Kostariko / Costa Rica
eo:
es:
Antaŭ kelkaj tagoj oni invitis min vojaĝi en Kostarikon por neformala esperanto-renkontiĝo inter la 29a de oktobro kaj la 4a de novembro.
Multe mi dubis provi iri ĉar mi eĉ ne havis pasporton kaj ne havis sufiĉan disponeblan monon. Krome, mi devas labori ĝis la 31an de oktobro; la vojaĝo do, povus ekesti nur ekde la 1a de novembro.
Tre interesis min la eblo ekkoni persone kelkajn kostarikan esperantistojn. Tial mi decidis provi vigle ekprepari ĉion necesan por la vojaĝo.
Tamen, mi neniam antaŭe iris al Kostariko. Mi eĉ ne sciis kiujn dokumentojn salvadorano bezonas por eniri tiun iom foran landon, ankaŭ ne sciis per kia busfirmao mi povus vojaĝi kaj kiom da mono kostos. Unue do mi devis demandi kaj esplori per pluraj manieroj tiujn gravajn detalojn.
Finfine mi eksciis ke ni, salvadoranoj, bezonas pasporton por eniri libere dum kelkaj tagoj en Kostarikon. Mia dubo estis pro tio ke por eniri en Nikaragvon, Hoduron kaj Gvatemalon salvadoranoj nur bezonas salvadoran identigan dokumenton (DUI: Documento Único de Identidad) kaj ne pasporton. Ankaŭ mi eksciis ke nur estas du firmaoj (nu, almenaŭ mi trovis nur du) kiuj ofertas transporton inter Salvadoro kaj Kostariko (unu pli multekosta ol la alia) kaj ke oni devas aĉeti busbileton almenaŭ du tagoj antaŭ ol la vojaĝo.
Do, mi devis prepari plurajn aferojn. La precipaĵoj estis: Akiri pasporton, pruntepreni monon por la busbileto kaj vojaĝo (mi ricevos iom da mono post kelkaj tagoj, tamen tuj ne eblas malpagi ĝin), aĉeti la busbileton klare, kaj prepari mian valizon.
Monon mi trovis malfacile, tamen trovis finfine.
Por akiri la salvadoran pasporton oni devas ankaŭ peti ĵusan kopion de naskiĝ-akto (dokumento de mia naskiĝo). Por tio mi devis iri al la urbestrejo ankaŭ. Krome, oni devas antaŭpagi la pasporton ne en la oficejo kie oni printas ĝin, sed en privata banko.
Mi petis permeson en mia laborejo por fari tiujn burokrataĵojn hieraŭ lunde: Mi iris matene al banko por antaŭpagi la pasporton (mi atendis pli ol du horojn), poste mi iris al oficejo de la urbestrejo (tie duonon da horo). Tiam mi ekpensis ke mi estis tre proksime de la Ministerio pri Impostoj kie mi povus peti mian NIT (Número de Identificación Tributaria) kiu estas dokumento por leĝaj spezoj. Tiun dokumenton mi bezonas por ricevi pagojn. Mi profitis la okazon do por peti ĝin (por tio pasis unu horo kaj duono).
Poste mi tagmanĝis proksime de tiu ministerio. Poste iris al "oficejo pri migrado kaj eksterlandeco". Dum la iro al tiu oficejo mi preterpasis dorme la ĝustan bushaltejon.
Kiam mi vekiĝis, mi estis for de mia celo... mi iris en la buso atandante la revenon. Post duono da horo de mia vekiĝo, denove mi alvenis al la ĝusta bushaltejo.
Finfine mi atingis la oficejon pri migrado k eksterlandeco, kie oni faras salvadoran pasporton.
Bedaŭrinde estis plenplena. Mi ricevis la nombron 136 de tiutaga vico kaj tiam oni prilaboris la 96an pasporton. Pro tio ke mi vidis ok aŭ naŭ laboristojn, mi pensis ke ĉio iros sufiĉe rapide.
Post du horoj tamen, je la 3a kaj duono vespere, oni vokis la personon kun la nombro 101!!
Certe mi ne pasus la saman lundon, kaj mi ankoraŭ bezonis aĉeti la busbileton!!
Interalie, dum mi atendadis, mi eksciis ke tiu malrapideco komenciĝis tiumatene, tamen mi ne atingis ekscii kial okazis (kvankam mi pensis ke estis normala malrapideco).
Mi konas alian sidejon de la oficejo pri migrado kaj eksterlandeco, kiu estas malpli granda ol tiu kie mi estis tiam, sed malpli pleniĝema onidire. Mi hezitis kelkajn minutojn iri tien aŭ resti en la sama, ambaŭokaze riske de senutila atendado...
Fine mi decidis iri al tiu alia sidejo... mi ekiris tiel rapide kiel eble. Tiun lokon mi atingis je la 4a k kvarono. Bedaŭrinde, kiam mi alvenis, oficisto diris al mi ke ili "ne havis sistemon" (tiu esprimo signifas ke la ĉefa komputilsistemo ne funkcias iel, eble pro misfunkciado rilata al la retkonekto kaj/aŭ al la datenbazo) kaj eble povus atenti la jam atendantajn, sed ne pli. Kaj ke la problemo daŭris la tutan tagon.
Ili diris al mi "revenu morgaŭ matene" kaj donis al mi malaltan nombron por la sekva tago. Mi ne povas peti plu permeson en mia nuna laboro..., krome, nenio garantiis al mi ke la komputilsistemo funkcius morgaŭe... do mi revenis hejmen laca, senpasporta kaj sen espero vojaĝi.
Mia patrino diris al mi "Ne konvenas ke vi iros". Tiu esprimo signifas ke se mi irus eĉ kontraŭ ĉiuj tiuj malfacilaĵoj, io malbona okazus al mi. Mi certe ne kredas tion, tamen, ja jes iĝis tre malfacile denove provi iri.
Hace unos días me invitaron a viajar a Costa Rica para un encuentro esperantista informal entre el 29 de octubre y el 4 de noviembre.
Dudé mucho intentar ir porque ni siquiera tenía pasaporte y no tenía suficiente dinero disponible. Además, tengo que trabajar hasta el 31 de octubre; entonces el viaje podría ocurrir sólo hasta el 1 de noviembre.
Me interesó mucho la posibilidad de conocer personalmente a algunos esperantistas costarricenses. Por eso me decidí a intentar con energía preparar todo lo necesario para el viaje.
Sin embargo, nunca antes he ido a Costa Rica. Ni siquiera sabía qué documentos necesita un salvadoreño para entrar a ese país un tanto lejano, tampoco sabía en qué empresa de buses podría viajar y cuánto dinero costaría. Así que primero tuve que preguntar e indagar esas importantes cuestiones por muchas maneras.
Finalmente me enteré de que nosotros los salvadoreños necesitamos pasaporte para entrar libremente por unos días en Costa Rica. Mi duda era porque para entrar a Nicaragua, Honduras y Guatemala, los salvadoreños sólo necesitamos el documento de identidad salvadoreño (DUI: Documento Único de Identidad) y no pasaporte. También me enteré que sólo hay dos empresas (bueno, al menos sólo encontré dos) que ofrecen transporte entre El Salvador y Costa Rica (una más cara que la otra) y que se tiene que comprar el boleto al menos dos días antes del viaje.
Así que tuve que preparar muchas cosas. Los principales fueron: Sacar el pasaporte, prestar dinero para el boleto y el viaje (recibiré algo de dinero dentro de unos días, pero lo puedo cobrar de inmediado), comprar el boleto claro, y preparar mi maleta.
El dinero lo conseguí con dificultad, pero lo conseguí finalmente.
Para sacar el pasaporte salvadoreño se tiene también que sacar una copia de la partida de nacimiento. Para eso, tuve que ir a la alcaldía también. Además, se tiene pagar el pasaporte no en la oficina donde se saca, sino en un banco privado.
Yo pedí permiso en el trabajo para hacer esos trámites burocráticos ayer lunes: Fui en la mañana al banko para pagar el pasaporte (esperé más de dos horas), después fui a la oficina de la alcaldía (allí esperé media hora). Entonces me puse a pensar que estaba bien cerca del Ministerio de Hacienda donde podría sacar el NIT (Número de Identificación Tributaria) que es un documento para transacciones monetarias legales. Necesito ese documento para que me paguen. Así que aproveché la ocación para sacarlo (para eso pasó una hora y media).
Después, almorcé cerca de ese ministerio. Después fui a la Oficina de Migración y Extrangería. Durante el trayecto a esa oficina me dormí y me pasé de la parada.
Cuando me desperté, ya estaba lejos... me fui en el bus esperando que regresara. Después de media hora de que me desperté, otra vez llegué a la parada correcta.
Finalmente llegué a la oficina de migración y extrangería, donde se saca el pasaporte salvadoreño.
Lamentablemente estaba llenísimo. Me dieron el número 136 de la fila de ese día y entonces atendían al pasaporte 96. Debido a que vi como ocho o nueve empleados, pensé que todo iría suficientemente rápido.
Sin embargo, después de dos horas, a las 3 y media en la tarde, ¡¡llamaron a la persona con el número 101!!
Ciertamente no habría de pasar el mismo lunes, ¡¡y todavía necesitaba comprar el boleto!!
Entre otras cosas, mientras esperaba, me enteré que esa lentitud comenzó en la mañana, pero no alcanzé a saber por qué sucedía (aunque pensé que era una lentitud normal).
Yo conozco otra sucursal de la oficina de migración y extrangería, que es más pequeña que en la que estaba entonces, pero que se llena menos según me contaron. Dudé por unos minutos si irme allá o quedarme en la misma, en ambos casos con riesgo de esperar inútilmente...
Al final decidi irme a la otra sucursal... me fui tan rápido como pude. Llegué al lugar a las 4 y media. Por desgracia, cuando llegué, un empleado me dijo que "no tenían sistema" y que tal vez podrían atender a los que ya estaban esperando, pero no a más. Y que el problema duró todo el día.
Me dijeron "venga mañana en la mañana" y me dieron un número bajito para el siguiente día. No puedo pedir más permiso en mi actual trabajo..., además, nada me garantiza que el sistema funcionara al día siguiente... así que regresé a casa cansado, sin pasaporte y sin esperanza de viajar.
Mi mamá me dijo "No conviene que vayás". Expresión que significa que si fuera a pesar de todas las dificultades, algo malo me pasaría. Ciertamente no creo eso, pero sí que se hizo difícil volver a intentar ir.