Казахский - 34. Степени сравнения прилагательных
Несколько более сложная тема, чем в европейских языках поскольку выделяют пять, а не три степени сравнения.
Исходная степень: обычное прилагательное, например жай (простой).
Сравнительная степень: признак характерен для предмета в большей степени, чем для другого.
Аффикс -рақ/-рек, после согласного имеется вставочная гласная -ырақ/-ірек.
жақсы - жақсырақ
ақ - ағырақ
үлкен - үлкенірек
Уменьшительная степень: признак характерен для предмета в менее интенсивной степени (аналогично русским словам на -оватый).
Аффикс -лау со всеми традиционными фонетическими вариантами аффиксов на -л.
Например:
таза - тазалау (чистый - чистоватый)
арзан - арзандау (дешевый - немного дешевле)
қатты - қаттылау (жесткий - жестковатый)
Усилительно-сравнительная степень: значительное усиление интенсивности признака (синонимична конструкциям со словом "очень", причем может быть выражена также и аналитично с өте или тым).
Делается удвоением первого слога с соединительным -п:
жақсы - жап-жақсы (хороший - очень хороший)
сары - сап-сары (желтый - сильно желтый)
аласа - ап-аласа (низкий - очень низкий)
Превосходная степень образуется аналитично со словами ең или аса:
жақсы - ең жақсы
сары - ең сары
аласа - ең аласа
Диалог:
- Сәлеметсіз бе, Елдос Имашұлы ! Шақыруыңыз бойынша (по вашему приглашению)келіп тұрмын.
- Сәлеметсіз бе, Сарқыт! Сіз келесі аптада Алматыға барасыз. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетіне іссапарға жібереміз.
- Алматыға іссапармен қанша күнге барамын?
- Алматыға көп уақытқа емес, бір аптаға барасыз. Біз сізге пойызға билет алып қойдық (взяли типа).
- Қай күнге, қай уақытқа билет алдыңыздар?
- Келесі сәрсенбі (среду) күнге, «Жетісу» пойызына, ол сағат 11.40 -та жүреді. Алматыда Бұқаралық ақпарат құралдары (СМИ) мәселелері туралы семинарға қатысасыз.
- Семинарға дайындық (подготовка) керек пе?
- Әрине, бұқаралық ақпарат құралдары, оның ішінде, мерзімді баспасөздің (пресса) бүгінгі күнгі жетістіктері (достижения) мен кемшіліктері (недостатки), келешегі туралы сұхбаттасуға дайындалуыңыз керек. Ал қазір кадрлар бөліміне барып, іссапар куәлігін рәсімдеңіз (регистрируйте) және іссапар ақшасын кассадан алыңыз.
- Жақсы!
- Ісіңізге (в делах) және жолыңызға сәттілік (удачи) тілейміз!
- Рақмет!
Мультик, опять по зоологии:
Слова:
жануар - животное
қарым-қатынас - взаимоотношение
күшік - щенок
Про картинки там не совсем понял, а слова типа "косточка" уже были:-)
Исходная степень: обычное прилагательное, например жай (простой).
Сравнительная степень: признак характерен для предмета в большей степени, чем для другого.
Аффикс -рақ/-рек, после согласного имеется вставочная гласная -ырақ/-ірек.
жақсы - жақсырақ
ақ - ағырақ
үлкен - үлкенірек
Уменьшительная степень: признак характерен для предмета в менее интенсивной степени (аналогично русским словам на -оватый).
Аффикс -лау со всеми традиционными фонетическими вариантами аффиксов на -л.
Например:
таза - тазалау (чистый - чистоватый)
арзан - арзандау (дешевый - немного дешевле)
қатты - қаттылау (жесткий - жестковатый)
Усилительно-сравнительная степень: значительное усиление интенсивности признака (синонимична конструкциям со словом "очень", причем может быть выражена также и аналитично с өте или тым).
Делается удвоением первого слога с соединительным -п:
жақсы - жап-жақсы (хороший - очень хороший)
сары - сап-сары (желтый - сильно желтый)
аласа - ап-аласа (низкий - очень низкий)
Превосходная степень образуется аналитично со словами ең или аса:
жақсы - ең жақсы
сары - ең сары
аласа - ең аласа
Диалог:
- Сәлеметсіз бе, Елдос Имашұлы ! Шақыруыңыз бойынша (по вашему приглашению)келіп тұрмын.
- Сәлеметсіз бе, Сарқыт! Сіз келесі аптада Алматыға барасыз. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетіне іссапарға жібереміз.
- Алматыға іссапармен қанша күнге барамын?
- Алматыға көп уақытқа емес, бір аптаға барасыз. Біз сізге пойызға билет алып қойдық (взяли типа).
- Қай күнге, қай уақытқа билет алдыңыздар?
- Келесі сәрсенбі (среду) күнге, «Жетісу» пойызына, ол сағат 11.40 -та жүреді. Алматыда Бұқаралық ақпарат құралдары (СМИ) мәселелері туралы семинарға қатысасыз.
- Семинарға дайындық (подготовка) керек пе?
- Әрине, бұқаралық ақпарат құралдары, оның ішінде, мерзімді баспасөздің (пресса) бүгінгі күнгі жетістіктері (достижения) мен кемшіліктері (недостатки), келешегі туралы сұхбаттасуға дайындалуыңыз керек. Ал қазір кадрлар бөліміне барып, іссапар куәлігін рәсімдеңіз (регистрируйте) және іссапар ақшасын кассадан алыңыз.
- Жақсы!
- Ісіңізге (в делах) және жолыңызға сәттілік (удачи) тілейміз!
- Рақмет!
Мультик, опять по зоологии:
Click to viewСлова:
жануар - животное
қарым-қатынас - взаимоотношение
күшік - щенок
Про картинки там не совсем понял, а слова типа "косточка" уже были:-)