Gödel, Escher, Bach, and Young
I follow the posts at Planet Haskell which is an aggregate of blogs by Haskell users/developers and from Haskell-related news sites. Recently, this post appeared there, about recent developments in the story of Gödel having found a loophole in the US Constitution which could legally allow a dictatorship to arise. (!!)Mi abonas al la fluo de enskriboj ĉe Planedo Haskell kiu unuigas blog-fluojn de Haskell-uzantoj/evoluigantoj kaj de Haskell-rilataj novaĵ-ejoj. Lastatempe, tie aperis ĉi tiu enskribo, kiu menciis lastatempajn novaĵojn pri la rakonto ke Gödel trovis breĉon/malakordon/elturniĝon [kiel oni diras loophole?] en la Usona Konstitucio per kiu oni povus leĝe krei diktatoron. (!!)The post is short, so you could just read it (and the two previous posts that it references), but let me summarize: Kurt Gödel was preparing for the US citizenship exam by studying the Constitution. On the evening before his hearing, an excited/agitated Gödel contacted Oskar Morgenstern (and possibly Albert Einstein, who was also present at his hearing) to say "to his distress, he had found some inner contradictions, and he could show how in a perfectly legal manner it would be possible for somebody to become a dictator and set up a Fascist regime, never intended by those who drew up the Constitution."La enskribo mallongas, do se vi povas legi la anglan eble plej simplas legi ĝin (kaj la du antaŭaj enskriboj kiujn ĝi mencias), sed mi resumos: Kurt Gödel preparis por la usona civitaniĝa ekzameno per studi la Konstitutcion. La vesperon antaŭ sia aŭdienco [proceso?], maltrankvila Gödel telefonis al Oskar Morgenstern (kaj eble al Albert Einstein, kiu ĉeestis la aŭdiencon) por diri ke "malĝoje, li malkovris internajn malakordojn, kaj li povus montri kiel per tute leĝa maniero oni povas fariĝi diktatoro kaj starigi faŝisman reĝimon, neniam intencitan de tiuj kiuj verkis la Konstitucion."This apparently had just been a rumor for some time, with no first-hand evidence -- it was said that Morgenstern had written an account but the document was lost. The recent development mentioned in the blog post is that the document had surfaced and confirmed the story. However, the document does not mention what the loophole was! According to one of the poster's previous posts, it is believed that the loophole was simply that democracy (or, well, republicanism) is not protected against amendment. This is an interesting point. You'd think that there would be some very basic tenets (like republicanism) which the Constitution would hold out of reach of amendment. That is, you only have to convince (or control) enough people to amend to Constitution and you can change it to "overturn the democratic institutions described in the rest of the constitution", to enact powers which are the antithesis of the goals of the drafters of the Constitution.Ĉi tiu ŝajne estis nur onidiro dum iom da tempo, pro manko de fonta/rekta atesto -- oni diras ke Morgenstern notis la okazon sed la dokumento perdiĝis. La lastatempa novaĵo menciita en la blogo estas ke la dokumento aperis kaj konfirmis la rakonton. Tamen, la dokumento ne mencias kio estis la malakordo/elturniĝo! Laŭ unu el la antaŭaj enskriboj de tiu blogo, oni kredas ke la elturniĝo estas nur ke demokratio (aŭ, nu, respublikismo) ne estas protektita kontraŭ amendo. Tio ĉi estas interesa rimarko. Oni supozus ke ekzistas bazaj idealoj (kiel respublikismo) kiujn la Konstitucio malpermesus amendi. Tio estas ke, necesas nur konvinki (aŭ regi) sufiĉe multajn homojn por amendi la Konstitucion kaj tiel oni povas ŝanĝi ĝin por "renversi la demokratiajn instituciojn priskribitajn en la cetero de la konstitucio", por leĝigi potencojn kiuj estas la plena malo de la celoj de la verkintoj de la Konstitucio.I agree with the poster that, if that's it, then it's a bit of a let down -- you expect something more interesting from Gödel. But, still, it's an interesting observation.Mi konsentas kun la enskribanto ke, se tio estas kion li trovis, do ĝi estas malkontentiga -- oni atendas ion pli interesan de Gödel. Tamen, malgraŭ tio, ĝi estas interesa rimarko.