Paśla taho jak pačaŭ aktyŭna karystacca biełaruskaj movaj uźnikła prablema z čatyrma raskładkami (angelskaj, biełaruskaj kirylicaj, biełaruskaj łacinicaj, rasiejskaj). Dalej budzie apisana, jak ja raźviazaŭ hetuju prablemu.
Umovy
Ja karystajusia aperacyjnaj systemaj Ubuntu, tamu ŭsio dalej apisanaje pavinna pracavać i na lubym inšym linuksie (chutčej za ŭsio ź nievialikimi papraŭkami). Da taho najlepšyja vyhody ad hetych raskładak atrymajuć tyja, chto nabiraje tekst nie dvuma palcami, a ŭsimi dziesiaćciu ;)
Mety
- pakinuć tolki dźvie raskładki - dla kirylicy j łacinicy
- dadać da raskładak symbali aktyŭna vykarystanyja pry pisańni
Dadatkovyja symbali
I da łacinskaj, i da kiryličnaj raskładki ja paličyŭ vartym dadać nastupnyja symbali:
- praciažnik (emdash i endash)
- sapraŭdny minus
- „słušnyja“ dvuchkośsi („“)
- „słušny“ apostraf (’)
- jašče niekalki karysnych symbalaŭ
U łacincy taksama dadamo ą i ę (na ŭsialaki vypadak).
U kirylicy - ukrainskija j rasiejskija symbali.
Usie dadatkovyja symbali možna atrymać u tak zvanych Keyboard Levels. Pieršyja dva adpaviadajuć prostamu naciskańniu klavišy (maleńkaj litary), druhi - Shift+klaviša (vialikaja litara), trećci - AltGr+klaviša (małaja dadatrovaja litara), čaćvierty - AltGr+Shift+klaviša (vialikaja dadatkovaja litara). AltGr - heta termin uziaty z Windows. Mienavita hetaja klaviša daje nam dostum da 3-ha j 4-ha ŭzroŭniaŭ klavijatury. Pradvyznačana, va Ŭbuncie za jaje adkazvaje pravy Alt (u vindzie taksama).
Pry raźmierkavańni symbalaŭ, pieravaha addavałasia levamu boku klavijatury, bo ŭ takim vypadku praściej drukavać vialikija dadatkovyja litary (nia treba razam zaciskać try klavišy, naprykład, Alt+Shift+L = Ł).
Ahulnyja źmieny
U abiedźvie raskładki byli dadadzienyja roznyja znaki typagrafii, jakija adsutničajuć u US-raskładcy. Usie jany znachodziacca ŭ vierchnim radku (tam dzie ličby).
- − (Alt+`) sapraŭdny minus. Toj, jaki znachodicca pamiž klavišami 0 i =, - heta minus-złučok. Jon nie adpaviadaje svaim pamieram plusu;
- © (Alt+Shift+`) copyright;
- - (Alt+1) vialiki praciažnik (emdash);
- - (Alt+Shift+1) mały praciažnik (endash). Vykarystoŭvajecca dla dyjapazonaŭ ličbaŭ (1900-1901);
- „ (Alt+2) nižniaje dvuchkośsie. Tradycyjnaje biełaruskaje adkryvanaje dvuchkośsie;
- “ (Alt+3) vierchniaje dvuchkośsie. Tradycyjnaje biełaruskaje zakryvanaje dvuchkośsie;
- ” (Alt+Shift+3) dla poŭnaj kalekcyi;
- ’ (Alt+4) „słušny“ apostraf;
- € (Alt+Shift+4) Eŭra;
- ‘ (Alt+5) pierakručany apostraf;
- − (Alt+-) znoŭ pravilny minus;
- (Alt+Shift+-) sapraŭdny złučok. Ale jon nia bačny ŭ bolšaści šryftoŭ, tamu raju karystacca minus-złučkom;
- ≠ (Alt+=);
- ± (Alt+Shift+=).
Łacinskaja raskładka
Łacinskaja raskładka biez AltGr - zvyčajnaja US raskładka. Ale z dapamohaj AltGr my atrymajem:
- Ŭŭ (Alt+Q) varyjant dla zručnaści;
- Łł (Alt+W) varyjant dla zručnaści;
- Ęę (Alt+E);
- Ŭŭ (Alt+U);
- Ąą (Alt+A);
- Śś (Alt+S);
- Šš (Alt+D);
- Ńń (Alt+F) varyjant dla zručnaści;
- Łł (Alt+L);
- Źź (Alt+Z);
- Žž (Alt+X);
- Ćć (Alt+C);
- Čč (Alt+V);
- Ńń (Alt+N).
Biezumoŭna dla ŭsich astatnich klavišaŭ taksama jość dadatkovyja symbali. Heta symbali sa standartnaj łacinskaj raskładki.
Kiryličnaja raskładka
Dla kiryličnaj raskładki byŭ vydaleny apostraf (ciapier treba karystacca Alt+4). Na jaho miejsca ja źmiaściŭ Ґґ. Biezumoŭna było b bołš lagičnym źmiaścić tudy litaru Ёё, ale ja nadta pryzvyčaiŭsia da jaje staroha miejsca.
Urešcie, dadatkovyja symbali:
- Її (Alt+Й);
- Єє (Alt+Е);
- Щщ (Alt+Ў);
- Ъъ (Alt+Ґ);
- Ии (Alt+І).
Ustalavańnie na systemu
Kab skarystacca hetaj raskładkaj, nieabchodna spampavać fajł by voś tut
http://ubuntuone.com/2zpkDqJ3oJD4VqpGpck6pC. Dalej jaho treba skapijavać u tečku /usr/share/X11/xkb/symbols/ (biezumoŭna z pravami root). I pierazapuścić iksy (Ctrl+Alt+Backspace). Kali shortcut nie pracuje, to prosta pierazapuścicie systemu. Paśla pierazapusku ŭ naładkach klavijatury pakincie tolki dźvie raskladki: Belarusian (Latin) i Belarusian. Usio hatova!
P.S.
Łacinka, treba zaznačyć, vielmi zručny dla pragramista alfabet. Nia treba zusim turbavacca pra raskładku. Prykładna miesiac praktyki, i ty ŭžo na joj pišaš jak i na kirylicy. Biezumoŭna jość peŭnyja prablemy, naprykład, nitabchodnaść zaciskać Alt. Ale heta ŭžo inšaje pytańnie. Jak-niebudź razhledziem :)