Даўна выношваў хітры план: схадзіць пехатой ад дома да Новага моста праз Прыпяць. Здавалася б, усяго восем кілометраў, што там ісці?! Але больш-менш дасведчанае спадарства ведае, што адзін кілометр пехатой па Мазыры прыраўноўваецца к тром. Горы, сэр. Так што ў нас заўчора атрымаўся цэлы паход :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9065/265962741.1/0_e9dbb_d52e0f73_orig.jpg)
І, зразумела, ёсць пра што расказаць. Пагаворым сёння пра прыбярэжную вуліцу Гогаля, дзе раней было ўрочышча Кімбараўка. Яна пачынаецца, калі глядзець на карце вунь разам з лесам і па цячэнні Прыпяці ідзе аж да Новага моста. Калі разабрацца, гэта гатовы маршрут для турыстычнай экскурсіі з абавязковымі заходамі на горы, ў завулкі і на мост. Толькі з інфраструктурай бяда, замардаваным замучаным турыстам можна падсілкавацца хіба ў сталоўцы мэблевай фабрыкі.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9827/265962741.1/0_e9dc4_73d89092_orig.jpg)
Праўда, гэта ж цэлы комплекс, дзе закансерваваная ўся гісторыя гэтага месца ад гарадзішча першых пасяленцаў і да першага пасляваеннага дзесяцігоддзя. У гэтым кантэксце паесці ў сталоўцы саракавых гадоў - самы айс :) А пачынаецца ўрочышча з вось такога цікавага дома. Першы паверх мураваны, другі з дрэва. Мясцовыя гісторыкі кажуць, што ён датуецца аж 1892 годам. Няхіла так захаваўся. Звярніце ўвагу на ганак, ён хоць крыху і пакасіўся, але відаць па ўсім выконвае свае прамыя абавязкі і зараз.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9818/265962741.0/0_e9d93_1b6818e5_orig.jpg)
Стылістычна гэты дом падобны да дома на вуліцы на Гары камунараў, што ў цэнтры горада. Толькі апошні пабудаваны на сорак гадоў пазней і крыху больш як кажуць у нас, хіпстараў, "адпідарашаны" :) У Мазыры яшчэ стагоддзе таму было больш за 60 такіх будынін. На сённяшні дзень засталіся чатыры. І тое хлеб.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9091/265962741.1/0_e9f89_647c0a27_orig.jpg)
Пра дом насупраць амаль нічога ня ведаю. Па цэгле, аконных праёмах і "ўросласці" ў зямельку бачна, што ён таксама не з маладых. А вось сляды нядаўняга рамонту кажуць, што прастаіць дом яшчэ доўга. Абы сайдынгам не абшылі.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9763/265962741.0/0_e9d95_1b739059_orig.jpg)
Далей бачым нейкую былую ўстанову савецкіх часоў. На гэтай вуліцы ўвогуле шмат такіх дамоў. Толькі ў асноўным усе жылыя. А гэты - закінуты - сфоткаў не таму, што я подленькі, дарагі чытач, а толькі таму, што побач няма вялікага плоту і крыважэрнага сабакі за ім :) Увогуле, калі збіраешся гуляць па такіх вулках, трэба мець вельмі моцныя нервы: сабакі за платамі пачынаюць брахаць і кідацца на агароджу, калі ты зусім гэтага не чакаеш. Ната нават аднойчы псіханула :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9262/265962741.0/0_e9d96_5d5547_orig.jpg)
Большасць з гэтых дамоў шматкватэрныя. Ганкі вельмі разнастайныя, але ў асноўным вось такія. Адрозніваюцца толькі таўшчынёй апор і векам.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9066/265962741.0/0_e9d97_f7bc1db0_orig.jpg)
Як бачыце, рэчка тут зусім блізка падыходзіць да дарогі. Ля кожнай хаты ёсць спуск да вады з уладкаванымі сходнямі. А нехта во сабе і стаянку "зафрахтаваў". Яшчэ і ўсміхаецца, морда! :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9298/265962741.0/0_e9d98_9cce91d3_orig.jpg)
Плаўна падыходзім да аднаго з самых цікавых аб'ектаў. Цяпер цяжкавата ў гэта паверыць, але мы зараз глядзім на будынак касцёла сярэдзіны ХVІІІ стагоддзя. Альбо на будынак запалкавай фабрыкі "Молнія". Ці на мазырскую мэблевую фабрыку. Выбірай, што называецца, на свой густ.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9059/265962741.0/0_e9d99_c20f3f41_orig.jpg)
Спераду яшчэ гадоў 10 таму будынак выглядаў вось так. Скарыстаўшы фантазію касцёл ва ўяўленні можна было і завяршыць. Сёння так ня сфоткаеш, бо перашкаджае прыбудаваная з правага боку цагляная агароджа. (Фота з "Глобуса Беларусі").
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9308/265962741.1/0_e9f8b_382734d3_orig.jpg)
У каго з фантазіяй так сабе, глядзім фотачку пачатку мінулага стагоддзя. Злева ад касцёла асобна стаяла вялікая мураваная званіца. А побач са званіцай двух- і трохпавярховы карпусы кляштара цыстэрыянцаў. Улады адабралі храм у манахаў за лаяльнае стаўленне да паўстанцаў у 1864 годзе. Спачатку будынкі аддалі праваслаўнай царкве. Відаць у той час і была дабудавана гэта нязграбная цыбуліна, што відаць на фота. Але ў канцы 1870-х кляштарныя карпусы выкупіў мясцовы "буржуй" і наладзіў там вытворчасць запалак. (Фота з "Радзімы.орг).
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/6723/265962741.1/0_e9dc1_e2c88d01_orig.jpg)
Від на касцёл і кляштар ззаду. Гэтую аднапавярховую П-падобную будыніну прыляпілі да касцёла яшчэ у канцы ХІХ ст. Там на адмысловых паліцах сушылі гатовыя запалкі. А двухпавярховы корпус з чырвонай цэглы, што зараз злучае будынкі касцёла і кляштара, пабудавалі ўжо ў часы бытавання тут мэблевай фабрыкі. Калі больш дакладна, то недзе паміж войнамі. Фармальна ж фабрыка тут і зараз.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9832/265962741.0/0_e9da2_bb82650_orig.jpg)
А яшчэ, менавіта ў гэтых сценах адбылася першая ў горадзе забастоўка. 1882 год, меджду протчым. 27 з 33-х работнікаў запалкавай фабрыкі ў адзін прыўкрасны дзень тупа не выйшлі на працу. Кіравалі ўсім гэтым замутам дзьве жыдоўкі. Праўда першы блін у маладога класа пралетарыяў выйшаў комам. Гаспадар проста ў тую ж хвіліну ўсіх выпер з працы :)
Увогуле, Мазыр дужа кінематаграфічны горад. Тут месцамі можна адкапаць дэкарацыі любога з апошніх трох стагоддзяў.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9313/265962741.0/0_e9d9d_34b38722_orig.jpg)
Корпусы кляштара дагэтуль стаяць у даволі добрым стане і чакаюць новага гаспадара. Як я зразумеў, тут зараз амаль няма ніякай вытворчасці. З карысных аб'ектаў толькі два-тры станкі, два сабакі і стораж адна штука :) Сабакі абы каго на тэрыторыю не пусцяць, трэба неяк прыдумаць, як прайсці туды афіцыйна...
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9835/265962741.0/0_e9da3_da2079fa_orig.jpg)
Паказальна, што на сцяне кляштара вісіць толькі такая вось мемарыяльная шыльдзіна. Вайна-вайной, але ж дзіўна, што ні слова няма пра тое, што гэта будынкі 250-ці гадовага веку. Гэта нават не гісторыка-культурная каштоўнасць чамусь. Але нічога, будзе і на нашай вуліцы свята :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9765/265962741.0/0_e9da4_eca105d2_orig.jpg)
Далей направім стопы ў завулак Фабрычны, што размясціўся якраз у падножжы Кімбараўскага гарадзішча. Ня ведаю, чаму яго называюць Гарадзішча-2, а больш маладое на Гары Камунараў проста Гарадзішчам, хаця людзі тут упершыню з'явіліся яшчэ больш за 7 тысяч гадоў таму. Потым, праўда, ўсе разам чамусь сабралі клункі і звалілі. А наступны раз з'явіліся ўжо ў часы, што пазначаныя на шыльдзе. Дасыпалі вал, дакапалі роў і сталі жыць пажываць бульбу сеяць і збіраць ды дабра нажываць :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9115/265962741.0/0_e9da1_e8072fd1_orig.jpg)
Ох, не зайздрошчу я тым ворагам, што хацелі паласаваць мазырскага піва і дзевак. Тут і зараз фіг падымешся, а калі ў цябе яшчэ пуляюць стрэлы ды камяні... Бррр :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/6723/265962741.0/0_e9d9f_45931f80_orig.jpg)
Відаць па ўсім гэта месца дужа "намоленае", калі і цяпер тут вядуць натуральныя віды гаспадаркі. Налічылі з гэтага боку "домікаў" 15 розных формаў і памераў. Ёсць нават адна калодка. Уся жылплошча, дарэчы, заселеная людзьмі пчалінай нацыянальнасці :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9822/265962741.0/0_e9d9e_f3e278a6_orig.jpg)
Падняліся на вал па такой сцежцы крыху далей. Зараз на гарадзішчы глядзець асоба няма чаго, бо ўся тэрыторыя засеяна канюшынай. Слядоў нямецкай зброі (тут у вайну была іх агнявая кропка) таксама шукаць не пайшлі. Бо кляшчы зараз аб'явілі генацыд беларускаму народу, а яны, знаеце лі, нават аўсвайсаў не пытаюцца, так што самі панімаіці. :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/6729/265962741.0/0_e9da0_cecc78e_orig.jpg)
Спусціліся зноў да рэчкі і пайшлі далей, у Даліну Анёлаў. Ёсць у Мазыры і такое месца. Прычым вядомае не толькі з легенд, але і з афіцыйных дакументаў. Вось напрыклад захавалася папера, па якой у 1743 годзе Казімір Сапега падараваў 30 тыс. злотых на ўзвядзенне мураванага храма св. Міхаіла манашкам цыстэрыянкам з Анёльскай даліны ў Кімбараўцы.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9799/265962741.0/0_e9da5_14e51e8e_orig.jpg)
Храм зусім невялікі, але выкананы з густам. Можа праз сваю немудрагелістасць ён і захаваўся да нашага часу амаль без змяненняў, не пацярпеўшы ні ад царскіх уладаў, ні ад савецкіх. За сваю гісторыю кляштар акрамя сваіх прамых абавязкаў паспеў пабыць і праваслаўнай царквой, і сховішчам, і інтэрнатам, і спартыўнай базай. Дарэчы, цікавая гісторыя адбылася адразу пасля таго, як у 1881 годзе улады аджалі ў цыстэрыянак гэту маёмасць. Кіраўніцтва горада стала кумекаць, што рабіць з "карыснай жылплошчай" і вырашыла склікаць таўстасумаў на аўкцыён і распрадаць будынак на знос. Праз мясцовую прэсу ўсю гэтую справу размеркавалі і сталі чакаць. Але во ж незадача, у пазначаны час ніводны "купец" так і не з'явіўся. Торг не адбыўся. Толькі ў 1888 годзе будынак аддалі праваслаўнай царкве.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9810/265962741.0/0_e9da7_bc0063b2_orig.jpg)
Вось, дарэчы, "Кімбараўскі дзіцячы дом". Пачатак 1960-х, відаць па ўсім. Цікава, дзе зараз гэты піянер з горнам і Ленін са двара? Пэўна таксама чакаюць недзе зашыўшыся лепшых часоў :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9815/265962741.1/0_e9dc2_748b09ae_orig.jpg)
Будынак кляштара таксама часткова захаваўся. Нешта ў двары ня дужа ахайна толькі, можа гэта звязана з рамонтам. Затое дзьверы ўсе насцеж расчыненыя. З гэтых бліжэйшых даносіўся такі смачны пах, ммм. Нейкія дзве жанчыны на кухні гаманілі і яўна гатавалі каклеты :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9753/265962741.0/0_e9dae_aeb53796_orig.jpg)
Прыкладна так корпус выглядаў у 1994-м, адразу пасля вяртання яго каталікам. Нічо так, магло быць і горш :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9767/265962741.1/0_e9f8a_40f2a80_orig.jpg)
Ната вывучае сцены касцёла. А я прынюхваюся да каклет :) Нейкая жанчына выйшла з дзвярэй паглядзець, што мы тут робім. Кароча, пайшлі мы.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9325/265962741.0/0_e9daf_8850d6bd_orig.jpg)
З кармы будыніна выглядае нават цікавей. Я аж на гару суседнюю крыху залез каб сфоткаць. Сцены, дарэчы, паўтара метры таўшчынёй. Вітражы захаваліся толькі на двух гэтых вось вокнах.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9324/265962741.0/0_e9db1_91238b24_orig.jpg)
Сімпотна :) Як сюды ехаў, амаль ужо два гады таму, ўвогуле ніводнага касцёла убачыць не чакаў. Тут і паўтысячы вернікаў угорадзе ж няма.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9320/265962741.0/0_e9db2_840e2a83_orig.jpg)
Суседства са спартыўнай школай, дзе займаюцца весляры, сказваецца :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9493/265962741.0/0_e9da8_7436b122_orig.jpg)
Гэта ўсё "наскальны" жывапіс на адбойніку, ці як гэта бетонная шняга на супрацьлеглым баку дарогі завецца. Вось такі немаведхто :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9512/265962741.0/0_e9da9_79ce174b_orig.jpg)
Робат кот Леапольд "пріём петух" :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9746/265962741.0/0_e9daa_43ea9d56_orig.jpg)
Ну і жырафік Рафік :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/6728/265962741.0/0_e9dab_996cf32a_orig.jpg)
Бухаюць рабы, меджду протчым. Сто гадоў не "рабстваваў" :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9063/265962741.0/0_e9db3_33eb8112_orig.jpg)
Я ж ужо казаў, што ў Мазыры можна спакойна і зараз здымаць гістарычнае кіно? Во якая дэкарацыя ё! Яшчэ і сама перасоўваецца да ўсяго. Не катаўся на гэткім з канца 90-х. Толькі яны й ганялі па ўлюбёным маршруце дзяцінства: Докшыцы - Макаравічы...
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9648/265962741.0/0_e9db0_4f161b13_orig.jpg)
І нарэшце мы дайшлі да мэты падарожжа. Гэты знак стаіць роўненька пад мостам. А фотка, я лічу, лепшая дэкарацыя да майго тэга "пацан зазыр - гэта Мазыр" :) Які некаторыя маглы ўжо карыстаюць у фу-абрэзаным выглядзе як "зазыр мазыр".
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9805/265962741.0/0_e9db5_70facb24_orig.jpg)
Прррыыыпяць.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9766/265962741.1/0_e9db8_99d35ac4_orig.jpg)
Больш ніколі не буду яе абзываць Дзвіной. Крутую панараму з відам на раку можна глянуць
вось тут.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9059/265962741.0/0_e9db6_2783b065_orig.jpg)
Бабулька нейкая вудзіла на беразе рыбу. А каля машыны ляжала палавінка чалавека. Чамусь засушаная. Як на гербарый. Сё, мяне панесла, трэба згортвацца :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/6710/265962741.0/0_e9db7_e34ef96d_orig.jpg)
Толькі пару словаў яшчэ. Менавіта гэты Новы мост праз Прыпяць самы даўгі сярод аўтамабільных мостаў у краіне. Ён на 25 метраў даўжэйшы за стары мост, той што ў цэнтры.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9666/265962741.1/0_e9db9_33fe792b_orig.jpg)
Аж ня верыцца, што вясной вада тут даходзіць да апошняй стойкі.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9491/265962741.1/0_e9dba_7d32ecf5_orig.jpg)
Прыпрыпяцкая (слова та якое:)) флора.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9062/265962741.1/0_e9dbc_3e791718_orig.jpg)
Там з правага боку зусім ня лес, а 120 тысячны горад, які топіцца ў зеляніне. А злева ля выспы схаваўся мазырскі флот :)
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9485/265962741.1/0_e9dbd_211ecee8_orig.jpg)
І чакае, пакуль яго адправяць к берагам Беларуссіі. :) (Фота натырнэчанае калісь даўно, прабач аўтар як што).
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9821/265962741.1/0_e9dc3_57024025_orig.jpg)
Усім нам добрага лета, кароча.
![](http://img-fotki.yandex.ru/get/9666/265962741.1/0_e9dbf_e1c7f89f_orig.jpg)
А я пайду збірацца. Бо ў сыботу, нарэшце, мы едзем ў Глыбокае!!!
Наступны выпуск краязнаўчай старонкі ў гэтым бложыку, пра тое як я хадзіў на гару Шайтан, чакайце недзе на наступных выходных. Убачымся :)