Sep 09, 2016 22:45
Полацкая бібліяграфія досыць разнастайная і багатая. Ёсць, напрыклад, анаталогія вершаў, прысвечаных Полацку. Ёсць кнігі па гісторыі, тут перадусім варта згадаць кнігу Уладзіміра Арлова “Таямніцы полацкай гісторыі”, ёсць кнігі, прысвечаныя асобным славутым палачанам, ёсць нават мастацкія раманы, падзеі ў якіх адбываюцца ў Полацку.
І ёсць зборнік вершаў, складзены цалкам з вершаў пра Полацак. Яго напісаў і выдаў полацкі пісьменнік і краязнаўца Віктар Леаненя. Кніга называецца “Полацкія былі”, зборнік утрымлівае не толькі вершы, але і некалькі былінаў, якія па форме і аб’ёму нагадваюць паэмы. Зразумела, што ў кнізе шмат твораў, прысвечаных славутым палачанам. Адразу адзначым, што аўтара цікавіць перадусім сярэднявечная гісторыя роднага горада. Таму сярод герояў кнігі: князі Рагвалод, Усяслаў Чарадзеў, Андрэй Полацкі, а таксама Еўфрасіння Полацкая, Францыск Скарына.
Адметнай з’яўляецца нізка вершаў “Полацкія прыгарады”, прысвечаная гістарычным жылым мікрараёнам, размешчаным па перыферыі горада.
Ну і зразумела аўтар не мог абмінуць такую маляўнічую тэму, як полацкія рэкі - Дзвіна і Палата, галоўнае ўпрыгожанне Полацка.
Небазор’я немата,
Глянеш - зачаруе.
Ціха плешча Палата,
У вірах віруе.
Вольна коціцца Дзвіна -
Мажна і павольна.
Ад відна і да відна
Полацк спіць спакойна.
Але бадай галоўны герой кнігі - князь Усяслаў Чарадзей. Яму прысвечаны шэраг вершаў, быліна і нават артыкул “Князь Вялікі Усяслаў Полацкі (Чарадзей) у былінах”. У быліне Віктара Леанені, якая так і называецца “Усяслаў Чарадзей”, аўтар спрабуе імітаваць старарускі былінны стыль, скарыстоўваючы сюжэт старажытнай быліны пра Волха Усяславіча. Толькі ўжо не Кіеў бароніць Волх, як гэта адбываецца ў старажытнай быліне, а Полацак.
Увогуле кніга насычаная рознымі легендамі і паданнямі - пра ваўка-каралевіча, пра Юрая і Цмока, пра дзеўчыну-ваяра, пра волатаў Святагора і Міхайлу Патыку. Многія вершы і быліны маглі б лёгка перавандраваць у кнігі казак.
На жаль, гэтая кніга выйшла мізэрным накладам коштам аўтара, абсалютна не была заўважана і, відаць, захавалася ў лічаных асобніках. Спадзяюся, што прыйдзе час і кнігі Віктара Леанені абвязкова выйдуць у самых прэстыжных выдавецтвах краіны. Бо “ўспаміны як палын, ці як нашчадкам падарункі…”
літаратура,
кнігі,
Полацак,
міты,
літпрацэс,
Віктар Леаненя