Нагорны Карабах - Сцепанакерт, Гандзасар і Тыгранакерт
Рэспубліка Нагорны Карабах - непрызнаная дзяржава, якая была абвешчана армянскімі сепаратыстамі ў 1991 годзе ў межах Нагорна-Карабахскай аўтаномнай вобласці і Шаўмянскага раёна Азербайджанскай ССР. Пасля абвяшчэння незалежнасці НКР паміж Арменіяй і Азербайджанам пачаўся ўзброены канфлікт, які лічыцца адным з самых крывавых на постсавецкай прасторы. Актыўная фаза вайны скончылася 5 мая 1994 года, калі было падпісана пагадненне аб спыненні агню, якое дзейнічае і па сённяшні дзень.
Сталіцай Нагорна-Карабахскай рэспублікі з'яўляецца Сцепанакерт. Сцепанакерт - чысты і прыгожы горад, слядоў вайны ў ім амаль не засталося. Насельніцтва горада складае зараз прыблізна 50 тысяч чалавек.
Від на Сцепанакерт з трасы, якая злучае сталіцу НКР з Арменіяй.
Цэнтральная плошча Сцепанакерта
Алея закаханых
Крама з таварамі беларускай кампаніі "Мілавіца"
Манумент "Мы - нашы горы" з'яўляецца сімвалам Нагорнага Карабаха
Праспект Azatamartikneri (Воінаў-Вызваліцеляў)
Помнік Сцяпану Шаўмяну, які быў лідарам каўказскіх бальшавікоў. У яго гонар Сцепанакерт быў перайменаваны ў 1923 годзе. Раней горад насіў назву Ханкэнды.
Помнік савецкаму военачальніку Івану Баграмяну
Могілкі салдат Карабахскай вайны
Музей салдат, якія зніклі без вестак падчас Нагорна-Карабахскага канфлікту.
Навагодняя ілюмінацыя ў цэнтры Сцепанакерта
Адной з самых вядомых славутасцяў Нагорна-Карабахскай рэспублікі з'яўляецца манастыр Гандзасар. Манастыр знаходзіцца ў гарах, прыблізна ў чатырох кіламетрах ад вёскі Ванк. Са сталіцы да гэтай вёскі адзін раз у дзень ходзіць маршрутка, праезд на ёй каштуе 600 драмаў (~ 1.3 USD).
Вёска Ванк
Першыя ўзгадкі пра манастыр Гандзасар датуюцца X стагоддзем, але сучасны храм быў пабудаваны на месцы старога ў 1216-1238 гг.
Гандзасарскі манастыр
Сабор Святога Іаана Хрысціцеля ў Гандзасары
Прыбудова пры ўваходзе ў сабор Св. Іаана Хрысціцеля
Надмагільная пліта Джалала III-га ў Гандзасары. На пліце на армянскай мове напісана "Тут пахаваны Вялікі Джалал; успамінайце яго ў сваіх малітвах; 1431 год".
Гандзасарскі манастыр
Беларускія трактары карыстаюцца попытам у Арменіі і Нагорна-Карабахскай рэспубліцы
Від на Мраўскі горны хрыбет з Гандзасара
Некалькі грузавікоў з салдатамі прыехалі да манастыра
Хоць Арменія да гэтага часу афіцыйна не прызнала Нагорна-Карабахскую Рэспубліку, але яна пастаўляе арміі НКР узбраенне, а армянскія ваеннаслужачыя, у тым ліку тэрміновай службы, прымаюць удзел у ахове мяжы непрызнанай рэспублікі.
Тыгранакерт - старажытны армянскі горад, які быў заснаваны Тыгранам II у першым стагоддзі да н. э. і насіў яго імя. Руіны горада былі знойдзены арцахскай экспедыцыяй Інстытута археалогіі і этнаграфіі Акадэміі навук Арменіі ў 2005 годзе. Да Тыгранакерта я даехаў на аўтобусе Сцепанакерт-Мардакерт, руіны знаходзяцца літаральна каля самай трасы.
Руіны Тыгранакерта
У XVIII стагоддзі каля руін старажытнага горада заснавальнік Карабахскага ханства Панах Алі-хан пабудаваў крэпасць.
У 2010 годзе ў сярэднявечнай крэпасці Тыгранакерта быў адкрыты археалагічны музей. У музеі прадстаўлены артэфакты, якія былі знойдзены падчас раскопак старажытнага горада.
Каля Тыгранакерта ўзвышаецца гара Ванкасар. На вяршыню гары я падняўся прыблізна за гадзіну.
Наверсе гары Ванкасар знаходзіцца невялікая царква, якая была пабудавана ў VI-VII стст.
З вяршыні гары можна ўбачыць тэрыторыю, якую кантралюе Азербайджан. Яна пачынаецца праз некалькі кіламетраў ад аўтадарогі Сцепанакерт-Мардакерт.
Дарога Сцепанакерт-Мардакерт
У Тыгранакерце я сеў на аўтобус да Мардакерта. Пакуль ехалі, я пазнаёміўся з маладым салдатам, які быў родам з армянскага горада Гюмры, а ў Нагорным Карабаху праходзіў тэрміновую службу. Як ён распавёў, на першай лініі абароны служыць вельмі небяспечна, так як пастаянна страляюць снайперы. Што адлегласць паміж акопамі армян і азербайджанцаў у адных месцах можа дасягаць аднаго кіламетра, а другіх - толькі дваццаць метраў. Па яго словах, участак фронту каля Мардакерта самы небяспечны.
Уздоўж дарогі Тыгранакерт-Мардакерт вельмі многа разбураных дамоў, якія былі знішчаны падчас карабахскага канфлікту.
Мардакерт па колькасці насельніцтва трэці горад у рэспубліцы, але выглядае ён як вялікая вёска. Горад моцна пацярпеў падчас вайны.
Цэнтральная вуліца Мардакерта
Закінутае кола агляду
Помнік Герою Сацыялістычнай Працы Самвелу Мамунцу
Навагодняя елка на цэнтральнай плошчы Мардакерта
Помнік-гармата на ўскраіне Мардакерта
Ваенная база ў Мардакерце
Аўтобус да Сцепанакерта на аўтавакзале Мардакерта. Аўтобус ходзіць шэсць разоў на дзень.
Сталіцай Нагорна-Карабахскай рэспублікі з'яўляецца Сцепанакерт. Сцепанакерт - чысты і прыгожы горад, слядоў вайны ў ім амаль не засталося. Насельніцтва горада складае зараз прыблізна 50 тысяч чалавек.
Від на Сцепанакерт з трасы, якая злучае сталіцу НКР з Арменіяй.
Цэнтральная плошча Сцепанакерта
Алея закаханых
Крама з таварамі беларускай кампаніі "Мілавіца"
Манумент "Мы - нашы горы" з'яўляецца сімвалам Нагорнага Карабаха
Праспект Azatamartikneri (Воінаў-Вызваліцеляў)
Помнік Сцяпану Шаўмяну, які быў лідарам каўказскіх бальшавікоў. У яго гонар Сцепанакерт быў перайменаваны ў 1923 годзе. Раней горад насіў назву Ханкэнды.
Помнік савецкаму военачальніку Івану Баграмяну
Могілкі салдат Карабахскай вайны
Музей салдат, якія зніклі без вестак падчас Нагорна-Карабахскага канфлікту.
Навагодняя ілюмінацыя ў цэнтры Сцепанакерта
Адной з самых вядомых славутасцяў Нагорна-Карабахскай рэспублікі з'яўляецца манастыр Гандзасар. Манастыр знаходзіцца ў гарах, прыблізна ў чатырох кіламетрах ад вёскі Ванк. Са сталіцы да гэтай вёскі адзін раз у дзень ходзіць маршрутка, праезд на ёй каштуе 600 драмаў (~ 1.3 USD).
Вёска Ванк
Першыя ўзгадкі пра манастыр Гандзасар датуюцца X стагоддзем, але сучасны храм быў пабудаваны на месцы старога ў 1216-1238 гг.
Гандзасарскі манастыр
Сабор Святога Іаана Хрысціцеля ў Гандзасары
Прыбудова пры ўваходзе ў сабор Св. Іаана Хрысціцеля
Надмагільная пліта Джалала III-га ў Гандзасары. На пліце на армянскай мове напісана "Тут пахаваны Вялікі Джалал; успамінайце яго ў сваіх малітвах; 1431 год".
Гандзасарскі манастыр
Беларускія трактары карыстаюцца попытам у Арменіі і Нагорна-Карабахскай рэспубліцы
Від на Мраўскі горны хрыбет з Гандзасара
Некалькі грузавікоў з салдатамі прыехалі да манастыра
Хоць Арменія да гэтага часу афіцыйна не прызнала Нагорна-Карабахскую Рэспубліку, але яна пастаўляе арміі НКР узбраенне, а армянскія ваеннаслужачыя, у тым ліку тэрміновай службы, прымаюць удзел у ахове мяжы непрызнанай рэспублікі.
Тыгранакерт - старажытны армянскі горад, які быў заснаваны Тыгранам II у першым стагоддзі да н. э. і насіў яго імя. Руіны горада былі знойдзены арцахскай экспедыцыяй Інстытута археалогіі і этнаграфіі Акадэміі навук Арменіі ў 2005 годзе. Да Тыгранакерта я даехаў на аўтобусе Сцепанакерт-Мардакерт, руіны знаходзяцца літаральна каля самай трасы.
Руіны Тыгранакерта
У XVIII стагоддзі каля руін старажытнага горада заснавальнік Карабахскага ханства Панах Алі-хан пабудаваў крэпасць.
У 2010 годзе ў сярэднявечнай крэпасці Тыгранакерта быў адкрыты археалагічны музей. У музеі прадстаўлены артэфакты, якія былі знойдзены падчас раскопак старажытнага горада.
Каля Тыгранакерта ўзвышаецца гара Ванкасар. На вяршыню гары я падняўся прыблізна за гадзіну.
Наверсе гары Ванкасар знаходзіцца невялікая царква, якая была пабудавана ў VI-VII стст.
З вяршыні гары можна ўбачыць тэрыторыю, якую кантралюе Азербайджан. Яна пачынаецца праз некалькі кіламетраў ад аўтадарогі Сцепанакерт-Мардакерт.
Дарога Сцепанакерт-Мардакерт
У Тыгранакерце я сеў на аўтобус да Мардакерта. Пакуль ехалі, я пазнаёміўся з маладым салдатам, які быў родам з армянскага горада Гюмры, а ў Нагорным Карабаху праходзіў тэрміновую службу. Як ён распавёў, на першай лініі абароны служыць вельмі небяспечна, так як пастаянна страляюць снайперы. Што адлегласць паміж акопамі армян і азербайджанцаў у адных месцах можа дасягаць аднаго кіламетра, а другіх - толькі дваццаць метраў. Па яго словах, участак фронту каля Мардакерта самы небяспечны.
Уздоўж дарогі Тыгранакерт-Мардакерт вельмі многа разбураных дамоў, якія былі знішчаны падчас карабахскага канфлікту.
Мардакерт па колькасці насельніцтва трэці горад у рэспубліцы, але выглядае ён як вялікая вёска. Горад моцна пацярпеў падчас вайны.
Цэнтральная вуліца Мардакерта
Закінутае кола агляду
Помнік Герою Сацыялістычнай Працы Самвелу Мамунцу
Навагодняя елка на цэнтральнай плошчы Мардакерта
Помнік-гармата на ўскраіне Мардакерта
Ваенная база ў Мардакерце
Аўтобус да Сцепанакерта на аўтавакзале Мардакерта. Аўтобус ходзіць шэсць разоў на дзень.