Краёвасць у беларускай i лiтоўскай гiсторыi
Алесь Смалянчук :: "Краёвасць" у беларускай i лiтоўскай гiсторыi. 1905-1940 г.
Беларускі Гістарычны Агляд, Том 4 Сшыткі 1-2 (6-7)
Краёвасць як феномен грамадска-палiтычнага жыцця Беларусi i Лiтвы* з'явiлася ў часы рэвалюцыi 1905-1907 г. Сутнасцю яе iдэалогii было сцвярджэнне прыярытэту агульна-краёвых iнтарэсаў перад iнтарэсамi асобных этнасаў i сацыяльных груп… («Лiтва - гэта край, якi спрадвеку насяляюць лiцвiны, палякi i беларусы, а ў Iнфлянтах яшчэ i латышы. Усе яны адной крывi i ўтвараюць адзiную лiтоўскую нацыю… Задачай блiжэйшай будучынi з'яўляецца арганiзацыя сумеснага жыцця розных культурна-этнiчных элементаў у краi i ў Вiльнi на падмурку агульнага грамадзянства…» У краёвай iдэалогii тэрмiн «нацыя» выйшаў за межы этнiчнага разумення i набыў палiтычны змест. Галоўнай прыкметай нацыi стала агульнае грамадзянства. Да нацыi лiцвiнаў адносiлi палякаў, лiтоўцаў, беларусаў i iнш., т.зв. карэнныя этнасы краю…)
* Беларусь i Лiтва разглядаюцца ў межах Вiленскай, Вiцебскай, Гродзенскай, Ковенскай, Магiлёўскай i Мiнскай губ.