CHÓ DẪN ĐƯỜNG CHO ĐẠI GIA - "Поводырь для олигарха"
Повесть "Поводырь для олигарха" переведена на вьетнамский язык.
Mikhail Samarsky
CHÓ DẪN ĐƯỜNG CHO ĐẠI GIA
Người dịch:
PHẠM BÁ THỦY
1
Ngay cả trong những cơn ác mộng kinh hoàng nhất tôi cũng chưa bao giờ nằm mơ thấy những điều đáng sợ đến như vậy. Giả dụ bây giờ tôi thách các bạn đoán xem lúc này tôi đang nằm ở đâu, chắc chẳng ai đoán ra. Ôi, tôi chủ quan quá, có lẽ cũng sẽ có người đoán đúng, rằng tôi đang nằm trên bàn mổ - quả thực, loài chó thỉnh thoảng cũng mắc phải những căn bệnh mà muốn điều trị dứt điểm, đôi khi cũng cần đến sự can thiệp bằng phẫu thuật. Nhưng nếu các bạn nghĩ rằng tôi mắc phải căn bệnh hiểm nghèo nào đó thì quả là lầm to. Tôi khỏe như bò mộng. Hay như lời một bài hát nào đó, tôi “khỏe bằng hai con bò cộng lại”.
Không phải tự tôi thích nằm ườn ra trên bàn mổ. Thực ra, gọi là “nằm ườn” thì chẳng mấy chính xác, vì tôi bị trói chặt đến nỗi muốn vẫy tai còn khó chứ nói chi đến chuyện cử động bốn chân và cả thân mình. Tôi rầu nẫu ruột khi viết về chuyện này, thật đấy, rất buồn và rất đáng sợ: có ai đó đang cần đến buồng gan của tôi. Ôi, ngày trước tôi từng ước ao được hưởng cảnh hưu trí an nhàn sau khi thực hiện xong bổn phận của một con chó dẫn đường, nào có bao giờ nghĩ rằng đời mình sẽ phải kết thúc một cách đớn đau và… vô bổ dưới lưỡi dao mổ của một viên bác sĩ thú y nào đó. Ôi, tức thật, tức thật! Tức muốn chết đi được! Giá chi các bạn biết được rằng trong căn phòng mổ chật hẹp này nồng nặc những thứ mùi vô cùng khó chịu - nào mùi ê-te, mùi thuốc khử trùng, mùi từ những thiết bị y tế quái quỷ gì đó… Những mùi ấy có thể giết chết tôi trước khi ông bác sĩ thú y kịp rạch mũi dao tử thần vào cái hông chó của tôi.
Tôi nằm đó, trên bàn mổ, và cuộc đời tôi diễu qua trước mắt như một cuốn phim chiếu chậm. Qua những cuốn sách trước đây của tôi, hẳn các bạn biết, tôi đã hút chết biết bao lần. Bọn trộm chó đã nhét tôi vào cốp xe hơi rồi sau đó giam trong một nhà kho tối tăm, ẩm thấp. Một đám trẻ bắn tôi bằng ná cao su, may mà không vỡ đầu, lòi mắt. Rồi đám trẻ bụi đời suýt xả thịt tôi làm món nướng xiên que. Thậm chí tôi còn bị săn lùng bằng súng đạn ria. Mỗi lần như vậy, tôi đều may mắn thoát chết. Chứng tỏ, số tôi hên. Nhưng chỉ hên được đến thế thôi, còn bây giờ là… chấm hết. Ông bác sĩ thú y bảo rằng chỉ khoảng 15 - 20 phút nữa là ông ấy sẽ bắt tay thực hiện công việc. Hừm, “công việc”! “Giết chóc” thì có chứ “công việc” cái nỗi gì! Chỉ được cái khéo đánh tráo khái niệm! Thử nghĩ xem, có thể gọi là “công việc” được hay không khi mà người ta mổ bụng, moi gan một con chó khỏe mạnh bình thường, có khả năng lao động? Có thể điên lên được với những thứ gọi là “công việc” như vậy. Nhưng thôi, biết làm sao bây giờ? Thôi thì còn chút ít thời gian, nếu các bạn muốn, tôi xin tranh thủ kể các bạn nghe chuyện gì đã xảy ra và tại sao tôi lại bị trói cả bốn chân quẳng lên cái bàn mổ chết tiệt này.
Lần gần đây nhất tôi phục vụ ông Vladimir Petrovich, nhân viên cứu hộ thuốc Bộ các tình trạng khẩn cấp. Ông bị mù cả hai mắt trong một lần tham gia cứu nạn. Nhưng rồi sau đó ít lâu, các đồng nghiệp của ông quyên tiền đưa ông sang Đức làm phẫu thuật mắt và kết quả là một con mắt đã phục hồi thị lực. Tôi được trả về trường đào tạo chó dẫn đường.
Sau đó, tôi lại được giao cho một chàng thanh niên mù. Ở trong nhà chàng trai này, tôi cảm thấy không thích thú gì cả, thậm chí còn linh cảm sẽ xảy ra chuyện gì đó không ổn. Khi tham gia huấn luyện cùng với tôi ở trường, anh ta được gọi tên là Vichia, vậy mà khi vừa về nhà, anh ta lại có tên là Koschia. Tôi nghe anh ta gọi điện thoại cho ai đó, nói: “Tao đây, Koschia đây, đến ngay đi, có hàng rồi”. Sau đó anh ta tháo cặp kính đen ra, ném vào xó nhà, ngồi phịch xuống ghế bành, cáu kỉnh lẩm bẩm:
- Đóng kịch bấy nhiêu đó đủ rồi. Chán quá đi thôi.
Tôi nhìn anh ta và hiểu ngay rằng đó là người sáng mắt chứ chẳng phải mù lòa gì cả. Vài phút sau, anh ta quay lại, nhìn tôi trừng trừng rồi quát:
- Nhìn cái gì thế? Người ta sắp đến bắt mày đi đấy.
Chuyện gì thế này? Hóa ra anh ta dùng chữ “hàng” để gọi tôi. Ối cha cha!!! Từ đáy con tim, tôi cảm nhận rằng chuyện này lành ít dữ nhiều. Người ta sắp đến bắt tôi đưa đi đâu? Có nghĩa, họ đâu có cần đến chó dẫn đường? Anh chàng Vichia-Koschia này đích thực là người sáng mắt. Nhưng từ sâu thẳm lòng mình, tôi vẫn nuôi chút hi vọng là người ta sẽ đưa tôi đến với một người mù nào đó. Tôi cũng thoáng nghĩ, hay là người ta sẽ đưa tôi ra nước ngoài? Nhưng trường tôi là trường quốc gia, chỉ đào tạo chó dẫn đường cho công dân Nga mà thôi.
Tuy nhiên, khi những nhân vật mới xuất hiện trong căn hộ, mọi niềm hi vọng của tôi đều tan biến hết. Giá chi các bạn được nhìn thấy những bộ mặt dữ dằn ấy. Đúng là những bộ mặt thú dữ. Nắm đấm của chúng còn to hơn cả cái đầu chó của tôi. Một gã đặt tôi nằm ngửa trên lưng và đưa tay sờ nắn gì đó ở vùng bụng của tôi rồi hỏi anh chàng Vichia-Koschia:
- Nó mạnh khỏe bình thường chứ? Không bị bệnh gì chứ?
- Tất nhiên là nó mạnh khỏe. Sản phẩm của Trường đào tạo chó dẫn đường quốc gia mà lại. Ở trường ấy, đời nào người ta lại đi nuôi nấng, đào tạo thứ chó bệnh? Nói cho mà biết, ở trường còn có cả bệnh viện thú y. Việc tiêm chủng được thực hiện định kỳ, đều đặn theo lịch. Tóm lại, việc chăm sóc sức khỏe cho lũ chó ở đấy luôn được thực hiện ở tầm cao quốc tế.
- Giấy tờ tùy thân của nó đâu?
- Đây, có đây, đầy đủ. - Vichia-Koschia đưa ra các loại giấy tờ.
- Tốt! - Gã trai có bộ mặt hầm hố xoa tay thỏa mãn. - Quan trọng nhất là buồng gan của nó còn xài được, chứ nếu không, sếp sẽ xé xác chúng ta ra làm trăm mảnh. - Rồi hắn quay sang gã trai đi cùng, nói: - Nào, chuẩn bị lồng rọ đi.
Chỉ phút sau, tôi đã phải ngồi trong một cái lồng to vật, bản thân chẳng hiểu đầu cua tai nheo gì cả. Ông sếp nào của họ mà dữ dằn đến thế? Tại sao ông ấy lại cần đến buồng gan của tôi? Ông ấy là người thích xơi món lạ hay sao? Ôi! Bất giác tôi cảm thấy đau nhói bên hông. Nếu ông ấy thường xuyên xơi món gan chó thì không biết đã có bao nhiêu con chó oan mạng. Lạ thật đấy. Đúng là đồ quái vật!
Lát sau, tôi, giống như một con báo con beo man dã nào đó, bị nhốt trong cái lồng to tướng và chắc chắn, được người ta đưa ra ngoài sân rồi tống lên một chiếc xe hơi 16 chỗ đã dẹp bớt những hàng ghế sau. Thời gian di chuyển rất lâu, không phải vì đường xa, mà vì kẹt xe liên tục. Tôi ngủ gà ngủ gật, nhưng vẫn nghe được câu chuyện của những tên “lính” áp tải.
- Ông chủ của chúng ta quả là một người cực quái. Nhiều lúc cứ như trẻ con. Thật đấy. - Gã lái xe nói.
- Tại sao mày nói thế?
- Thì đấy. Ông ấy cứ thích phải có được con chó Labrador to vật này cơ. Phải chi cứ chọn lấy một chú cún con, rồi nuôi dạy từ từ, tùy thích.
- Ôi, mày nói gì vậy? - Gã hộ pháp phản đối. - Con chó của ông ấy đang gặp vấn đề gì đó. Mọi chuyện không đơn giản như mày nghĩ đâu.
- Ôi dào, - một gã khác phẩy tay, - chó với chẳng má. Một khi giàu có thì người ta có thể nghĩ ra đủ mọi chuyện điên.
- Nhìn chung thì mày nói đúng đấy, - gã tài xế gật đầu biểu đồng tình. - Nếu không có tiền, bố bảo cũng chẳng ai dám làm những trò điên như vậy. Một ca phẫu thuật như thế này tốn tiền tấn chứ ít sao, tao biết chứ.
- Thôi đi cha nội ơi, việc quái gì mà cứ phải đếm tiền trong túi người khác. - Một tên trong bọn cười phá.
- Vấn đề không phải là tiền. - Một tên khác chen vào. - Có ai thương xót con chó này không? - Hắn hất hàm về phía tôi. - Lát nữa đây người ta sẽ rạch bụng một con chó vô tội, và thế là xong đời nó…
Tôi nghe những lời ấy mà giật mình. Nhưng cho đến lúc đó tôi vẫn chưa thể nào hình dung ra được người ta cần cái gì ở tôi. Và bỗng nhiên một trong những kẻ áp giải tôi tiết lộ bí mật:
- Thật đáng tiếc nếu lá gan của nó không được cơ thể con chó của ông chủ chấp nhận. Chẳng chắc gì con chó của ông ấy sống được với lá gan của con chó này.
- Ghê nhỉ, - tay tài xế huýt gió ngạc nhiên, - vậy hóa ra chẳng có gì bảo đảm thành công cả sao?
- Tất nhiên là chẳng có gì bảo đảm cả! - Một gã trong bọn gật đầu. - Ông bác sĩ nói rồi - năm mươi / năm mươi. Việc cấy ghép gan thì ông ấy vẫn tiến hành, nhưng không dám hứa chắc con chó của ông chủ sẽ sống được.
- Bác sĩ gì mà lạ thế! Như vậy là lừa đảo. - Gã tài xế tỏ vẻ bất bình.
- Tại sao mày nói vậy?
- Năm mươi / năm mươi là thế quái nào? Chẳng có chút trách nhiện nào về lời nói của mình cả. Chắc khác gì dự báo thời tiết theo kiểu “có thể sẽ mưa, cũng có thể sẽ nắng”. Dự đoán như thế thì ai mà chẳng dự đoán được. Trong trường hợp này cũng vậy.
Cả bọn cười ồ. Nhưng tôi bắt đầu hiểu chuyện gì đang xảy ra. Chuyện là sao? Phải chăng một tay nhà giàu nào đó muốn lấy buồng gan của tôi cấy ghép cho con chó đang bị bệnh của mình hòng cứu sống nó. Thật nhân đức làm sao! Cứu một con chó bằng cách tống tiễn một con chó khác qua thế giới bên kia. Nhưng điều đáng buồn nhất là thậm chí bác sĩ cũng không xác quyết là con chó nọ sẽ sống nổi sau khi được cấy ghép gan. Và họ đã dối gạt nhà trường bằng cách nào để được nhận tôi về?
Khi đến nơi, người ta chẳng cho tôi ra khỏi lồng. Ông bác sĩ chích cho tôi một mũi thuốc gì đó khiến đầu óc tôi trở nên lơ mơ, lơ mơ, nhìn thấy mọi sự việc xung quanh diễn ra y như trong một cuốn phim chiếu chậm. Tóm lại tôi đã kịp kể các bạn nghe tại sao tôi lại có mặt trên bàn mổ. Tôi thầm từ biệt cuộc đời, thầm gửi lời tạ lỗi đến tất cả những ai mà tôi vô tình xúc phạm, sủa oan. Các bạn biết không, tôi tiếc cuộc sống này quá, chỉ muốn tru lên như chó sói. Xin đừng nghĩ là tôi đớn hèn, tham sống sợ chết. Không, tôi đã chấp nhận số phận. Chỉ buồn là phải chết một cách vô nghĩa và chết như một con chó vô danh… Ôi!!!
Khoan! Hình như có một cơ hội dành cho tôi chăng? Một người đàn ông và một phụ nữ bước vào phòng mổ và nhìn ngắm tôi một cách chăm chú. Người đàn ông chính là ông bác sĩ, còn người phụ nữ là… là ai tôi không biết. Nhưng trước hết hãy nghe họ nói gì với nhau:
- Bác sĩ Anton, nếu không có bất cứ sự bảo đảm thành công nào thì liệu ca phẫu thuật này có ý nghĩa gì? - Người phụ nữ vung tay, hỏi giọng cáu gắt. - Nuôi một con chó khác có phải hơn không?
- Ôi, thưa bà Olga Semionovna, tôi cũng đã đề nghị như vậy với ông Alexander Mikhailovich rồi đấy ạ.
- Rồi ông ấy nói sao? - Bà Olga nhìn chăm chú vào mắt ông bác sĩ.
- Phản đối thẳng thừng. - Ông bác sĩ chém bàn tay vào không khí. - Ông ấy bảo: “Tôi không biết, ông làm gì thì làm nhưng phải cứu bằng được con chó Grin của tôi”. Ông ấy dứt khoát không chịu nghe bất cứ ý kiến nào khác.
- Nếu sau khi được ghép gan, con Grin vẫn không sống nổi thì sao?
- Có Chúa biết được chuyện gì sẽ xảy ra, - ông bác sĩ nhún vai. - Nếu bà muốn, tôi xin nói thật: cơ hội được tiếp tục sống của con chó Grin là vô cùng thấp.
- Nghe này, nếu… - bà Olga ngừng lời, đắn đo một lát rồi bật ra: - Nếu ta biến con chó này thành con Grin thì sao?
- Như thế nghĩa là thế nào? - Ông bác sĩ há hốc mồm.
- Rất đơn giản! - Bà Olga xoa xoa hai bàn tay vào nhau. - Một con chó cần bao nhiêu thời gian nghỉ ngơi tĩnh dưỡng sau phẫu thuật cấy ghép gan?
- Bà nghĩ ra điều gì thế? - Ông bác sĩ tỏ ra lo sợ.
- Chúng ta có thể giấu nó đi trong khoảng một tháng không? - Bà Olga hỏi.
- Trước hết bà hãy cho biết, bà đã nghĩ ra kế gì? - Ông bác sĩ vẫn khăng khăng ý mình.
- Tóm lại là thế này, - bà Olga nói dứt khoát: - Chúng ta sẽ bỏ ca mổ!
Ông bác sĩ giật mình, xua tay lia lịa.
- Ối, ối, thưa bà Olga Semionovna, làm sao có thể như vậy được? Ông Alexander Mikhailovich lại chẳng moi buồng gan của tôi ra làm món pa-tê chứ ông ấy tha cho à? Không, không được đâu. Tôi không dám chơi trò mạo hiểm ấy đâu.
- Bao nhiêu? - Bà Olga sầm mặt hỏi.
- “Bao nhiêu” gì cơ? - Ông bác sĩ nhíu mày, co rúm người.
- Ông cần bao nhiêu tiền cho sự im lặng của mình? - Bà Olga rít lên.
- Thưa bà Olga Semionovna, xin bà tha cho tôi đi ạ. - Ông bác sĩ lập cập van lơn. - Xin bà hiểu cho…
- Yên tâm đi, bác sĩ Anton, tôi sẽ lãnh nhận mọi hậu quả về mình nếu xảy ra điều tồi tệ. Ngày mai ông sẽ nhận một triệu rúp!
- Vậy rồi chúng ta sẽ làm gì với con Grin? - Ông bác sĩ run rẩy hỏi.
- Thì ông cứ hãy cứu chữa cho nó! - Bà Olga trả lời. - Trong những trường hợp tương tự, người ta sẽ phải làm gì với con chó bệnh?
- Thông thường thì người chỉ còn cách đem chôn nó đi mà thôi. - Bác sĩ thở dài nặng nhọc.
- Không! - Bà Olga nói dứt khoát. - Chúng ta sẽ không làm điều ác đó. Ông hãy cứ cứu chữa, tiêm thuốc giảm đau cho nó. Vạn bất đắc dĩ nếu nó không qua khỏi thì hãy để nó chết bằng cái chết tự nhiên. Tuyệt đối không được đem chôn khi nó chưa chết hẳn. Tôi không cho phép làm điều đó!
- Tôi hiểu - ông bác sĩ gật đầu. - Như vậy là mọi chuyện đã rõ.
- Nó còn cầm cự được bao lâu nữa? - Bà Olga hỏi.
- Nhiều nhất là một tuần, - bác sĩ trả lời, - nhưng chắc chỉ một hai ngày là cùng.
Ông bác sĩ ngồi phịch xuống cái ghế giữa phòng, hai tay ôm đầu.
- Bây giờ thế này, - bà Olga nói giọng ra lệnh - ông sẽ nói với ông Alexander Mikhailovich rằng ca phẫu thuật đã thành công, nhưng hiện tại không được làm phiền con chó, phải để cho nó nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng. Sau đó, mọi chuyện hãy đẩy hết qua cho tôi. Hãy nói rằng bà Olga đã đưa con chó Grin ra nhà nghỉ ngoại ô cho nó dưỡng bệnh, nghỉ ngơi sau ca mổ cấy ghép. Những gì tiếp theo hãy để mặc tôi ứng phó với ông Alexander Mikhailovich. Tôi sẽ tìm cách giải thích hợp lý nhất. Còn bây giờ, ông hãy cải trang con chó này - bà Olga chỉ tay về phía tôi - thành một con chó “hậu phẫu”, băng bó kín mít, bôi máu me lên mình nó thật nhiều, khiến ngay mẹ đẻ của nó cũng không nhận ra. Tôi sẽ trở lại sau hai hoặc ba tiếng đồng hồ. Cứ thế mà làm, không được rút lui đâu đấy. Hiểu chưa?
- Thưa bà Olga Semionovna kính mến, nói thực lòng, tôi rất sợ. - Ông bác sĩ run rẩy nói.
- Ông sợ ai? - Bà Olga cười khẩy.
- Tôi sợ ông Alexander Mikhailovich. - Bác sĩ Anton thì thào đáp.
- Điều đó cũng tốt, thậm chí rất tốt! - Bà Olga gật đầu. - Nhưng trong trường hợp này, tốt hơn hết ông phải sợ tôi. Chớ có mà làm hỏng chuyện! - Bà Olga đưa ngón tay điểm mặt, hăm dọa.
- Có chết tôi cũng không dám, thưa bà! - Ông bác sĩ run run thề thốt. - Tôi còn có lối thoát nào nữa đâu.
- Giỏi. Biết thế là tốt! - Bà Olga khen một câu rồi tiến về phía cửa, nhưng ở ngay ngưỡng cửa, bà ấy quay ngoắt lại hỏi: - Hi vọng, trong vòng một tháng, chúng ta có thể biến con chó này thành con Grin chứ? Làm được không?
- Làm được! - Ông bác sĩ trả lời, giọng đã có phần tự tin. - Hai con khá giống nhau. Thực ra cũng cần “cải trang” lại đôi chút, tô màu mấy vệt lông cho giống, cắt xẻ đôi chỗ, kiểu như phẫu thuật thẩm mỹ, chỉnh hình ấy mà. Tai của con Grin có bị sứt sẹo đôi chỗ vì từng cắn nhau với một con chó Staford, bà nhớ chứ, vì vậy phải chỉnh tai của con chó này sao cho giống. Nhưng mọi công việc ấy chỉ là chuyện vặt. Tôi thuộc từng sợi lông trên mình con Grin mà.
- Được rồi, cứ thế tiến hành đi. Sáng mai tôi với ông Alexander Mikhailovich sẽ đến. Ông hãy liệu làm sao để chồng tôi không hề tỏ ý nghi ngờ gì cả. Nhớ băng bó thật kỹ con chó “hiến tặng nội tạng” này đấy nhé, - bà Olga mỉm cười và hất hàm về phía tôi, - vì nó sẽ phải đóng vai con Grin sau ca mổ cấy ghép.
- Mọi chuyện sẽ “trên cả tuyệt vời”, thưa bà chủ! - Ông bác sĩ hứa.
- Tôi rất hi vọng ở ông, bác sĩ Anton ạ. - Bà Olga vẫy tay chào rồi bước ra khỏi phòng, khép cửa lại.
Ôi, cuối cùng thì đã có thể thở phào nhẹ nhõm. Như vậy có nghĩa là án tử dành cho tôi một lần nữa lại được hoãn chăng? Hình như số tôi luôn may mắn gặp được những người tốt bụng như bà Olga Semionovna. Cầu Chúa cho bà sống lâu, bà quả là một người phụ nữ tuyệt vời. Tôi sẽ chịu được ba cái vụ “cải trang” kia, xin bà đừng lo. Sơn sửa màu lông chỉ là chuyện nhỏ. Cần xẻ vành tai một chút cho giống vết thương do bị chó cắn ư? Cũng là chuyện nhỏ! Có xẻ te tua nham nhở ra cũng chẳng sao. Thậm chí cứ việc biến tôi thành giống chó doberman hay chó chăn cừu Trung Á cũng được. Tôi chấp nhận tuốt. Đã có ai nhìn thấy những giống chó ấy chưa? Chúng hoàn toàn không có vành tai, nhưng vẫn sống khỏe như thường. Quan trọng nhất là buồng gan vẫn còn nguyên trong bụng tôi và tôi tiếp tục được sống trên cõi đời này.
Như vậy, tôi sẽ phải sống dưới một cái tên khác. Tên gì ấy nhỉ? Ờ, Grin. Thì đã sao nào. Một cái tên không đến nỗi tồi. Tuy nhiên, nếu tôi tìm được cách trốn thoát và trở về trường, không biết các thầy cô huấn luyện viên có nhận ra tôi không, vì lúc đó tôi đã bị tô lông thành màu khác, có khi trông sặc sỡ như con vẹt chứ chẳng chơi. Nhưng hình như tôi đã thả hồn đi quá xa. Chớ có vội mơ về ngày được trở lại trường. Để còn xem, liệu cái ông… ông gì ấy nhỉ, ờ ông Alexander Mikhailovich bạo chúa ấy có chấp nhận mi là con chó Grin của ông ấy hay không. Nhỡ chẳng may ông ấy phát hiện ra tôi chỉ là con Grin giả, nghĩa là bị đánh tráo thay cho con Grin thật của ông ấy, thì sao? Thôi thì phó mặc rủi may. Giờ đây, mọi sự chỉ có thể trông mong vào bà Olga Semionovna kính mến mà thôi. Một khi đã trót cưỡi lên lưng cọp thì ráng cưỡi cho khéo, chớ để ngã xuống, cọp nó xơi mất. Dĩ nhiên, trong chuyện này, tôi chẳng có tội lỗi gì cả. Người ta nghĩ ra những trò lừa dối gì đó, còn tôi thì lãnh hậu quả. Nhưng biết làm sao giờ, kiểu gì thì giờ đây tôi cũng sẽ phải trở thành con chó mang tên Grin của một đại gia nào đó. Dù sao thì như vậy cũng còn tốt hơn so với việc bị mổ bụng moi gan.
Hai người đàn ông bước vào phòng mổ. Về sau tôi hiểu rằng đó là các phụ tá của ông bác sĩ. Cuộc “lột xác’ của tôi bắt đầu.
II
Thật là dở khóc dở cười. Tôi không biết các bạn sẽ cười hay khóc khi nhìn thấy tôi vào ngày hôm sau, còn tôi thì quả là không thể nào cười nổi. Hẳn là Chúa đã trừng phạt tôi vì tội thường hay chế nhạo con mèo có tên Pharaon của ông Vladimir Petrovich, gọi nó là “xác ướp Ai Cập”. Bây giờ thì đích thực tôi đã bị biến thành… xác ướp. Trong căn phòng, nơi tôi phải nằm đóng vai con chó Grin vừa được cấy ghép gan, có một tấm gương lớn chiếm hết cả bức tường. Khi không bị mọi người che khuất tầm nhìn, tôi trông thấy mình trong gương và suýt tru lên vì sợ hãi. Chỉ đôi mắt và cái mũi ươn ướt của tôi lộ ra ngoài, còn toàn thân thì bị băng kín mít, thậm chí cả bốn chân cũng bị băng luôn. Tóm lại, chẳng khác gì cô dâu trong lễ dạm mặt!
- Sao, anh bạn tội nghiệp của chúng ta thế nào rồi? - Ngay từ ngoài cửa, ông Alexander Mikhailovich đã hỏi oang oang.
- Mọi chuyện tốt đẹp cả, thưa sếp! - Bác sĩ Anton hớn hở.
- Thế còn con chó bị lấy nội tạng? - Ông sếp hỏi khiến tôi giật mình, vì đó là câu hỏi về tôi.
- Nó đã được đem đi thiêu rồi, - bà Olga vừa đi vào cùng ông Alexander Mikhailovich lên tiếng, - anh đừng lo.
- Việc gì mà tôi phải lo với lắng cơ chứ! - Ông Alexander Mikhailovich cười vang. - Quan trọng nhất là Grin yêu quý của tôi sống được. - Rồi ông ta quay sang ông bác sĩ, hỏi: - Bao giờ thì sức khỏe của nó bình thường trở lại?
- Tốt nhất là trong vòng một tháng không ai làm phiền gì đến nó. - Bác sĩ trả lời. - Không gây căng thẳng thần kinh, tránh mọi tiếp xúc, và tóm lại là… hôm nay hoặc ngày mai chúng tôi sẽ chuyển nó đến bệnh viện thú y của một đồng nghiệp, cách đây không bao xa, ở đó Grin sẽ được chăm sóc tốt hơn, - ông bác sĩ ứng phó tại chỗ. - Ở đó không khi trong lành hơn, đội ngũ y bác sĩ tay nghề cao. Tôi đã thỏa thuận hết mọi chuyện với họ rồi.
- Tốt, làm sao đó thì làm, - ông chủ nhíu mày, - miễn sao mọi chuyện đều đạt mức tốt nhất. Nhớ là ông phải chịu trách nhiệm về mọi chuyện bằng chính cái đầu của mình đấy. Hiểu chưa?
- Vâng, tất nhiên, tất nhiên rồi, - ông bác sĩ vội gật đầu lia lịa. - Ông chủ yên tâm đi, mọi chuyện sẽ cực kỳ tốt đẹp.
Ngay sau buổi “ra mắt” ấy, người ta lại chở tôi đi. Đi đâu, các bạn có biết không? Đến nhà bà ngoại của bà Olga. Tất nhiên là một cách bí mật. Tôi như được sinh ra lần nữa. Tôi được tự do hít thở, tâm trạng phấn chấn hẳn. Dĩ nhiên là phấn chấn rồi. Sau khi thoát được màn “hỏa thiêu”, ai mà chẳng phấn chấn! Nghĩ mà rùng minh kinh hãi, quả là tôi vừa thoát chết trong đường tơ kẽ tóc. Ghê!
- Bà ơi, - bà Olga kêu lên vui vẻ, - cháu mang đến cho bà một vệ sĩ cừ khôi và một người bạn tâm giao đây này.
- Ôi! - Bà cụ đưa cả hai tay ra phía trước. - Con chó đẹp quá!
Quả là một khởi đầu tốt đẹp, tôi rất thích. Cảm ơn bà lão vô cùng.
- Chú chó này sẽ ở đây với bà một tháng, - cô cháu nói. - Nó đã được huấn luyện kỹ, được dạy dỗ đàng hoàng, hiểu hết mọi chuyện đấy. Từng là chó dẫn đường mà.
Ơ, bà Olga này lạ thật. Sao lại “từng”? Tôi vẫn luôn là chó dẫn đường đấy chứ. “Từng” là thế nào? Tôi hơi buồn lòng đấy. Tôi nào đã nghỉ hưu. Nếu không có những chuyện rắc rối do các vị gây ra, hẳn bây giờ tôi đang được làm việc theo đúng chuyên môn của mình.
- Sao lại chỉ một tháng? - Bà lão ngạc nhiên hỏi.
- Chuyện nó phải thế, bà ạ. - Bà Olga trả lời. - Cháu có mang đến hai bịch thức ăn khô dành cho chó.
- Ôi, Olga yêu quý của bà, chẳng lẽ bà không nấu cho nó ăn được hay sao? - Bà lão tỏ ra phật ý.
- Ồ, không, không! - Cô cháu xua tay. - Đừng, bà đừng nấu thức ăn cho nó. Tối kỵ đấy. Nó chỉ ăn thức ăn khô chế biến sẵn mà thôi. Nó đã quen sống với loại thức ăn này rồi. Trong đó có đủ các loại vitamin, khoáng chất và dưỡng chất cần thiết cho chó. Vì thế, bà đừng bận tâm, lo lắng gì cả…
“Bà Olga nói rất có lý, tất nhiên rồi, nhưng mặt khác, tôi đây cũng chẳng bao giờ từ chối một cái đùi gà rán chẳng hạn. Mỗi ngày một đùi thì hơi quá, nhưng thi thoảng, tỉ như vào ngày lễ, chủ nhật. Nhưng mà thôi, không có đùi gà cũng chẳng chết ai. Chó cũng có khác gì người đâu, chỉ được cái tham ăn. Thoát chết là mừng rồi, ở đó mà đòi đùi gà!”.
- Khổ thân con chó! - Bà lão than thở. - Chắc nó đã phát chán lên vì những thứ thức ăn khô không khốc ấy.
- Bà ngoại ơi, mọi người cứ tưởng vậy thôi, chứ chúng đã quá quen với loại thức ăn này rồi. - Bà Olga Semionovna nói. - Ngoại yên tâm đi, khỏi lo lắng gì cả.
- Thôi được rồi, được rồi, - bà lão gật đầu, nhưng rồi bỗng thốt lên: - Ấy, chết rồi, bà quên mất: con chó này có kị mèo không? Nó có ăn hiếp con mèo Zhorka của chúng ta không? Ờ, mà con Zhorka đâu rồi nhỉ?
Hồi mới lớn, tôi thường bực mình với ý nghĩ: tại sao mọi người cứ nghĩ rằng loài chó chúng tôi chỉ có một ước mơ là phải ăn hiếp bằng được ít nhất một con mèo nào đó. Vâng, tất nhiên là trong loài cẩu chúng tôi cũng có không ít những cá thể như thể (thí dụ, ở giống chó Stafford), chỉ nhăm nhăm gây sự với mèo, thậm chí cắn lũ mèo tơi tả. Nhưng chó Labrador thì không bao giờ có chuyện đó, đặc biệt là những con làm nghề dẫn đường. Dần dần, tôi nghiệm ra rằng chỉ đơn giản vì tuyệt đại đa số người ta không hề biết gì về chó dẫn đường và về những gì mà chúng tôi được dạy ở trường đào tạo chó dẫn đường. Đặc biệt, ở trường có những con mèo đặc chủng, được đưa vào biên chế của trường như những “nhân viên” thực thụ, chỉ chuyên làm mỗi một công việc là khiêu khích, chọc giận học viên chó chúng tôi, và chúng tôi phải học cách kiềm chế, không được phản ứng trước những trò mèo của chúng. Các huấn luyện viên đưa chúng tôi ra sân tập, ra hiệu lệnh “Ngồi yên”, rồi thả những “nhân viên bốn chân” quỷ quyệt ấy ra. Có nhiều con mèo trâng tráo đến mức cứ thản nhiên ngoáy lông đuôi vào mũi các học viên chó chúng tôi như thể thách thức: “Thế nào, chó, mày sẽ lồng lên hay sẽ chịu khó ngồi im để khỏi rớt kỳ sát hạch này?”. Tất nhiên là trong các thí sinh chó có một số con không thể kiềm chế bản thân, lao tới ăn thua đủ với con mèo quái ác được phân công chọc giận. Trong những trường hợp như vậy, thí sinh coi như bị loại khỏi kỳ thi, phải học lại, ôn tập lại từ đầu, huấn luyện viên của thí sinh ấy sẽ bị cắt tiền thưởng, mà khốn khổ, lương huấn luyện viên dạy chó dẫn đường nào có cao gì cho cam. Thế đấy, chỉ vì một phút thiếu kiềm chế của học viên chó mà huấn luyện viên lãnh đủ thiệt hại. Nếu không muốn các thầy cô huấn luyện viên bị thiệt thòi, chúng tôi phải ráng mà chịu trận trước những trò lăng nhục của lũ mèo đặc chủng. Tuy nhiên, thói quen chịu đựng lũ mèo sẽ rất có ích về sau, khi chúng tôi chính thức bước vào nghề dẫn đường. Quả là “thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu”.
Cuối cùng, tôi cũng được diện kiến con mèo Zhorka. Tên của nó chắc có nguồn gốc từ chữ “zhor”, có nghĩa là “xơi” hay “hốc”, “đớp”. Nếu không được biết trước nó là mèo, hẳn tôi sẽ tưởng rằng trong nhà xuất hiện một con hổ Siberia! Tôi nói nghiêm túc đấy. Giá mà các bạn được nhìn thấy cái mõm của nó! Không, không phải mõm nữa, mà là… Là cái gì nhỉ. Biết nói sao đây… Thôi, không nói nữa, kẻo lại chạm tự ái của Zhorka. Hẳn là bà ngoại đã chăm chút nó cật lực. Các bạn nghĩ rằng bà cụ cho nó xơi toàn bánh gối chứ gì? Bánh gối mà ăn thua gì! Hãy nghe nó phát biểu về món hoành thánh (xin ngồi cho vững kẻo ngã lăn vì chết cười đấy): “Chỉ những thiên tài độc ác mới có thể nghĩ ra cách giấu thịt một cách tinh tế đến như vậy!”.
Thực ra, Zhorka là con mèo hiền lành, tốt bụng nhất trần đời, ít ra là tốt lành nhất trong số những con mèo mà tôi từng tiếp xúc. Thân hình phục phịch, nặng nề, nó không có bất cứ mối quan tâm nào khác trên đời ngoài việc được ăn ngon và được ngủ say. Nó lười đến mức khi mới gặp tôi, nó cũng chẳng buồn nhe răng gầm gừ, cong lưng, xù đuôi như các đồng loại của nó thường làm khi gặp chó. Nó chỉ đơn giản đi lại gần tôi và hỏi:
- Cậu có dữ không?
- Không. - Tôi trả lời và lúc đó bỗng dưng muốn nở một nụ cười thân thiện, nhưng than ôi, Tạo hóa không ban cho loài chó chúng tôi khả năng mỉm cười. Tôi chỉ có thể nhíu mũi một chút rồi nói thêm: - Cậu không việc gì phải sợ tớ.
- Cảm ơn cậu, - Zhorka trả lời rồi khẽ “meo” một tiếng.
Trong tình huống làm quen của hai đứa chúng tôi, người vui sướng nhất chính là… bà ngoại.
- Các con yêu quý của bà thật giỏi! - Bà cụ mỉm cười khen ngợi chúng tôi. - Những con thú ngoan của bà, các con xử sự như vậy là vô cùng đúng đắn, phải biết sống hòa thuận với nhau. Tranh chấp nhau chẳng hay ho gì đâu, thế nào cũng có một bên thua thiệt. Nào, chóng ngoan, bây giờ để bà đi nấu món hoành thánh cho các con ăn nhé.
Bà cụ đã quên béng lời dặn của cô cháu ngoại. Thực ra thì bà cũng có dốc ra đĩa cho tôi vài viên thức ăn khô (mà bà thường gọi là bánh gối), để ăn lấy lệ mà thôi, còn thì sau đó chừng nửa giờ, bà đã dọn ra trước mặt tôi một tô mì hoành thánh thơm lừng, bốc hơi nghi ngút. Các bạn nói đi, nỡ nào tôi có thể từ chối để rồi làm cho bà lão tốt bụng đến thế phải buồn lòng? Mà nói cho ngay ra, tôi cũng đang đói muốn điên sau hành trình đường xa và những biến cố ghê người trước đó. Tóm lại, tôi chiều lòng bà cụ, xơi hết tô hoành thánh, trong lòng cảm thấy vui sướng, ấm áp vô cùng, đến nỗi tôi nằm lăn ra giữa nhà, đánh một giấc thật say.
Lúc thức dậy, tôi ngạc nhiên tột độ khi nhìn thấy một “tâm hồn ăn uống” nữa đang nằm ngủ cạnh tôi. Rõ ràng là Zhorka tin lời tôi, rằng tôi không hung dữ và sẽ không làm gì hại đến nó. Tôi càng thêm nể phục nó về điều đó. Cảm ơn bạn, Zhorka, về sự tin tưởng của bạn.
Ngày hôm sau, Zhorka giới thiệu với tôi bạn gái của mình. Đó là Markiza, con mèo lông hung của nhà hàng xóm. Cô nàng điệu đàng chết đi được. Hình như tất cả mèo cái đều đỏng đảnh như vậy hay sao ấy. Cô nàng đi qua đi lại trước mặt tôi, mắt mở tròn xoe, lưng hơi cong lên, từ trong họng phát ra những tiếng rít khe khẽ. Zhorka bảo nó:
- Markiza, thôi ngay trò diễn kịch ấy đi! Làm quen với nhau đi, đây là Trison, một chàng trai rất đẹp và tốt tính, thuộc nòi chó Labrador. Chủ của cậu ấy đi nghỉ mát, vì thế cậu ấy sẽ sống tạm ở đây với chúng ta một tháng.
Nghe vậy, Markiza lập tức chựng lại, ngưng ngay các động tác đỏng đảnh của mình, gật gù, gật gù. Xem ra, anh chàng Zhoka này cũng nghiêm khắc và có uy ra phết. Tuy có biếng nhác, nhưng không phải kẻ yếu đuối, bằng chứng là anh chàng đã sửa lưng cô nàng Markixa đỏng đảnh chỉ trong tích tắc. Tóm lại, chỉ sau hai - ba ngày, chúng tôi đã trở nên thân thiết và thậm chí cảm thấy nhơ nhớ nếu không được gặp nhau. Hai con mèo cứ thế xúm vào hỏi về công việc của tôi, về những cuộc phiêu lưu mà tôi từng trải nghiệm. Tôi hào hứng kể cho chúng nghe những câu chuyện đời mình, tất nhiên là nguyên nhân thật sự của việc tôi phải đến ở tạm trong nhà này thì tôi giấu kín. Biết đề phòng vẫn hơn.
Một tuần sau, bà Olga Semionovna đến thăm tôi. Qua cung cách xử sự và một vài lời nói của bà ấy, tôi hiểu mọi chuyện đều diễn ra suôn sẻ theo đúng kế hoạch, nghĩa là tôi “đang phục hồi sức khỏe, vết mổ đang lên da non” và sắp tới sẽ có các chuyên gia thẩm mỹ đến làm việc với tôi. Quả thực, mấy hôm sau, có nguyên một đoàn người kéo đến nhà bà Nhiura (tôi nghe bà Olga gọi tên bà ngoại mình như thế). Các bạn của tôi vô cùng ngạc nhiên. Markiza há hốc mồm theo dõi mọi chuyện. Đến tối, cô nàng hỏi:
- Trison, có phải cậu là một nhân vật nổi tiếng?
- Tại sao cậu nghĩ vậy? - Tôi hỏi lại.
- Vì những việc mà người ta làm với cậu, trước đây tớ chỉ nhìn thấy trên tivi. Nào xén lông, sửa mí mắt, trang điểm tai, đuôi, tô lại màu lông... Cậu là ai? Là diễn viên có phải không?
Ồ, tôi thật thích thú với ý tưởng ấy. Mà quả thực, tôi đang là ai nào? Một diễn viên đích thực. Tôi đang vào vai đó thôi. Không phải chỉ đơn giản hóa trang thành một con chó hề vui nhộn trong đêm Giáng sinh mà là hóa thân vào con chó Labrador có tên Grin, con thú cưng của ông Alexander Mikhailovich Bạo chúa. Tôi nghĩ là tôi đảm đương được vai này. Đấy, hãy lấy diễn viên Sergey Bezrukov làm thí dụ - khi cần, ông ấy thậm chí có thể đóng được vai ca sĩ nổi tiếng Vysotsky. Còn ở đây chỉ là chuyện nhỏ - chó Labrador đóng vai chó Labrador. Có gì là khó nào.
Duy chỉ có một vấn đề nho nhỏ: tôi không biết tính nết của con Grin ra làm sao. Nhưng chuyện đó cũng không đáng ngại lắm. Ban đầu tôi sẽ tỏ ra khiêm tốn, hiền lành, ngoan ngoãn, rồi sau đó sẽ tính, tùy tình hình. Chắc chắn thế nào ông chủ cũng sẽ trò chuyện cùng tôi (ai nuôi thú mà không trò chuyện cùng con thú cưng của mình?). Cung cách giao tiếp của ông ấy sẽ gợi ý cho tôi cách ứng xử phù hợp. Tóm lại, mọi chuyện sẽ tính sau.
- Đúng rồi đấy, - tôi trả lời con mèo Markiza - tớ là diễn viên.
- Thật à? Vậy mà sao tớ chưa bao giờ nhìn thấy cậu trên tivi? - Con mèo tò mò này bỗng dưng nêu thắc mắc.
Nhưng tôi cũng nhanh trí khôn tìm ra câu trả lời rất khéo:
- Tớ chủ yếu diễn trên sân khấu, trong các nhà hát.
- Ôi, cậu giỏi thật đấy, - cả hai bạn mèo của tôi cùng thốt lên. - Sao cậu không kể cho chúng tớ nghe về chuyện đó ngay từ đầu?
- Tại tớ khiêm tốn, - tôi trả lời. - Tớ không thích khoe khoang.
- Trison, cậu thật xuất sắc! - Zhorka dụi đầu vào mình tôi rồi nói tiếp: - Đáng nể thật đấy, bạn chó ạ.
Ôi, tôi đã nói toàn những điều bịa đặt, dối trá. Nhưng biết làm sao bây giờ? Không phải tôi muốn dối trá, mà cuộc đời bắt phải vậy. Từ nay, mở miệng ra là phải nói dối. Nhưng ước chi các bạn biết rằng tôi nhớ trường, nhớ công việc, nhớ những người mà tôi dẫn đường đến thế nào... Tôi cần quái gì cái danh tiếng diễn viên cơ chứ. Đến bao giờ chuyện này mới kết thúc đây. Dừng lại đã nào! Chỉ mơ mộng hão! Chuyện này chẳng chắc gì sẽ kết thúc. Rất có thể rồi đây tôi sẽ phải đóng vai con chó Grin của ông chủ Alexander Bạo chúa đến trọn đời. Một tương lai đáng buồn. Nhưng biết làm sao được?
- Này, anh bạn nghệ sĩ, - Markiza liếm mũi tôi, - làm gì mà suy nghĩ trầm ngâm vậy? Sau buồn rầu quá vậy? Chắc là nhớ sân khấu, sàn diễn rồi chứ gì?
“Ôi, Markiza yêu quý ơi, cuộc đời này chính là sân khấu, một sân khấu bi hài”.
Mikhail Samarsky
CHÓ DẪN ĐƯỜNG CHO ĐẠI GIA
Người dịch:
PHẠM BÁ THỦY
1
Ngay cả trong những cơn ác mộng kinh hoàng nhất tôi cũng chưa bao giờ nằm mơ thấy những điều đáng sợ đến như vậy. Giả dụ bây giờ tôi thách các bạn đoán xem lúc này tôi đang nằm ở đâu, chắc chẳng ai đoán ra. Ôi, tôi chủ quan quá, có lẽ cũng sẽ có người đoán đúng, rằng tôi đang nằm trên bàn mổ - quả thực, loài chó thỉnh thoảng cũng mắc phải những căn bệnh mà muốn điều trị dứt điểm, đôi khi cũng cần đến sự can thiệp bằng phẫu thuật. Nhưng nếu các bạn nghĩ rằng tôi mắc phải căn bệnh hiểm nghèo nào đó thì quả là lầm to. Tôi khỏe như bò mộng. Hay như lời một bài hát nào đó, tôi “khỏe bằng hai con bò cộng lại”.
Không phải tự tôi thích nằm ườn ra trên bàn mổ. Thực ra, gọi là “nằm ườn” thì chẳng mấy chính xác, vì tôi bị trói chặt đến nỗi muốn vẫy tai còn khó chứ nói chi đến chuyện cử động bốn chân và cả thân mình. Tôi rầu nẫu ruột khi viết về chuyện này, thật đấy, rất buồn và rất đáng sợ: có ai đó đang cần đến buồng gan của tôi. Ôi, ngày trước tôi từng ước ao được hưởng cảnh hưu trí an nhàn sau khi thực hiện xong bổn phận của một con chó dẫn đường, nào có bao giờ nghĩ rằng đời mình sẽ phải kết thúc một cách đớn đau và… vô bổ dưới lưỡi dao mổ của một viên bác sĩ thú y nào đó. Ôi, tức thật, tức thật! Tức muốn chết đi được! Giá chi các bạn biết được rằng trong căn phòng mổ chật hẹp này nồng nặc những thứ mùi vô cùng khó chịu - nào mùi ê-te, mùi thuốc khử trùng, mùi từ những thiết bị y tế quái quỷ gì đó… Những mùi ấy có thể giết chết tôi trước khi ông bác sĩ thú y kịp rạch mũi dao tử thần vào cái hông chó của tôi.
Tôi nằm đó, trên bàn mổ, và cuộc đời tôi diễu qua trước mắt như một cuốn phim chiếu chậm. Qua những cuốn sách trước đây của tôi, hẳn các bạn biết, tôi đã hút chết biết bao lần. Bọn trộm chó đã nhét tôi vào cốp xe hơi rồi sau đó giam trong một nhà kho tối tăm, ẩm thấp. Một đám trẻ bắn tôi bằng ná cao su, may mà không vỡ đầu, lòi mắt. Rồi đám trẻ bụi đời suýt xả thịt tôi làm món nướng xiên que. Thậm chí tôi còn bị săn lùng bằng súng đạn ria. Mỗi lần như vậy, tôi đều may mắn thoát chết. Chứng tỏ, số tôi hên. Nhưng chỉ hên được đến thế thôi, còn bây giờ là… chấm hết. Ông bác sĩ thú y bảo rằng chỉ khoảng 15 - 20 phút nữa là ông ấy sẽ bắt tay thực hiện công việc. Hừm, “công việc”! “Giết chóc” thì có chứ “công việc” cái nỗi gì! Chỉ được cái khéo đánh tráo khái niệm! Thử nghĩ xem, có thể gọi là “công việc” được hay không khi mà người ta mổ bụng, moi gan một con chó khỏe mạnh bình thường, có khả năng lao động? Có thể điên lên được với những thứ gọi là “công việc” như vậy. Nhưng thôi, biết làm sao bây giờ? Thôi thì còn chút ít thời gian, nếu các bạn muốn, tôi xin tranh thủ kể các bạn nghe chuyện gì đã xảy ra và tại sao tôi lại bị trói cả bốn chân quẳng lên cái bàn mổ chết tiệt này.
Lần gần đây nhất tôi phục vụ ông Vladimir Petrovich, nhân viên cứu hộ thuốc Bộ các tình trạng khẩn cấp. Ông bị mù cả hai mắt trong một lần tham gia cứu nạn. Nhưng rồi sau đó ít lâu, các đồng nghiệp của ông quyên tiền đưa ông sang Đức làm phẫu thuật mắt và kết quả là một con mắt đã phục hồi thị lực. Tôi được trả về trường đào tạo chó dẫn đường.
Sau đó, tôi lại được giao cho một chàng thanh niên mù. Ở trong nhà chàng trai này, tôi cảm thấy không thích thú gì cả, thậm chí còn linh cảm sẽ xảy ra chuyện gì đó không ổn. Khi tham gia huấn luyện cùng với tôi ở trường, anh ta được gọi tên là Vichia, vậy mà khi vừa về nhà, anh ta lại có tên là Koschia. Tôi nghe anh ta gọi điện thoại cho ai đó, nói: “Tao đây, Koschia đây, đến ngay đi, có hàng rồi”. Sau đó anh ta tháo cặp kính đen ra, ném vào xó nhà, ngồi phịch xuống ghế bành, cáu kỉnh lẩm bẩm:
- Đóng kịch bấy nhiêu đó đủ rồi. Chán quá đi thôi.
Tôi nhìn anh ta và hiểu ngay rằng đó là người sáng mắt chứ chẳng phải mù lòa gì cả. Vài phút sau, anh ta quay lại, nhìn tôi trừng trừng rồi quát:
- Nhìn cái gì thế? Người ta sắp đến bắt mày đi đấy.
Chuyện gì thế này? Hóa ra anh ta dùng chữ “hàng” để gọi tôi. Ối cha cha!!! Từ đáy con tim, tôi cảm nhận rằng chuyện này lành ít dữ nhiều. Người ta sắp đến bắt tôi đưa đi đâu? Có nghĩa, họ đâu có cần đến chó dẫn đường? Anh chàng Vichia-Koschia này đích thực là người sáng mắt. Nhưng từ sâu thẳm lòng mình, tôi vẫn nuôi chút hi vọng là người ta sẽ đưa tôi đến với một người mù nào đó. Tôi cũng thoáng nghĩ, hay là người ta sẽ đưa tôi ra nước ngoài? Nhưng trường tôi là trường quốc gia, chỉ đào tạo chó dẫn đường cho công dân Nga mà thôi.
Tuy nhiên, khi những nhân vật mới xuất hiện trong căn hộ, mọi niềm hi vọng của tôi đều tan biến hết. Giá chi các bạn được nhìn thấy những bộ mặt dữ dằn ấy. Đúng là những bộ mặt thú dữ. Nắm đấm của chúng còn to hơn cả cái đầu chó của tôi. Một gã đặt tôi nằm ngửa trên lưng và đưa tay sờ nắn gì đó ở vùng bụng của tôi rồi hỏi anh chàng Vichia-Koschia:
- Nó mạnh khỏe bình thường chứ? Không bị bệnh gì chứ?
- Tất nhiên là nó mạnh khỏe. Sản phẩm của Trường đào tạo chó dẫn đường quốc gia mà lại. Ở trường ấy, đời nào người ta lại đi nuôi nấng, đào tạo thứ chó bệnh? Nói cho mà biết, ở trường còn có cả bệnh viện thú y. Việc tiêm chủng được thực hiện định kỳ, đều đặn theo lịch. Tóm lại, việc chăm sóc sức khỏe cho lũ chó ở đấy luôn được thực hiện ở tầm cao quốc tế.
- Giấy tờ tùy thân của nó đâu?
- Đây, có đây, đầy đủ. - Vichia-Koschia đưa ra các loại giấy tờ.
- Tốt! - Gã trai có bộ mặt hầm hố xoa tay thỏa mãn. - Quan trọng nhất là buồng gan của nó còn xài được, chứ nếu không, sếp sẽ xé xác chúng ta ra làm trăm mảnh. - Rồi hắn quay sang gã trai đi cùng, nói: - Nào, chuẩn bị lồng rọ đi.
Chỉ phút sau, tôi đã phải ngồi trong một cái lồng to vật, bản thân chẳng hiểu đầu cua tai nheo gì cả. Ông sếp nào của họ mà dữ dằn đến thế? Tại sao ông ấy lại cần đến buồng gan của tôi? Ông ấy là người thích xơi món lạ hay sao? Ôi! Bất giác tôi cảm thấy đau nhói bên hông. Nếu ông ấy thường xuyên xơi món gan chó thì không biết đã có bao nhiêu con chó oan mạng. Lạ thật đấy. Đúng là đồ quái vật!
Lát sau, tôi, giống như một con báo con beo man dã nào đó, bị nhốt trong cái lồng to tướng và chắc chắn, được người ta đưa ra ngoài sân rồi tống lên một chiếc xe hơi 16 chỗ đã dẹp bớt những hàng ghế sau. Thời gian di chuyển rất lâu, không phải vì đường xa, mà vì kẹt xe liên tục. Tôi ngủ gà ngủ gật, nhưng vẫn nghe được câu chuyện của những tên “lính” áp tải.
- Ông chủ của chúng ta quả là một người cực quái. Nhiều lúc cứ như trẻ con. Thật đấy. - Gã lái xe nói.
- Tại sao mày nói thế?
- Thì đấy. Ông ấy cứ thích phải có được con chó Labrador to vật này cơ. Phải chi cứ chọn lấy một chú cún con, rồi nuôi dạy từ từ, tùy thích.
- Ôi, mày nói gì vậy? - Gã hộ pháp phản đối. - Con chó của ông ấy đang gặp vấn đề gì đó. Mọi chuyện không đơn giản như mày nghĩ đâu.
- Ôi dào, - một gã khác phẩy tay, - chó với chẳng má. Một khi giàu có thì người ta có thể nghĩ ra đủ mọi chuyện điên.
- Nhìn chung thì mày nói đúng đấy, - gã tài xế gật đầu biểu đồng tình. - Nếu không có tiền, bố bảo cũng chẳng ai dám làm những trò điên như vậy. Một ca phẫu thuật như thế này tốn tiền tấn chứ ít sao, tao biết chứ.
- Thôi đi cha nội ơi, việc quái gì mà cứ phải đếm tiền trong túi người khác. - Một tên trong bọn cười phá.
- Vấn đề không phải là tiền. - Một tên khác chen vào. - Có ai thương xót con chó này không? - Hắn hất hàm về phía tôi. - Lát nữa đây người ta sẽ rạch bụng một con chó vô tội, và thế là xong đời nó…
Tôi nghe những lời ấy mà giật mình. Nhưng cho đến lúc đó tôi vẫn chưa thể nào hình dung ra được người ta cần cái gì ở tôi. Và bỗng nhiên một trong những kẻ áp giải tôi tiết lộ bí mật:
- Thật đáng tiếc nếu lá gan của nó không được cơ thể con chó của ông chủ chấp nhận. Chẳng chắc gì con chó của ông ấy sống được với lá gan của con chó này.
- Ghê nhỉ, - tay tài xế huýt gió ngạc nhiên, - vậy hóa ra chẳng có gì bảo đảm thành công cả sao?
- Tất nhiên là chẳng có gì bảo đảm cả! - Một gã trong bọn gật đầu. - Ông bác sĩ nói rồi - năm mươi / năm mươi. Việc cấy ghép gan thì ông ấy vẫn tiến hành, nhưng không dám hứa chắc con chó của ông chủ sẽ sống được.
- Bác sĩ gì mà lạ thế! Như vậy là lừa đảo. - Gã tài xế tỏ vẻ bất bình.
- Tại sao mày nói vậy?
- Năm mươi / năm mươi là thế quái nào? Chẳng có chút trách nhiện nào về lời nói của mình cả. Chắc khác gì dự báo thời tiết theo kiểu “có thể sẽ mưa, cũng có thể sẽ nắng”. Dự đoán như thế thì ai mà chẳng dự đoán được. Trong trường hợp này cũng vậy.
Cả bọn cười ồ. Nhưng tôi bắt đầu hiểu chuyện gì đang xảy ra. Chuyện là sao? Phải chăng một tay nhà giàu nào đó muốn lấy buồng gan của tôi cấy ghép cho con chó đang bị bệnh của mình hòng cứu sống nó. Thật nhân đức làm sao! Cứu một con chó bằng cách tống tiễn một con chó khác qua thế giới bên kia. Nhưng điều đáng buồn nhất là thậm chí bác sĩ cũng không xác quyết là con chó nọ sẽ sống nổi sau khi được cấy ghép gan. Và họ đã dối gạt nhà trường bằng cách nào để được nhận tôi về?
Khi đến nơi, người ta chẳng cho tôi ra khỏi lồng. Ông bác sĩ chích cho tôi một mũi thuốc gì đó khiến đầu óc tôi trở nên lơ mơ, lơ mơ, nhìn thấy mọi sự việc xung quanh diễn ra y như trong một cuốn phim chiếu chậm. Tóm lại tôi đã kịp kể các bạn nghe tại sao tôi lại có mặt trên bàn mổ. Tôi thầm từ biệt cuộc đời, thầm gửi lời tạ lỗi đến tất cả những ai mà tôi vô tình xúc phạm, sủa oan. Các bạn biết không, tôi tiếc cuộc sống này quá, chỉ muốn tru lên như chó sói. Xin đừng nghĩ là tôi đớn hèn, tham sống sợ chết. Không, tôi đã chấp nhận số phận. Chỉ buồn là phải chết một cách vô nghĩa và chết như một con chó vô danh… Ôi!!!
Khoan! Hình như có một cơ hội dành cho tôi chăng? Một người đàn ông và một phụ nữ bước vào phòng mổ và nhìn ngắm tôi một cách chăm chú. Người đàn ông chính là ông bác sĩ, còn người phụ nữ là… là ai tôi không biết. Nhưng trước hết hãy nghe họ nói gì với nhau:
- Bác sĩ Anton, nếu không có bất cứ sự bảo đảm thành công nào thì liệu ca phẫu thuật này có ý nghĩa gì? - Người phụ nữ vung tay, hỏi giọng cáu gắt. - Nuôi một con chó khác có phải hơn không?
- Ôi, thưa bà Olga Semionovna, tôi cũng đã đề nghị như vậy với ông Alexander Mikhailovich rồi đấy ạ.
- Rồi ông ấy nói sao? - Bà Olga nhìn chăm chú vào mắt ông bác sĩ.
- Phản đối thẳng thừng. - Ông bác sĩ chém bàn tay vào không khí. - Ông ấy bảo: “Tôi không biết, ông làm gì thì làm nhưng phải cứu bằng được con chó Grin của tôi”. Ông ấy dứt khoát không chịu nghe bất cứ ý kiến nào khác.
- Nếu sau khi được ghép gan, con Grin vẫn không sống nổi thì sao?
- Có Chúa biết được chuyện gì sẽ xảy ra, - ông bác sĩ nhún vai. - Nếu bà muốn, tôi xin nói thật: cơ hội được tiếp tục sống của con chó Grin là vô cùng thấp.
- Nghe này, nếu… - bà Olga ngừng lời, đắn đo một lát rồi bật ra: - Nếu ta biến con chó này thành con Grin thì sao?
- Như thế nghĩa là thế nào? - Ông bác sĩ há hốc mồm.
- Rất đơn giản! - Bà Olga xoa xoa hai bàn tay vào nhau. - Một con chó cần bao nhiêu thời gian nghỉ ngơi tĩnh dưỡng sau phẫu thuật cấy ghép gan?
- Bà nghĩ ra điều gì thế? - Ông bác sĩ tỏ ra lo sợ.
- Chúng ta có thể giấu nó đi trong khoảng một tháng không? - Bà Olga hỏi.
- Trước hết bà hãy cho biết, bà đã nghĩ ra kế gì? - Ông bác sĩ vẫn khăng khăng ý mình.
- Tóm lại là thế này, - bà Olga nói dứt khoát: - Chúng ta sẽ bỏ ca mổ!
Ông bác sĩ giật mình, xua tay lia lịa.
- Ối, ối, thưa bà Olga Semionovna, làm sao có thể như vậy được? Ông Alexander Mikhailovich lại chẳng moi buồng gan của tôi ra làm món pa-tê chứ ông ấy tha cho à? Không, không được đâu. Tôi không dám chơi trò mạo hiểm ấy đâu.
- Bao nhiêu? - Bà Olga sầm mặt hỏi.
- “Bao nhiêu” gì cơ? - Ông bác sĩ nhíu mày, co rúm người.
- Ông cần bao nhiêu tiền cho sự im lặng của mình? - Bà Olga rít lên.
- Thưa bà Olga Semionovna, xin bà tha cho tôi đi ạ. - Ông bác sĩ lập cập van lơn. - Xin bà hiểu cho…
- Yên tâm đi, bác sĩ Anton, tôi sẽ lãnh nhận mọi hậu quả về mình nếu xảy ra điều tồi tệ. Ngày mai ông sẽ nhận một triệu rúp!
- Vậy rồi chúng ta sẽ làm gì với con Grin? - Ông bác sĩ run rẩy hỏi.
- Thì ông cứ hãy cứu chữa cho nó! - Bà Olga trả lời. - Trong những trường hợp tương tự, người ta sẽ phải làm gì với con chó bệnh?
- Thông thường thì người chỉ còn cách đem chôn nó đi mà thôi. - Bác sĩ thở dài nặng nhọc.
- Không! - Bà Olga nói dứt khoát. - Chúng ta sẽ không làm điều ác đó. Ông hãy cứ cứu chữa, tiêm thuốc giảm đau cho nó. Vạn bất đắc dĩ nếu nó không qua khỏi thì hãy để nó chết bằng cái chết tự nhiên. Tuyệt đối không được đem chôn khi nó chưa chết hẳn. Tôi không cho phép làm điều đó!
- Tôi hiểu - ông bác sĩ gật đầu. - Như vậy là mọi chuyện đã rõ.
- Nó còn cầm cự được bao lâu nữa? - Bà Olga hỏi.
- Nhiều nhất là một tuần, - bác sĩ trả lời, - nhưng chắc chỉ một hai ngày là cùng.
Ông bác sĩ ngồi phịch xuống cái ghế giữa phòng, hai tay ôm đầu.
- Bây giờ thế này, - bà Olga nói giọng ra lệnh - ông sẽ nói với ông Alexander Mikhailovich rằng ca phẫu thuật đã thành công, nhưng hiện tại không được làm phiền con chó, phải để cho nó nghỉ ngơi, tĩnh dưỡng. Sau đó, mọi chuyện hãy đẩy hết qua cho tôi. Hãy nói rằng bà Olga đã đưa con chó Grin ra nhà nghỉ ngoại ô cho nó dưỡng bệnh, nghỉ ngơi sau ca mổ cấy ghép. Những gì tiếp theo hãy để mặc tôi ứng phó với ông Alexander Mikhailovich. Tôi sẽ tìm cách giải thích hợp lý nhất. Còn bây giờ, ông hãy cải trang con chó này - bà Olga chỉ tay về phía tôi - thành một con chó “hậu phẫu”, băng bó kín mít, bôi máu me lên mình nó thật nhiều, khiến ngay mẹ đẻ của nó cũng không nhận ra. Tôi sẽ trở lại sau hai hoặc ba tiếng đồng hồ. Cứ thế mà làm, không được rút lui đâu đấy. Hiểu chưa?
- Thưa bà Olga Semionovna kính mến, nói thực lòng, tôi rất sợ. - Ông bác sĩ run rẩy nói.
- Ông sợ ai? - Bà Olga cười khẩy.
- Tôi sợ ông Alexander Mikhailovich. - Bác sĩ Anton thì thào đáp.
- Điều đó cũng tốt, thậm chí rất tốt! - Bà Olga gật đầu. - Nhưng trong trường hợp này, tốt hơn hết ông phải sợ tôi. Chớ có mà làm hỏng chuyện! - Bà Olga đưa ngón tay điểm mặt, hăm dọa.
- Có chết tôi cũng không dám, thưa bà! - Ông bác sĩ run run thề thốt. - Tôi còn có lối thoát nào nữa đâu.
- Giỏi. Biết thế là tốt! - Bà Olga khen một câu rồi tiến về phía cửa, nhưng ở ngay ngưỡng cửa, bà ấy quay ngoắt lại hỏi: - Hi vọng, trong vòng một tháng, chúng ta có thể biến con chó này thành con Grin chứ? Làm được không?
- Làm được! - Ông bác sĩ trả lời, giọng đã có phần tự tin. - Hai con khá giống nhau. Thực ra cũng cần “cải trang” lại đôi chút, tô màu mấy vệt lông cho giống, cắt xẻ đôi chỗ, kiểu như phẫu thuật thẩm mỹ, chỉnh hình ấy mà. Tai của con Grin có bị sứt sẹo đôi chỗ vì từng cắn nhau với một con chó Staford, bà nhớ chứ, vì vậy phải chỉnh tai của con chó này sao cho giống. Nhưng mọi công việc ấy chỉ là chuyện vặt. Tôi thuộc từng sợi lông trên mình con Grin mà.
- Được rồi, cứ thế tiến hành đi. Sáng mai tôi với ông Alexander Mikhailovich sẽ đến. Ông hãy liệu làm sao để chồng tôi không hề tỏ ý nghi ngờ gì cả. Nhớ băng bó thật kỹ con chó “hiến tặng nội tạng” này đấy nhé, - bà Olga mỉm cười và hất hàm về phía tôi, - vì nó sẽ phải đóng vai con Grin sau ca mổ cấy ghép.
- Mọi chuyện sẽ “trên cả tuyệt vời”, thưa bà chủ! - Ông bác sĩ hứa.
- Tôi rất hi vọng ở ông, bác sĩ Anton ạ. - Bà Olga vẫy tay chào rồi bước ra khỏi phòng, khép cửa lại.
Ôi, cuối cùng thì đã có thể thở phào nhẹ nhõm. Như vậy có nghĩa là án tử dành cho tôi một lần nữa lại được hoãn chăng? Hình như số tôi luôn may mắn gặp được những người tốt bụng như bà Olga Semionovna. Cầu Chúa cho bà sống lâu, bà quả là một người phụ nữ tuyệt vời. Tôi sẽ chịu được ba cái vụ “cải trang” kia, xin bà đừng lo. Sơn sửa màu lông chỉ là chuyện nhỏ. Cần xẻ vành tai một chút cho giống vết thương do bị chó cắn ư? Cũng là chuyện nhỏ! Có xẻ te tua nham nhở ra cũng chẳng sao. Thậm chí cứ việc biến tôi thành giống chó doberman hay chó chăn cừu Trung Á cũng được. Tôi chấp nhận tuốt. Đã có ai nhìn thấy những giống chó ấy chưa? Chúng hoàn toàn không có vành tai, nhưng vẫn sống khỏe như thường. Quan trọng nhất là buồng gan vẫn còn nguyên trong bụng tôi và tôi tiếp tục được sống trên cõi đời này.
Như vậy, tôi sẽ phải sống dưới một cái tên khác. Tên gì ấy nhỉ? Ờ, Grin. Thì đã sao nào. Một cái tên không đến nỗi tồi. Tuy nhiên, nếu tôi tìm được cách trốn thoát và trở về trường, không biết các thầy cô huấn luyện viên có nhận ra tôi không, vì lúc đó tôi đã bị tô lông thành màu khác, có khi trông sặc sỡ như con vẹt chứ chẳng chơi. Nhưng hình như tôi đã thả hồn đi quá xa. Chớ có vội mơ về ngày được trở lại trường. Để còn xem, liệu cái ông… ông gì ấy nhỉ, ờ ông Alexander Mikhailovich bạo chúa ấy có chấp nhận mi là con chó Grin của ông ấy hay không. Nhỡ chẳng may ông ấy phát hiện ra tôi chỉ là con Grin giả, nghĩa là bị đánh tráo thay cho con Grin thật của ông ấy, thì sao? Thôi thì phó mặc rủi may. Giờ đây, mọi sự chỉ có thể trông mong vào bà Olga Semionovna kính mến mà thôi. Một khi đã trót cưỡi lên lưng cọp thì ráng cưỡi cho khéo, chớ để ngã xuống, cọp nó xơi mất. Dĩ nhiên, trong chuyện này, tôi chẳng có tội lỗi gì cả. Người ta nghĩ ra những trò lừa dối gì đó, còn tôi thì lãnh hậu quả. Nhưng biết làm sao giờ, kiểu gì thì giờ đây tôi cũng sẽ phải trở thành con chó mang tên Grin của một đại gia nào đó. Dù sao thì như vậy cũng còn tốt hơn so với việc bị mổ bụng moi gan.
Hai người đàn ông bước vào phòng mổ. Về sau tôi hiểu rằng đó là các phụ tá của ông bác sĩ. Cuộc “lột xác’ của tôi bắt đầu.
II
Thật là dở khóc dở cười. Tôi không biết các bạn sẽ cười hay khóc khi nhìn thấy tôi vào ngày hôm sau, còn tôi thì quả là không thể nào cười nổi. Hẳn là Chúa đã trừng phạt tôi vì tội thường hay chế nhạo con mèo có tên Pharaon của ông Vladimir Petrovich, gọi nó là “xác ướp Ai Cập”. Bây giờ thì đích thực tôi đã bị biến thành… xác ướp. Trong căn phòng, nơi tôi phải nằm đóng vai con chó Grin vừa được cấy ghép gan, có một tấm gương lớn chiếm hết cả bức tường. Khi không bị mọi người che khuất tầm nhìn, tôi trông thấy mình trong gương và suýt tru lên vì sợ hãi. Chỉ đôi mắt và cái mũi ươn ướt của tôi lộ ra ngoài, còn toàn thân thì bị băng kín mít, thậm chí cả bốn chân cũng bị băng luôn. Tóm lại, chẳng khác gì cô dâu trong lễ dạm mặt!
- Sao, anh bạn tội nghiệp của chúng ta thế nào rồi? - Ngay từ ngoài cửa, ông Alexander Mikhailovich đã hỏi oang oang.
- Mọi chuyện tốt đẹp cả, thưa sếp! - Bác sĩ Anton hớn hở.
- Thế còn con chó bị lấy nội tạng? - Ông sếp hỏi khiến tôi giật mình, vì đó là câu hỏi về tôi.
- Nó đã được đem đi thiêu rồi, - bà Olga vừa đi vào cùng ông Alexander Mikhailovich lên tiếng, - anh đừng lo.
- Việc gì mà tôi phải lo với lắng cơ chứ! - Ông Alexander Mikhailovich cười vang. - Quan trọng nhất là Grin yêu quý của tôi sống được. - Rồi ông ta quay sang ông bác sĩ, hỏi: - Bao giờ thì sức khỏe của nó bình thường trở lại?
- Tốt nhất là trong vòng một tháng không ai làm phiền gì đến nó. - Bác sĩ trả lời. - Không gây căng thẳng thần kinh, tránh mọi tiếp xúc, và tóm lại là… hôm nay hoặc ngày mai chúng tôi sẽ chuyển nó đến bệnh viện thú y của một đồng nghiệp, cách đây không bao xa, ở đó Grin sẽ được chăm sóc tốt hơn, - ông bác sĩ ứng phó tại chỗ. - Ở đó không khi trong lành hơn, đội ngũ y bác sĩ tay nghề cao. Tôi đã thỏa thuận hết mọi chuyện với họ rồi.
- Tốt, làm sao đó thì làm, - ông chủ nhíu mày, - miễn sao mọi chuyện đều đạt mức tốt nhất. Nhớ là ông phải chịu trách nhiệm về mọi chuyện bằng chính cái đầu của mình đấy. Hiểu chưa?
- Vâng, tất nhiên, tất nhiên rồi, - ông bác sĩ vội gật đầu lia lịa. - Ông chủ yên tâm đi, mọi chuyện sẽ cực kỳ tốt đẹp.
Ngay sau buổi “ra mắt” ấy, người ta lại chở tôi đi. Đi đâu, các bạn có biết không? Đến nhà bà ngoại của bà Olga. Tất nhiên là một cách bí mật. Tôi như được sinh ra lần nữa. Tôi được tự do hít thở, tâm trạng phấn chấn hẳn. Dĩ nhiên là phấn chấn rồi. Sau khi thoát được màn “hỏa thiêu”, ai mà chẳng phấn chấn! Nghĩ mà rùng minh kinh hãi, quả là tôi vừa thoát chết trong đường tơ kẽ tóc. Ghê!
- Bà ơi, - bà Olga kêu lên vui vẻ, - cháu mang đến cho bà một vệ sĩ cừ khôi và một người bạn tâm giao đây này.
- Ôi! - Bà cụ đưa cả hai tay ra phía trước. - Con chó đẹp quá!
Quả là một khởi đầu tốt đẹp, tôi rất thích. Cảm ơn bà lão vô cùng.
- Chú chó này sẽ ở đây với bà một tháng, - cô cháu nói. - Nó đã được huấn luyện kỹ, được dạy dỗ đàng hoàng, hiểu hết mọi chuyện đấy. Từng là chó dẫn đường mà.
Ơ, bà Olga này lạ thật. Sao lại “từng”? Tôi vẫn luôn là chó dẫn đường đấy chứ. “Từng” là thế nào? Tôi hơi buồn lòng đấy. Tôi nào đã nghỉ hưu. Nếu không có những chuyện rắc rối do các vị gây ra, hẳn bây giờ tôi đang được làm việc theo đúng chuyên môn của mình.
- Sao lại chỉ một tháng? - Bà lão ngạc nhiên hỏi.
- Chuyện nó phải thế, bà ạ. - Bà Olga trả lời. - Cháu có mang đến hai bịch thức ăn khô dành cho chó.
- Ôi, Olga yêu quý của bà, chẳng lẽ bà không nấu cho nó ăn được hay sao? - Bà lão tỏ ra phật ý.
- Ồ, không, không! - Cô cháu xua tay. - Đừng, bà đừng nấu thức ăn cho nó. Tối kỵ đấy. Nó chỉ ăn thức ăn khô chế biến sẵn mà thôi. Nó đã quen sống với loại thức ăn này rồi. Trong đó có đủ các loại vitamin, khoáng chất và dưỡng chất cần thiết cho chó. Vì thế, bà đừng bận tâm, lo lắng gì cả…
“Bà Olga nói rất có lý, tất nhiên rồi, nhưng mặt khác, tôi đây cũng chẳng bao giờ từ chối một cái đùi gà rán chẳng hạn. Mỗi ngày một đùi thì hơi quá, nhưng thi thoảng, tỉ như vào ngày lễ, chủ nhật. Nhưng mà thôi, không có đùi gà cũng chẳng chết ai. Chó cũng có khác gì người đâu, chỉ được cái tham ăn. Thoát chết là mừng rồi, ở đó mà đòi đùi gà!”.
- Khổ thân con chó! - Bà lão than thở. - Chắc nó đã phát chán lên vì những thứ thức ăn khô không khốc ấy.
- Bà ngoại ơi, mọi người cứ tưởng vậy thôi, chứ chúng đã quá quen với loại thức ăn này rồi. - Bà Olga Semionovna nói. - Ngoại yên tâm đi, khỏi lo lắng gì cả.
- Thôi được rồi, được rồi, - bà lão gật đầu, nhưng rồi bỗng thốt lên: - Ấy, chết rồi, bà quên mất: con chó này có kị mèo không? Nó có ăn hiếp con mèo Zhorka của chúng ta không? Ờ, mà con Zhorka đâu rồi nhỉ?
Hồi mới lớn, tôi thường bực mình với ý nghĩ: tại sao mọi người cứ nghĩ rằng loài chó chúng tôi chỉ có một ước mơ là phải ăn hiếp bằng được ít nhất một con mèo nào đó. Vâng, tất nhiên là trong loài cẩu chúng tôi cũng có không ít những cá thể như thể (thí dụ, ở giống chó Stafford), chỉ nhăm nhăm gây sự với mèo, thậm chí cắn lũ mèo tơi tả. Nhưng chó Labrador thì không bao giờ có chuyện đó, đặc biệt là những con làm nghề dẫn đường. Dần dần, tôi nghiệm ra rằng chỉ đơn giản vì tuyệt đại đa số người ta không hề biết gì về chó dẫn đường và về những gì mà chúng tôi được dạy ở trường đào tạo chó dẫn đường. Đặc biệt, ở trường có những con mèo đặc chủng, được đưa vào biên chế của trường như những “nhân viên” thực thụ, chỉ chuyên làm mỗi một công việc là khiêu khích, chọc giận học viên chó chúng tôi, và chúng tôi phải học cách kiềm chế, không được phản ứng trước những trò mèo của chúng. Các huấn luyện viên đưa chúng tôi ra sân tập, ra hiệu lệnh “Ngồi yên”, rồi thả những “nhân viên bốn chân” quỷ quyệt ấy ra. Có nhiều con mèo trâng tráo đến mức cứ thản nhiên ngoáy lông đuôi vào mũi các học viên chó chúng tôi như thể thách thức: “Thế nào, chó, mày sẽ lồng lên hay sẽ chịu khó ngồi im để khỏi rớt kỳ sát hạch này?”. Tất nhiên là trong các thí sinh chó có một số con không thể kiềm chế bản thân, lao tới ăn thua đủ với con mèo quái ác được phân công chọc giận. Trong những trường hợp như vậy, thí sinh coi như bị loại khỏi kỳ thi, phải học lại, ôn tập lại từ đầu, huấn luyện viên của thí sinh ấy sẽ bị cắt tiền thưởng, mà khốn khổ, lương huấn luyện viên dạy chó dẫn đường nào có cao gì cho cam. Thế đấy, chỉ vì một phút thiếu kiềm chế của học viên chó mà huấn luyện viên lãnh đủ thiệt hại. Nếu không muốn các thầy cô huấn luyện viên bị thiệt thòi, chúng tôi phải ráng mà chịu trận trước những trò lăng nhục của lũ mèo đặc chủng. Tuy nhiên, thói quen chịu đựng lũ mèo sẽ rất có ích về sau, khi chúng tôi chính thức bước vào nghề dẫn đường. Quả là “thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu”.
Cuối cùng, tôi cũng được diện kiến con mèo Zhorka. Tên của nó chắc có nguồn gốc từ chữ “zhor”, có nghĩa là “xơi” hay “hốc”, “đớp”. Nếu không được biết trước nó là mèo, hẳn tôi sẽ tưởng rằng trong nhà xuất hiện một con hổ Siberia! Tôi nói nghiêm túc đấy. Giá mà các bạn được nhìn thấy cái mõm của nó! Không, không phải mõm nữa, mà là… Là cái gì nhỉ. Biết nói sao đây… Thôi, không nói nữa, kẻo lại chạm tự ái của Zhorka. Hẳn là bà ngoại đã chăm chút nó cật lực. Các bạn nghĩ rằng bà cụ cho nó xơi toàn bánh gối chứ gì? Bánh gối mà ăn thua gì! Hãy nghe nó phát biểu về món hoành thánh (xin ngồi cho vững kẻo ngã lăn vì chết cười đấy): “Chỉ những thiên tài độc ác mới có thể nghĩ ra cách giấu thịt một cách tinh tế đến như vậy!”.
Thực ra, Zhorka là con mèo hiền lành, tốt bụng nhất trần đời, ít ra là tốt lành nhất trong số những con mèo mà tôi từng tiếp xúc. Thân hình phục phịch, nặng nề, nó không có bất cứ mối quan tâm nào khác trên đời ngoài việc được ăn ngon và được ngủ say. Nó lười đến mức khi mới gặp tôi, nó cũng chẳng buồn nhe răng gầm gừ, cong lưng, xù đuôi như các đồng loại của nó thường làm khi gặp chó. Nó chỉ đơn giản đi lại gần tôi và hỏi:
- Cậu có dữ không?
- Không. - Tôi trả lời và lúc đó bỗng dưng muốn nở một nụ cười thân thiện, nhưng than ôi, Tạo hóa không ban cho loài chó chúng tôi khả năng mỉm cười. Tôi chỉ có thể nhíu mũi một chút rồi nói thêm: - Cậu không việc gì phải sợ tớ.
- Cảm ơn cậu, - Zhorka trả lời rồi khẽ “meo” một tiếng.
Trong tình huống làm quen của hai đứa chúng tôi, người vui sướng nhất chính là… bà ngoại.
- Các con yêu quý của bà thật giỏi! - Bà cụ mỉm cười khen ngợi chúng tôi. - Những con thú ngoan của bà, các con xử sự như vậy là vô cùng đúng đắn, phải biết sống hòa thuận với nhau. Tranh chấp nhau chẳng hay ho gì đâu, thế nào cũng có một bên thua thiệt. Nào, chóng ngoan, bây giờ để bà đi nấu món hoành thánh cho các con ăn nhé.
Bà cụ đã quên béng lời dặn của cô cháu ngoại. Thực ra thì bà cũng có dốc ra đĩa cho tôi vài viên thức ăn khô (mà bà thường gọi là bánh gối), để ăn lấy lệ mà thôi, còn thì sau đó chừng nửa giờ, bà đã dọn ra trước mặt tôi một tô mì hoành thánh thơm lừng, bốc hơi nghi ngút. Các bạn nói đi, nỡ nào tôi có thể từ chối để rồi làm cho bà lão tốt bụng đến thế phải buồn lòng? Mà nói cho ngay ra, tôi cũng đang đói muốn điên sau hành trình đường xa và những biến cố ghê người trước đó. Tóm lại, tôi chiều lòng bà cụ, xơi hết tô hoành thánh, trong lòng cảm thấy vui sướng, ấm áp vô cùng, đến nỗi tôi nằm lăn ra giữa nhà, đánh một giấc thật say.
Lúc thức dậy, tôi ngạc nhiên tột độ khi nhìn thấy một “tâm hồn ăn uống” nữa đang nằm ngủ cạnh tôi. Rõ ràng là Zhorka tin lời tôi, rằng tôi không hung dữ và sẽ không làm gì hại đến nó. Tôi càng thêm nể phục nó về điều đó. Cảm ơn bạn, Zhorka, về sự tin tưởng của bạn.
Ngày hôm sau, Zhorka giới thiệu với tôi bạn gái của mình. Đó là Markiza, con mèo lông hung của nhà hàng xóm. Cô nàng điệu đàng chết đi được. Hình như tất cả mèo cái đều đỏng đảnh như vậy hay sao ấy. Cô nàng đi qua đi lại trước mặt tôi, mắt mở tròn xoe, lưng hơi cong lên, từ trong họng phát ra những tiếng rít khe khẽ. Zhorka bảo nó:
- Markiza, thôi ngay trò diễn kịch ấy đi! Làm quen với nhau đi, đây là Trison, một chàng trai rất đẹp và tốt tính, thuộc nòi chó Labrador. Chủ của cậu ấy đi nghỉ mát, vì thế cậu ấy sẽ sống tạm ở đây với chúng ta một tháng.
Nghe vậy, Markiza lập tức chựng lại, ngưng ngay các động tác đỏng đảnh của mình, gật gù, gật gù. Xem ra, anh chàng Zhoka này cũng nghiêm khắc và có uy ra phết. Tuy có biếng nhác, nhưng không phải kẻ yếu đuối, bằng chứng là anh chàng đã sửa lưng cô nàng Markixa đỏng đảnh chỉ trong tích tắc. Tóm lại, chỉ sau hai - ba ngày, chúng tôi đã trở nên thân thiết và thậm chí cảm thấy nhơ nhớ nếu không được gặp nhau. Hai con mèo cứ thế xúm vào hỏi về công việc của tôi, về những cuộc phiêu lưu mà tôi từng trải nghiệm. Tôi hào hứng kể cho chúng nghe những câu chuyện đời mình, tất nhiên là nguyên nhân thật sự của việc tôi phải đến ở tạm trong nhà này thì tôi giấu kín. Biết đề phòng vẫn hơn.
Một tuần sau, bà Olga Semionovna đến thăm tôi. Qua cung cách xử sự và một vài lời nói của bà ấy, tôi hiểu mọi chuyện đều diễn ra suôn sẻ theo đúng kế hoạch, nghĩa là tôi “đang phục hồi sức khỏe, vết mổ đang lên da non” và sắp tới sẽ có các chuyên gia thẩm mỹ đến làm việc với tôi. Quả thực, mấy hôm sau, có nguyên một đoàn người kéo đến nhà bà Nhiura (tôi nghe bà Olga gọi tên bà ngoại mình như thế). Các bạn của tôi vô cùng ngạc nhiên. Markiza há hốc mồm theo dõi mọi chuyện. Đến tối, cô nàng hỏi:
- Trison, có phải cậu là một nhân vật nổi tiếng?
- Tại sao cậu nghĩ vậy? - Tôi hỏi lại.
- Vì những việc mà người ta làm với cậu, trước đây tớ chỉ nhìn thấy trên tivi. Nào xén lông, sửa mí mắt, trang điểm tai, đuôi, tô lại màu lông... Cậu là ai? Là diễn viên có phải không?
Ồ, tôi thật thích thú với ý tưởng ấy. Mà quả thực, tôi đang là ai nào? Một diễn viên đích thực. Tôi đang vào vai đó thôi. Không phải chỉ đơn giản hóa trang thành một con chó hề vui nhộn trong đêm Giáng sinh mà là hóa thân vào con chó Labrador có tên Grin, con thú cưng của ông Alexander Mikhailovich Bạo chúa. Tôi nghĩ là tôi đảm đương được vai này. Đấy, hãy lấy diễn viên Sergey Bezrukov làm thí dụ - khi cần, ông ấy thậm chí có thể đóng được vai ca sĩ nổi tiếng Vysotsky. Còn ở đây chỉ là chuyện nhỏ - chó Labrador đóng vai chó Labrador. Có gì là khó nào.
Duy chỉ có một vấn đề nho nhỏ: tôi không biết tính nết của con Grin ra làm sao. Nhưng chuyện đó cũng không đáng ngại lắm. Ban đầu tôi sẽ tỏ ra khiêm tốn, hiền lành, ngoan ngoãn, rồi sau đó sẽ tính, tùy tình hình. Chắc chắn thế nào ông chủ cũng sẽ trò chuyện cùng tôi (ai nuôi thú mà không trò chuyện cùng con thú cưng của mình?). Cung cách giao tiếp của ông ấy sẽ gợi ý cho tôi cách ứng xử phù hợp. Tóm lại, mọi chuyện sẽ tính sau.
- Đúng rồi đấy, - tôi trả lời con mèo Markiza - tớ là diễn viên.
- Thật à? Vậy mà sao tớ chưa bao giờ nhìn thấy cậu trên tivi? - Con mèo tò mò này bỗng dưng nêu thắc mắc.
Nhưng tôi cũng nhanh trí khôn tìm ra câu trả lời rất khéo:
- Tớ chủ yếu diễn trên sân khấu, trong các nhà hát.
- Ôi, cậu giỏi thật đấy, - cả hai bạn mèo của tôi cùng thốt lên. - Sao cậu không kể cho chúng tớ nghe về chuyện đó ngay từ đầu?
- Tại tớ khiêm tốn, - tôi trả lời. - Tớ không thích khoe khoang.
- Trison, cậu thật xuất sắc! - Zhorka dụi đầu vào mình tôi rồi nói tiếp: - Đáng nể thật đấy, bạn chó ạ.
Ôi, tôi đã nói toàn những điều bịa đặt, dối trá. Nhưng biết làm sao bây giờ? Không phải tôi muốn dối trá, mà cuộc đời bắt phải vậy. Từ nay, mở miệng ra là phải nói dối. Nhưng ước chi các bạn biết rằng tôi nhớ trường, nhớ công việc, nhớ những người mà tôi dẫn đường đến thế nào... Tôi cần quái gì cái danh tiếng diễn viên cơ chứ. Đến bao giờ chuyện này mới kết thúc đây. Dừng lại đã nào! Chỉ mơ mộng hão! Chuyện này chẳng chắc gì sẽ kết thúc. Rất có thể rồi đây tôi sẽ phải đóng vai con chó Grin của ông chủ Alexander Bạo chúa đến trọn đời. Một tương lai đáng buồn. Nhưng biết làm sao được?
- Này, anh bạn nghệ sĩ, - Markiza liếm mũi tôi, - làm gì mà suy nghĩ trầm ngâm vậy? Sau buồn rầu quá vậy? Chắc là nhớ sân khấu, sàn diễn rồi chứ gì?
“Ôi, Markiza yêu quý ơi, cuộc đời này chính là sân khấu, một sân khấu bi hài”.