каб не ўмёрлі
Зьмітрок Бядуля- "Жыды на Беларусі - бытавыя штрыхі":
За ўвесь час сумеснага жыцьця беларусаў і жыдоў на Беларускай зямлі гэтыя дзьве нацыі псыхічна шмат перанялі адна ад аднэй. У мовах, у звычаях, у легендах, у будаўніцтве, у будзённым жыцьці - у іх формы так перамяшаліся, што (болей усяго ў жыдоў) прынялі новую самабытную акрасу.
Ёсьць агульныя жыдоўска-беларускія народныя мэлёдыі, прыказкі, дзе жыдоўская і беларуская мовы перамяшаныя паміж сабою. У беларускай мове ёсьць словы: «хаўрус», «хеўра», «бахур», «адхаіць» і шмат іншых - чыста гэбрайскіх словаў. У жыдоўскай мове беларускіх словаў ёсьць тым болей.
У свой час, у 1911-12 гг., жыдоўскі журналіст і рэдактар розных жыдоўскіх часопісаў, п.Гурвіч, у Вільні зьвярнуў на гэтую справу ўвагу. Сабраўшы цэлы зборнік прыказак і дадаўшы да іх свае тлумачэньні, ён паслаў гэта да друку ў загранічны журнал.
Але гэтага мала. Ёсьць цэлая жыдоўска-беларуская этнаграфія, якая чакае свайго зьбіральніка. Такія прыказкі, як: «Ня добра рэйдэлэ (гаворыць), а добра мэйнэлэ (думае)», - ёсьць соткі.
Вось па жыдоўскім альфабэце жабрацкае клянчаньне, якое жыды сьпяваюць на дзяды:
Ах, брацьця, галубцы, давайце галоднаму вашаму жабраку хлеба троху.
Алеф, бойс, гімэль, далес, гой, вов, заін, хэс, тэс,
Я - калека, ламака, мучальнік. Не магу служыць у пана. Чым-кольвек
юд, коф, ламэд, мэм, нун самэх, айэн, цэй, цадык, куф,
ратуйце сьляпога татуню.
рэйш, шын, тоф».
«
ps
любопытно, как сегодня "литвинствующие", объединившись в "хевры", старательно обходят стороной тему "жидов".
почему Халип и Санников обходят - понятно, но почему фобии какого-нибудь Беленького заточены конкретно на русских - тут некоторая непоследовательность, недочитанность С.Бандеры или аналогов, общая недоразвитость или неэффективность лекарств.
"хеўры" (т.е. воровские шайки - слово из идиш, сохранившее связь с ивритом) - вполне естесственное объединение для "дзецюкоў" (т.е. пацанов), которые ныне промышляют тем же самым, что и их идейные предки век назад.
наиболее развитые и последовательные "хевры дзецюков" - галицкого разлива, бандеровцы.
За ўвесь час сумеснага жыцьця беларусаў і жыдоў на Беларускай зямлі гэтыя дзьве нацыі псыхічна шмат перанялі адна ад аднэй. У мовах, у звычаях, у легендах, у будаўніцтве, у будзённым жыцьці - у іх формы так перамяшаліся, што (болей усяго ў жыдоў) прынялі новую самабытную акрасу.
Ёсьць агульныя жыдоўска-беларускія народныя мэлёдыі, прыказкі, дзе жыдоўская і беларуская мовы перамяшаныя паміж сабою. У беларускай мове ёсьць словы: «хаўрус», «хеўра», «бахур», «адхаіць» і шмат іншых - чыста гэбрайскіх словаў. У жыдоўскай мове беларускіх словаў ёсьць тым болей.
У свой час, у 1911-12 гг., жыдоўскі журналіст і рэдактар розных жыдоўскіх часопісаў, п.Гурвіч, у Вільні зьвярнуў на гэтую справу ўвагу. Сабраўшы цэлы зборнік прыказак і дадаўшы да іх свае тлумачэньні, ён паслаў гэта да друку ў загранічны журнал.
Але гэтага мала. Ёсьць цэлая жыдоўска-беларуская этнаграфія, якая чакае свайго зьбіральніка. Такія прыказкі, як: «Ня добра рэйдэлэ (гаворыць), а добра мэйнэлэ (думае)», - ёсьць соткі.
Вось па жыдоўскім альфабэце жабрацкае клянчаньне, якое жыды сьпяваюць на дзяды:
Ах, брацьця, галубцы, давайце галоднаму вашаму жабраку хлеба троху.
Алеф, бойс, гімэль, далес, гой, вов, заін, хэс, тэс,
Я - калека, ламака, мучальнік. Не магу служыць у пана. Чым-кольвек
юд, коф, ламэд, мэм, нун самэх, айэн, цэй, цадык, куф,
ратуйце сьляпога татуню.
рэйш, шын, тоф».
«
ps
любопытно, как сегодня "литвинствующие", объединившись в "хевры", старательно обходят стороной тему "жидов".
почему Халип и Санников обходят - понятно, но почему фобии какого-нибудь Беленького заточены конкретно на русских - тут некоторая непоследовательность, недочитанность С.Бандеры или аналогов, общая недоразвитость или неэффективность лекарств.
"хеўры" (т.е. воровские шайки - слово из идиш, сохранившее связь с ивритом) - вполне естесственное объединение для "дзецюкоў" (т.е. пацанов), которые ныне промышляют тем же самым, что и их идейные предки век назад.
наиболее развитые и последовательные "хевры дзецюков" - галицкого разлива, бандеровцы.