Zomergasten
Zomergasten 2010 is weer voorbij. Niet dat ik er veel naar gekeken heb, alleen voor de mensen die me daadwerkelijk interessant leken heb ik de tv aan gezet. Paulien Cornelisse en Paul Verhoeven waren dat, hoewel ik Jan Marijnissen misschien ook had meengenomen als ik niet op vakantie was geweest. Van de andere uitzendingen heb ik wel vlagen gezien, maar het boeide me niet genoeg om te blijven hangen.
Ik zal het hier niet hebben over Jelle Brandt Corstius, want daar heeft iedereen al genoeg een hekel aan (hoewel het erg opvallend was dat de enige uitzending die enigszins soepel verliep die met Paulien was, een generatiegenoot met wie hij het duidelijk erg goed kon vinden, en dat hij eindelijk zijn mond hield bij Paul Verhoeven, iemand die hij daadwerkelijk bewonderde).
Wel wil ik het hebben over iets wat Jean-Pierre Geelen in de Volkskrant schreef; dat bij de avond van Paul Verhoeven de kijker eindelijk iemand had die hem aan de hand meevoerde langs de verschillende beelden, en er een ander perspectief op wist te werpen. Nou weet ik niet of dat waar is, want voor mijn gevoel zat hij vooral over zichzelf, zijn ervaringen en belevingen te vertellen, maar wat wel waar is dat hij een boeiend verhaal te vertellen had, dat hij daadwerkelijk iets beleefd had wat anderen niet zo 1, 2, 3 voor elkaar krijgen, en dat hij een onbelichtte kant had die nu aan bod kon komen. Voor mijn gevoel was dat bij de anderen (zeker iemand als Jan Marijnissen, wiens hele leven haast publiek bezit is) nauwelijks mogelijk, omdat er geen onbelichte kant is. Misschien moeten er in volgende jaren iets minder bekende/beroemde mensen uit genodigd worden, die wel daadwerkelijk iets beleefd/ervaren hebben, waar wij met z'n allen niks vanaf weten.
Maar dat terzijde.
Waar ik het meest over na ging denken (zoals vermoed ik het grootste deel van de mensen die naar Zomergasten kijkt) is welke fragmenten ik zelf zou laten zien. De VPRO adverteert het als "de ideale tv-avond" van een bepaald persoon (dat lijkt me niet, want in 1 avond alles wat je boeiend vindt zien maakt de overige 364 tv-avonden zo saai), maar in mijn ogen is het meer "de tv-avond waarin iemand fragmenten laat zien die zijn kijk op het leven gevormd hebben", aangevuld met "de tv-avond vol fragmenten waarvan iemand vindt dat anderen ze gezien moeten hebben". En daar heb ik genoeg van!
Dus, mijn "ideale tv-avond", in een soort van logische indeling (wat vast geen logische volgorde is op tv, maargoed). Geen idee hoeveel tijd of fragmenten je in het echt krijgt, maar dit is voor mij het belangrijkste. Waarschijnlijk zou ik nog 10 keer zoveel toe kunnen voegen, maar het gaat om de essentie.
Er staan filmpjes onder de links, bij de films toch vooral de trailer, want de goeie fragmenten staan toch niet online (en dat is maar goed ook!).
Disclaimer: mocht ik ooit nog een beroemd persoon worden die daadwerkelijk bij Zomergasten komt, kan ik zeker niet garanderen dat dit "de" lijst is ;)
TV in de kindertijd
- Telekids
Elke zaterdagochtend, en dan het liefst van 7:00 helemaal tot 12:00 (wat meestal 12:30 werd, want het was live en liep altijd uit). Achteraf realiseer je je dat Carlo en Irene nooit een "setje" gingen worden, maar stiekum hoopte je er toch op. De Megablubberpowershow was natuurlijk altijd het grote hoogtepunt, hoewel voor mij de derriedouche uit de Droomshow toch leuker was. Dat was toch de invloed van mijn ouders, die voor mijn gevoel teleurgesteld waren dat ik naar de publieke omroep keek, en niet naar de VPRO (hoewel ik dat natuurlijk wel deed op zondag). Maar toch, toen Telekids eindigde was dat het einde van een tijdperk goeie kinder-tv, die in mijn ogen nu niet meer mogelijk zou zijn.
- Alfred J. Kwak
Duidelijk een van de belangrijkste series uit mijn kindertijd. Het vreemde is dat je als kind weinig onderscheid kunt maken tussen fictie en werkelijkheid. De aflevering waar in Alfred op de maan was en achtervolgd werd door een afgedankte robot was voor mij even echt of onecht als de aflevering waarin hij zwarte eenden tegenkomt die hem vertellen over de "apartheid" in hun land. Pas later realiseer je je dat dingen als zure regen en het Israel-Palestina conflict echt bestonden, en dat de Kraaienpartij de kinderlijke versie was van de Nazi's. Achteraf gezien vind ik het heel indrukwekkend hoe de makers zulke serieuze onderwerpen toegankelijk hebben kunnen maken voor kinderen. Een memorabele aflevering was voor mij een van de eerste, de zeeverkenners.
- Klokhuis
Ik weet heel zeker wanneer ik voor het eerst naar Klokhuis heb gekeken, want in groep 3 hoorde ik 2 klasgenootjes praten over dat het in Klokhuis over brandweermannen was gegaan, en ik wilde weten wat het precies was. Dus ik zal 7 zijn geweest toen ik het voor het eerst zag, en nog steeds blijven we af en toe hangen als we erlangs zappen. Alweer, moeilijke onderwepren die toegankelijk worden gemaakt voor kinderen. In theorie doet het Jeugdjournaal dat ook, maar voor mijn gevoel werd dat al vrij snel een aftreksel van Hart van Nederland voor kinderen, met vooral non-nieuws en filmpjes-om-maar-op-tv-te-komen. Klokhuis daarintegen was briljant, ookal snapte je niet alle stukjes er tussendoor, en je leerde er altijd wat van!
- Big Cat Diary
Elke vrijdagavond op Nederland 3 (ja, ik weet het nog precies), deze geweldige BBC serie over de grote katten in Afrika. Ik ben ooit overtuigd geweest dat mijn levensdoel zou zijn om samen met Simon King de katten te filmen. Een van de grote redenen om biologie te gaan studeren was dat ik vast ooit in Afrika terecht zou komen en dan dit soort werk zou doen. De serie is later enorm uitgebreid, maar de eerste aflevering staat online, wat nog steeds voor mij het mooiste is. Latere spin-off zijn natuurlijk ook Meerkat Manor en alle docu soaps over dierentuinen en Pet Rescue, maar Big Cat Diary was voor mij het origineel.
Tienertijd
- Friends
Voor mijn gevoel was Friends onderdeel van mijn middelbare school tijd. Iedereen keek ernaar, iedereen had het erover, iedereen wist of iemand ontzettend "Rachel" of "Monica" was (en een enkele uitzondering een "Phoebe"). De herhalingen zijn nog steeds op tv en volgens mij worden ze nog elke avond even goed bekeken. Voor mij nog steeds de allerbeste aflevering is The One with the Red Sweater, waarin we ontdekken van wie Rachel zwanger is (de persoon in kwestie had een rooie trui laten liggen). Karakteristiek is de reactie van het publiek, en ook het feit dat Joey weer eens 5 seconden achter loopt op iedereen.
Films
- The Breakfast Club
Even oud als ik ben, bijna stereotyp jaren 80, maar voor mij toch een openbaring. Een film over 5 mensen die een paar uur met elkaar moeten doorbrengen in 1 ruimte, wat op zich al een geniaal concept is. Het is een duidelijke voorloper van en invloed op het high school genre dat in de jaren 90 zo groot werd, maar in mijn ogen er ver bovenuit stijgend. Hoewel de clubjes die volgens mij in elke school aanwezig zijn in hele kleine hokjes gepropt zijn, is het vooral inzichtelijk hoe de verschillende mensen elkaar zien, en hoe zeer dat afwijkt van de werkelijkheid. Samen vormt dat weer een nieuwe club, de Breakfast Club.
- Sophie Scholl - Die Letzten Tage
De Tweede Wereldoorlog heeft me altijd geinteresseerd, en dan vooral de waargebeurde verhalen erover. Verder vind ik het belangrijk dat een film in zijn eigen taal is, zoals bijvoorbeeld ook bij Les Unes et les Autres. Sophie Scholl is in het Duits en gaat over de verzetsgroep de Witte Roos, die opgepakt worden omdat ze pamfletten verspreid hebben. Er gebeurt vrijwel niks in deze film, wat hem juist zo indrukwekkend maakt. De stille kracht van het verzet afgezet tegen het hysterische gedrag van de Duitse agenten en rechters. Dat het einde gruwelijk is weet je eigenlijk al zo gauw ze gearresteerd worden.
- The Diving Bell and the Butterfly
Zeer indrukwekkend en waargebeurd, deze filmdocu over een van de grootste players in Frankrijk, die na een ongeluk alleen kan communiceren door te knipperen. Het is gebaseerd op het boek wat hij zelf schreef, en wat hij gelukkig af heeft kunnen maken voordat hij stierf. Een uniek kijkje in de wereld van mensen die locked in zijn.
- The Hours
Sommige verhalen werken beter in film dan in boekvorm. Ik denk dat The Hours daar een goed voorbeeld van is. Drie geweldige vrouwen, Meryl Streep, Nicole Kidman (haast onherkenbaar) en Julienne Moore, in drie geweldige rollen. De muziek is ook geweldig, een van de weinige films waar Philip Glass zijn hand voor geleend heeft. Een van de mooiste quotes werd laatst nog aangehaald in een artikel: "I remember one morning getting up at dawn, there was such a sense of possibility. You know, that feeling? And I remember thinking to myself: So, this is the beginning of happiness. This is where it starts. And of course there will always be more. It never occurred to me it wasn't the beginning. It was happiness. It was the moment. Right then" uitgesproken door Meryl Streep. Als bron van dit soort prachtige teksten is het boek van Michel Cunningham natuurlijk ook geweldig om te lezen.
Documantaires
- MTV:True life
Hoewel ik duidelijk onderdeel ben van de MTV generatie keek ik er vrij weinig naar, alleen MTV True Life wist me meestal wel te boeien, aangezien er niet zo hysterisch werd gedaan over dingen, maar mensen zichzelf konden presenteren zoals ze zijn. Dan nog blijft het natuurlijk allemaal verschrikkelijk Amerikaans, en worden er problemen gemaakt waar ze eigenlijk niet zijn, maar er waren ook enkele serieuze onderwerpen en afleveringen van een iets minder hoog Oprah-gehalte. (Jammer genoeg zijn er geen serieuze filmpjes meer te vinden online, alleen parodieen).
- Louis Theroux
Een van de beste documentaire makers van deze tijd, weet mensen aan het praten te krijgen over schokkende onderwerpen zonder er moeilijk over te doen, is opecht geinteresseerd, probeert onderdeel te worden van het leven van mensen om het beter te kunnen begrijpen. Hij behandelt de meest uiteenlopende onderwerpen, en maakt over bijvoorbeeld mannen die met Thaise vrouwen willen trouwen geen drama shock docu, maar zoekt ook de kant van de mannen uit, neemt ze serieus, probeert ze te begrijpen, zonder een oordeel te vellen. Misschien is dat wel de belangrijkste reden dat hij een voorbeeld is voor veel andere (Amerikaanse) documantaire makers; neem je onderwerp serieus, oordeel niet en probeer alle kanten van het verhaal te belichten. Het klinkt zo logisch, maar in de praktijk...
Cabaret
- Van Kooten en de Bie
Niet van mijn generatie, maar had wel veel invloed omdat mijn ouders het er vaak over hadden. Het heeft lang geduurd voordat ik doorhad dat de vrouwen ook door mannen werden gespeeld, wat iets zegt over het geweldige spel (en het feit dat ik 5 was). Voor mij was de vieze man altijd het hoogtepunt; afschuwelijk om te zien, maar je moet ernaar blijven kijken.
- Klaas van Eerden
Uit de categorie "dat zouden meer mensen moeten weten!" een vrij onbekende (in mijn ogen) caberatier, die ik echt geweldig vind, al was het maar omdat hij het verplichte "muziek maken" wat alle "nieuwe" caberatiers tegenwoordig doen in het extreme weet te trekken. Iets heel anders dan Freek en Youp die op het poduim iedereen af staan te breken, want Klaas neemt zichzelf niet zo verschrikkelijk serieus. En in zekere mate herkenbaar, als je zelf nog maar net van de middelbare school kwam...
Met als Zomergasten film of iets alternatiefs kenmerkend voor mijn generatie (Garden State), of iets fantasy-achtigs wat in mijn ogen onbelicht is gebleven (The Fountain of Labyrinth)
Ik zal het hier niet hebben over Jelle Brandt Corstius, want daar heeft iedereen al genoeg een hekel aan (hoewel het erg opvallend was dat de enige uitzending die enigszins soepel verliep die met Paulien was, een generatiegenoot met wie hij het duidelijk erg goed kon vinden, en dat hij eindelijk zijn mond hield bij Paul Verhoeven, iemand die hij daadwerkelijk bewonderde).
Wel wil ik het hebben over iets wat Jean-Pierre Geelen in de Volkskrant schreef; dat bij de avond van Paul Verhoeven de kijker eindelijk iemand had die hem aan de hand meevoerde langs de verschillende beelden, en er een ander perspectief op wist te werpen. Nou weet ik niet of dat waar is, want voor mijn gevoel zat hij vooral over zichzelf, zijn ervaringen en belevingen te vertellen, maar wat wel waar is dat hij een boeiend verhaal te vertellen had, dat hij daadwerkelijk iets beleefd had wat anderen niet zo 1, 2, 3 voor elkaar krijgen, en dat hij een onbelichtte kant had die nu aan bod kon komen. Voor mijn gevoel was dat bij de anderen (zeker iemand als Jan Marijnissen, wiens hele leven haast publiek bezit is) nauwelijks mogelijk, omdat er geen onbelichte kant is. Misschien moeten er in volgende jaren iets minder bekende/beroemde mensen uit genodigd worden, die wel daadwerkelijk iets beleefd/ervaren hebben, waar wij met z'n allen niks vanaf weten.
Maar dat terzijde.
Waar ik het meest over na ging denken (zoals vermoed ik het grootste deel van de mensen die naar Zomergasten kijkt) is welke fragmenten ik zelf zou laten zien. De VPRO adverteert het als "de ideale tv-avond" van een bepaald persoon (dat lijkt me niet, want in 1 avond alles wat je boeiend vindt zien maakt de overige 364 tv-avonden zo saai), maar in mijn ogen is het meer "de tv-avond waarin iemand fragmenten laat zien die zijn kijk op het leven gevormd hebben", aangevuld met "de tv-avond vol fragmenten waarvan iemand vindt dat anderen ze gezien moeten hebben". En daar heb ik genoeg van!
Dus, mijn "ideale tv-avond", in een soort van logische indeling (wat vast geen logische volgorde is op tv, maargoed). Geen idee hoeveel tijd of fragmenten je in het echt krijgt, maar dit is voor mij het belangrijkste. Waarschijnlijk zou ik nog 10 keer zoveel toe kunnen voegen, maar het gaat om de essentie.
Er staan filmpjes onder de links, bij de films toch vooral de trailer, want de goeie fragmenten staan toch niet online (en dat is maar goed ook!).
Disclaimer: mocht ik ooit nog een beroemd persoon worden die daadwerkelijk bij Zomergasten komt, kan ik zeker niet garanderen dat dit "de" lijst is ;)
TV in de kindertijd
- Telekids
Elke zaterdagochtend, en dan het liefst van 7:00 helemaal tot 12:00 (wat meestal 12:30 werd, want het was live en liep altijd uit). Achteraf realiseer je je dat Carlo en Irene nooit een "setje" gingen worden, maar stiekum hoopte je er toch op. De Megablubberpowershow was natuurlijk altijd het grote hoogtepunt, hoewel voor mij de derriedouche uit de Droomshow toch leuker was. Dat was toch de invloed van mijn ouders, die voor mijn gevoel teleurgesteld waren dat ik naar de publieke omroep keek, en niet naar de VPRO (hoewel ik dat natuurlijk wel deed op zondag). Maar toch, toen Telekids eindigde was dat het einde van een tijdperk goeie kinder-tv, die in mijn ogen nu niet meer mogelijk zou zijn.
- Alfred J. Kwak
Duidelijk een van de belangrijkste series uit mijn kindertijd. Het vreemde is dat je als kind weinig onderscheid kunt maken tussen fictie en werkelijkheid. De aflevering waar in Alfred op de maan was en achtervolgd werd door een afgedankte robot was voor mij even echt of onecht als de aflevering waarin hij zwarte eenden tegenkomt die hem vertellen over de "apartheid" in hun land. Pas later realiseer je je dat dingen als zure regen en het Israel-Palestina conflict echt bestonden, en dat de Kraaienpartij de kinderlijke versie was van de Nazi's. Achteraf gezien vind ik het heel indrukwekkend hoe de makers zulke serieuze onderwerpen toegankelijk hebben kunnen maken voor kinderen. Een memorabele aflevering was voor mij een van de eerste, de zeeverkenners.
- Klokhuis
Ik weet heel zeker wanneer ik voor het eerst naar Klokhuis heb gekeken, want in groep 3 hoorde ik 2 klasgenootjes praten over dat het in Klokhuis over brandweermannen was gegaan, en ik wilde weten wat het precies was. Dus ik zal 7 zijn geweest toen ik het voor het eerst zag, en nog steeds blijven we af en toe hangen als we erlangs zappen. Alweer, moeilijke onderwepren die toegankelijk worden gemaakt voor kinderen. In theorie doet het Jeugdjournaal dat ook, maar voor mijn gevoel werd dat al vrij snel een aftreksel van Hart van Nederland voor kinderen, met vooral non-nieuws en filmpjes-om-maar-op-tv-te-komen. Klokhuis daarintegen was briljant, ookal snapte je niet alle stukjes er tussendoor, en je leerde er altijd wat van!
- Big Cat Diary
Elke vrijdagavond op Nederland 3 (ja, ik weet het nog precies), deze geweldige BBC serie over de grote katten in Afrika. Ik ben ooit overtuigd geweest dat mijn levensdoel zou zijn om samen met Simon King de katten te filmen. Een van de grote redenen om biologie te gaan studeren was dat ik vast ooit in Afrika terecht zou komen en dan dit soort werk zou doen. De serie is later enorm uitgebreid, maar de eerste aflevering staat online, wat nog steeds voor mij het mooiste is. Latere spin-off zijn natuurlijk ook Meerkat Manor en alle docu soaps over dierentuinen en Pet Rescue, maar Big Cat Diary was voor mij het origineel.
Tienertijd
- Friends
Voor mijn gevoel was Friends onderdeel van mijn middelbare school tijd. Iedereen keek ernaar, iedereen had het erover, iedereen wist of iemand ontzettend "Rachel" of "Monica" was (en een enkele uitzondering een "Phoebe"). De herhalingen zijn nog steeds op tv en volgens mij worden ze nog elke avond even goed bekeken. Voor mij nog steeds de allerbeste aflevering is The One with the Red Sweater, waarin we ontdekken van wie Rachel zwanger is (de persoon in kwestie had een rooie trui laten liggen). Karakteristiek is de reactie van het publiek, en ook het feit dat Joey weer eens 5 seconden achter loopt op iedereen.
Films
- The Breakfast Club
Even oud als ik ben, bijna stereotyp jaren 80, maar voor mij toch een openbaring. Een film over 5 mensen die een paar uur met elkaar moeten doorbrengen in 1 ruimte, wat op zich al een geniaal concept is. Het is een duidelijke voorloper van en invloed op het high school genre dat in de jaren 90 zo groot werd, maar in mijn ogen er ver bovenuit stijgend. Hoewel de clubjes die volgens mij in elke school aanwezig zijn in hele kleine hokjes gepropt zijn, is het vooral inzichtelijk hoe de verschillende mensen elkaar zien, en hoe zeer dat afwijkt van de werkelijkheid. Samen vormt dat weer een nieuwe club, de Breakfast Club.
- Sophie Scholl - Die Letzten Tage
De Tweede Wereldoorlog heeft me altijd geinteresseerd, en dan vooral de waargebeurde verhalen erover. Verder vind ik het belangrijk dat een film in zijn eigen taal is, zoals bijvoorbeeld ook bij Les Unes et les Autres. Sophie Scholl is in het Duits en gaat over de verzetsgroep de Witte Roos, die opgepakt worden omdat ze pamfletten verspreid hebben. Er gebeurt vrijwel niks in deze film, wat hem juist zo indrukwekkend maakt. De stille kracht van het verzet afgezet tegen het hysterische gedrag van de Duitse agenten en rechters. Dat het einde gruwelijk is weet je eigenlijk al zo gauw ze gearresteerd worden.
- The Diving Bell and the Butterfly
Zeer indrukwekkend en waargebeurd, deze filmdocu over een van de grootste players in Frankrijk, die na een ongeluk alleen kan communiceren door te knipperen. Het is gebaseerd op het boek wat hij zelf schreef, en wat hij gelukkig af heeft kunnen maken voordat hij stierf. Een uniek kijkje in de wereld van mensen die locked in zijn.
- The Hours
Sommige verhalen werken beter in film dan in boekvorm. Ik denk dat The Hours daar een goed voorbeeld van is. Drie geweldige vrouwen, Meryl Streep, Nicole Kidman (haast onherkenbaar) en Julienne Moore, in drie geweldige rollen. De muziek is ook geweldig, een van de weinige films waar Philip Glass zijn hand voor geleend heeft. Een van de mooiste quotes werd laatst nog aangehaald in een artikel: "I remember one morning getting up at dawn, there was such a sense of possibility. You know, that feeling? And I remember thinking to myself: So, this is the beginning of happiness. This is where it starts. And of course there will always be more. It never occurred to me it wasn't the beginning. It was happiness. It was the moment. Right then" uitgesproken door Meryl Streep. Als bron van dit soort prachtige teksten is het boek van Michel Cunningham natuurlijk ook geweldig om te lezen.
Documantaires
- MTV:True life
Hoewel ik duidelijk onderdeel ben van de MTV generatie keek ik er vrij weinig naar, alleen MTV True Life wist me meestal wel te boeien, aangezien er niet zo hysterisch werd gedaan over dingen, maar mensen zichzelf konden presenteren zoals ze zijn. Dan nog blijft het natuurlijk allemaal verschrikkelijk Amerikaans, en worden er problemen gemaakt waar ze eigenlijk niet zijn, maar er waren ook enkele serieuze onderwerpen en afleveringen van een iets minder hoog Oprah-gehalte. (Jammer genoeg zijn er geen serieuze filmpjes meer te vinden online, alleen parodieen).
- Louis Theroux
Een van de beste documentaire makers van deze tijd, weet mensen aan het praten te krijgen over schokkende onderwerpen zonder er moeilijk over te doen, is opecht geinteresseerd, probeert onderdeel te worden van het leven van mensen om het beter te kunnen begrijpen. Hij behandelt de meest uiteenlopende onderwerpen, en maakt over bijvoorbeeld mannen die met Thaise vrouwen willen trouwen geen drama shock docu, maar zoekt ook de kant van de mannen uit, neemt ze serieus, probeert ze te begrijpen, zonder een oordeel te vellen. Misschien is dat wel de belangrijkste reden dat hij een voorbeeld is voor veel andere (Amerikaanse) documantaire makers; neem je onderwerp serieus, oordeel niet en probeer alle kanten van het verhaal te belichten. Het klinkt zo logisch, maar in de praktijk...
Cabaret
- Van Kooten en de Bie
Niet van mijn generatie, maar had wel veel invloed omdat mijn ouders het er vaak over hadden. Het heeft lang geduurd voordat ik doorhad dat de vrouwen ook door mannen werden gespeeld, wat iets zegt over het geweldige spel (en het feit dat ik 5 was). Voor mij was de vieze man altijd het hoogtepunt; afschuwelijk om te zien, maar je moet ernaar blijven kijken.
- Klaas van Eerden
Uit de categorie "dat zouden meer mensen moeten weten!" een vrij onbekende (in mijn ogen) caberatier, die ik echt geweldig vind, al was het maar omdat hij het verplichte "muziek maken" wat alle "nieuwe" caberatiers tegenwoordig doen in het extreme weet te trekken. Iets heel anders dan Freek en Youp die op het poduim iedereen af staan te breken, want Klaas neemt zichzelf niet zo verschrikkelijk serieus. En in zekere mate herkenbaar, als je zelf nog maar net van de middelbare school kwam...
Met als Zomergasten film of iets alternatiefs kenmerkend voor mijn generatie (Garden State), of iets fantasy-achtigs wat in mijn ogen onbelicht is gebleven (The Fountain of Labyrinth)