в сердцах человеческих.
Люди устали до изнеможения после дневных трудов, которые зовут они своим долгом; сон им нужен, чтобы набраться новых сил и назавтра, при свете дня, вновь разрушать счастье своих собратьев, замышлять все новые убийства.
Они засыпают и храпят во сне.
И тогда их алчные тени сквозь щели в дверях и стенах ускользают на волю - в чуткую к шорохам ночь, и спящие звери скулят во сне, чуя своих палачей.
Тени бесшумно крадутся к старому мрачному дому, проникают в затхлый подвал с тяжелой железной плитой. Железо невесомо, когда его поднимают бесплотные руки. Глубоко внизу шахта становится шире - там призраки собираются вместе. Они не здороваются и ни о чем друг друга не спрашивают - здесь каждый сам по себе.
Посреди зала бешено кружится со свистом и скрежетом точильный круг из серого камня. Дьявол закалил его в огне ненависти тысячи лет назад, задолго до того, как появилась Прага.
На точильном камне, со свистом рассекающем воздух, алчные призраки точат когти, ибо днем затупили их люди.
Искры летят от ониксовых когтей вожделения, от стальных крючьев алчности.
И когти становятся острыми как нож, ибо дьяволу нужно, чтоб наносились все новые раны.
Когда человек распрямляет пальцы во сне, призрак его спешит вернуться в человеческое тело: когти не должны распрямиться, чтобы человек не смог сложить руки для молитвы.
Точильный камень Сатаны все кружится... непрестанно... день и ночь...
Он будет кружится, пока не остановится Время и не распадется Пространство.
Если заткнуть уши, можно услышать в себе этот свист.
Кабинет восковых фигур: Рассказы / Пер. с нем. - СПб.: Азбука-классика, 2004, с.285-286
Грузинский перевод опубликован на грузинском литературном портале 01.08.2006.
ხმაური ყურებში
მალაია სტრანაში არის სახლი, სადაც მხოლოდ ცხოვრებით უკმაყოფილო ადამიანები ბინადრობენ. ყველა, ვინც კი ამ სახლში შედის თავისდაუნებურად უკმაყოფილო ხდება. პირქუში შენობა ღიპამდე მიწაშია ჩასული.
სარდაფში, იატაკზე, რკინის ფილა დევს. ამ ფილას თუ აწევ, დაინახავ ცივ, სრიალა კედლებიან, მიწის სიღრმეში ჩასულ შავ ვიწრო მაღაროს.
უკვე ბევრს უცდია თოკით მაღაროში ჩირაღდნის ჩაშვება. თუმცა, ჩირაღდნის შუქი სულ უფრო და უფრო მკრთალი ხდებოდა. შემდეგ ქრებოდა და ამბობდნენ: მანდ ჰაერი არ არისო.
ამიტომაც, არავინ იცის, სად მიყავხარ ამ მაღაროს.
მაგრამ ის, ვისაც ნათელი მზერა აქვს, უშუქოდაც ხედავს, წყვდიადში, იმ დროს, როდესაც სხვებს სძინავთ.
როდესაც ადამიანები ემორჩილებიან ღამეს და გონება ტოვებს მათ, ხარბი სულები წყდებიან გულის ქანქარას: ბინდში მომწვანოები, ბუნდოვანი კონტურებით, ამაზრზენები, რადგან არ არის ადამიანების გულში სიყვარული.
ადამიანები გადაიღალნენ დღის საქმეებისგან, რომლებსაც მოვალეობებს ეძახიან; ძილი მათ სჭირდებათ იმისთვის, რომ აღადგინონ ძალები და ხვალ, დღის სინათლეზე, ისევ გაანადგურონ თანამოძმეების სიხარული, ჩაიფიქრონ სულ ახალ-ახალი მკვლელობები.
ისინი იძინებენ და ხვრინავენ.
ამ დროს მათი ხარბი ჩრდილები სხლტებიან კედლებისა და კარების ხვრელებში, შრიალზე მგრძნობიარე ღამეში. მძინარე ცხოველები გრძნობენ თავის ჯალათებს და სიზმარში ყმუიან.
ჩრდილები უხმოდ ეპარებიან ძველ, პირქუშ სახლს და აღწევენ რკინის ფილიან, აშმორებულ სარდაფში. რკინას არა აქვს წონა, როდესაც მას უხორცო ხელები სწევენ. სიღრმეში მაღარო განიერდება. იქ აჩრდილები იკრიბებიან. ისინი არ ესალმებიან და არაფერს ეკითხებიან ერთმანეთს - აქ ყველა თავისთვისაა.
შუა დარბაზში, სტვენითა და კრაჭუნით, ცოფიანივით ტრიალებს წრის ფორმის, ნაცრისფერი სალესი ქვა. ათასობით წლის წინ, ბევრად ადრე, ვიდრე პრაღა აშენდებოდა, ეშმაკმა გამოაწრთო ის სიძულვილის ცეცხლში.
ჰაერის მკვეთ სალეს ქვაზე აჩრდილები ლესავენ თავის ბრჭყალებს, რადგან დღისით ისინი ადამიანებმა დააბლაგვეს.
ონიქსის სურვილის ბრჭყალები, ფოლადის სიხარბის კაუჭები ისვრიან ნაპერწკლებს.
ბრჭყალები დანასავით ბასრი ხდებიან, რადგან ეშმაკს ეს სჭირდება სულ ახალ-ახალი ჭრილობების მისაყენებლად.
როდესაც ადამიანი ძილში ასწორებს თითებს, აჩრდილი ჩქარობს მის სხეულში დაბრუნებას: ბრჭყალები არ უნდა გასწორდეს, რომ ადამიანმა ვერ შეძლოს ლოცვისთვის ხელების შეტყუპება.
სატანის სალესი ქვა სულ ტრიალებს…გაუჩერებლივ…დღე და ღამე…
ის იტრიალებს მანამ, სანამ დრო არ გაჩერდება და სივრცე არ დაიშლება.
თუ ყურებს დავიცობთ თითებით, ამ სტვენას ჩვენშიც გავიგონებთ.