Monday Night Irish Class, October 22, 2012
Irish Class, October 22, 2012
Rang Gaeilge, an 22ú lá Mí Dheireadh Fómhair 2012
Cré na Cille
adhlacadhburialm gs adhlactha. pl adhlacthaí Úr-adhlacthanewly buried A haonmhacher only son aontíosliving Girseachyoung girl Deirfiúrsister dito herdo + í Súilexpected uachtwill uaithifrom heró + í Súil le huacht uaithi. Ag dul ina shagart. Gaolrelationship, relative ag iomaíochtcompeting talúnland An bheirt ag iomaíocht ar shon a chuid talún. Comharsaneighbor béalneighbor dorasdoor uchtchest, breast riamhever Comharsa bhéal doráis agus uchtchara do Chaitríona riamh. Aitheantasacquaintancem1
EADARLÚID A hAON
1
Cré na Cille
adhlacadhburialm gs adhlactha. pl adhlacthaí Úr-adhlacthanewly buried A haonmhacher only son aontíosliving Girseachyoung girl Deirfiúrsister dito herdo + í Súilexpected uachtwill uaithifrom heró + í Súil le huacht uaithi. Ag dul ina shagart. Gaolrelationship, relative ag iomaíochtcompeting talúnland An bheirt ag iomaíocht ar shon a chuid talún. Comharsaneighbor béalneighbor dorasdoor uchtchest, breast riamhever Comharsa bhéal doráis agus uchtchara do Chaitríona riamh. Aitheantasacquaintancem1
EADARLÚID A hAON
1
Ní mé an ar Áit an Phuint nó na Cúig Déag atá mé curtha? D'imigh an diabhal orthu dá mba
in Áit na Leathghine a chaithfidís mé, tar éis ar chuir mé d'fhainicí orthu! Maidin an lae ar
bhásaigh mé ghlaoigh mé aníos ón gcistin ar Phádraig: "Achainí agam ort a Phádraig a
leanbh,"adeirimse. "Cuir ar Áit an Phuint mé. Ar Áit an Phuint. Tá cuid againn curtha an Áit
na Leathghine, ach má tá féin ...
eadarlúidinterval [?] Ní méI wonder curthaplantedseeds or bodies orthuon them← ar chaithfidísthey would throw/spend d'fhainicíwould beware, would protect achainighentreat, petition leanbhbaby adeirimseI said←abair Tá cuid againnsome of us ach má tá féinbut if I myself is
Dúirt mé leo an chónra ab fhearr tigh Thaidhg a fháil. Cónra mhaith dharach í ar chaoi ar bith
... Tá brat na scaball orm. Agus an bhraillín bharróige. Bhí siad sin faoi réir agam féin ... Tá
spota ar an scaoilteog seo. Is geall le práib shúiche é Ní hea. Lorg méire. Bean mo mhic go
siúráilte. Is cosúil lena cuid pruislíocht é. Má chonaic Neil é! Is dóigh go raibh sí ann. Ní
bheadh dar fia dá mbeadh aon neart agamsa air ...
leowith them← le cónracoffinf4 an chónra ab fhearrthe best coffin scaballscapula bhraillínsheetf2 barróghug, sackinggs barróige réirwish, will, commandf2 scaoilteogshroud, wrapper[garment] geallbet práibdaub súichesootm4 Lorg méirefingerprint siúráilteconfident pruislíocht = priosláildribbiling Is dóighit is likely darseem fiadeer, waste dar fiaby heaven neartstrength, controlm1
Is místuama a ghearr Cáit bheag na gairéadaí. Dúirt mé riamh féin nár cheart aon deoir le n-ól
a thabhairt di féin ná do Bhid Shorcha nó go mbeadh an corp dealaithe den tsráid. Chuir
mé fainic ar Phádraig dá mbeadh ól déanta acu gan ligean dóibh na gairéadaí a ghearradh.
Ach ní féidir Cáit Bheag a choinneáil ó choirp. Ba é a buaic chuile lá riamh marbhán a bheith
in áit ar bith ar an dá bhaile. Dá mbeadh na seacht sraith ar an iomaire d'fhanfaidís ar an iomaire,
ach í ag fáil bonn coirp ...
místuamaimprudent, clumsy gearrshort gairéadaígaudiness, ostentation Dúirt mé riamhI always said ceartright nár ceartit wasn't right deoirtear, drop dito herdo + í dealaighpart, separate fainicwarning, caution ól déantadrink made gan ligean dóibhwithout letting them[do the clothes] gairéadaígaudiness, ostentation gearradhcut nó go mbeadhuntil"or would" buaichighest point, peak, zenithf2 riamhever marbháncorpse an dá bhaileboth sraithseries iomaireridge seacht sraithseven rows[of hay] fanstay, wait, remaind'fhanfaidís they would wait/stay/remain bonn coirpcorpse coin ag fáilgetting
Tá an chrois ar mo chliabhrach, an ceann a cheannaigh mé féin ag an misean ... Ach cá'il an
chrois dhubh a thug bean Thomáisín beannaithe chugam as an gCnoc an t-am sin a mb'éigin
Tomáisín a cheangal go deireanach. Dúirt mé leo an chrois sin a chur orm freisin. Is cuidsúlaí
go mór í ná an ceann seo. Ó thit an chrois seo ó ghasúir Phádraig, tá cor cam sa Slánaitheoir
uirthi. An Slánaitheoir atá ar an gceann dubh is mór an áilleacht é. Céard sin orm? Nach mé
atá dearmadach i gcónaí. Sin í faoi mo cheann í. Nach mairg nach í a chuir siad ar mo
chliabhrach...
crois cliabhrachchest miseanmission cá'ilwhere← cá bhfuil beannaitheblessed thuggave, took[p of tabhair chugamto me éiginsome a mb'éigin = b'éiginmust have ceangaltie, binding, fetterm1 deireanachlast, late, latter leowith them← le cuidsúlacheye-catching, good looking go mór í ná an ceann seobigger than this one gasúrboy, childm1 corturn; tiredness, exhaustion; agreement cambent, crooked Slánaitheoirredeemer, saviour uirthion her← ar áilleachtbeauty dearmadachforgetful mairgwoe, sorrowf2 faoi mo cheannunder my head cliabhrachchest
Bhí acu snaidhm níb fhearr a chur ar an bpaidrín ar mo mhéara. Neil féin, go siúráilte, a rinne
é sin. Bheadh sásamh aici dá dtiteadh sé ar an talamh san am a raibh siad do mo chur i
gcónra. A Thiarna Thiarna, b'fhada amach uaimse a d'fhanfadh sí sin ...
snaidhmknot níb fhearr ← ní ba fhearrwasn't betterp. of níos fhearr [?] paidrínrosaru méarfingerf2 siúráilte Bheadh sásamh aici she would have the satisfaction titfall cond titeadh talamhearth, ground cónracoffin do mo chur í"in my putting"Object of VM Tiarnalord uaimsefrom me← ó b'fhada amach uaimsefar away from us fanwait, stay, remaincond. d'fhanfadh
Tá súil agam gur las siad na hocht gcoinneal as cionn mo chónra sa séipéal. D'fhág mé faoi
réir acu iad, i gcúinne an chomhra faoi pháipéir an chíosa. Sin rud nach raibh riamh ar chorp
sa séipéal sin: ocht gcoinneal. Ní raibh ar an gCurraoineach ach ceithre cinn. Sé cinn ar Liam
Thomáis Táilliúr, ach tá iníon leis sin sna mná rialta i Meiriceá ...
Tá súil agamI hope laslight coinnealcandle as cionn = os cionnfrom above fágleave réir wish, command cúinnecorner comhracupboard comhráconversation páipéarpaperm1 cíosrentm3 corpbody curraoin[beggar's, traveller's] wallet, scrip Curraoineach[proper name] mná rialtanuns
....
... Mo ghrá é Hitler. Sin é an buachaill acu ...
Má bhuailtear Sasana, beidh an tír in ainriocht. Tá an margadh caillte cheana againn ...
Sin é an buachaill acuThat's the lad Má bhuailtear Sasanaif England is defeated ainriochtsorry plight, wretched condition margadhmarket Tá an margadh caillte cheana againn .We have already lost the market
... A Chineál Tháilliúr na Leathchluaise, is tú a d'fhág anseo mé leathchéad bliain roimh an
am. Bhí an buille feille riamh féin i gcineál na Leathchluaise. Sceana, clocha, agus buidéil. Ní
throidfeá mar a throidfeadh fear ach mé a shá ...
... Cead cainte dhom. Cead cainte ...
cinealtype, kind, sort cluasear builleblow, strike feille = fealldeceit, treachery scianknifef2 pl sceana clochstonef2 buidéalbottlem1 troidfight, quarrelv sáighthrust, stabvn sá Ní throidfeá mar a throidfeadh fear You would not fight like a man would fight Ceadpermission caintespeech Cead cainte dhom.May I speak?
Crois Críosta choisreacan Dé orainn!-an beo nó marbh atá mé? An beo nó marbh atá siad
seo? Tá siad uile ag cur díobh chomh tréan céanna agus a bhi as cionn talún! Shíl mé ó chuirfí
i gcill mé agus nach mbeadh cruóg oibre, ná imní tí, ná faitíos síne ná eile orm go mbeadh
suaimhneas i ndán dom ... ach cén chiall an chathaíocht seo i gcré na cille...
coisreacanconsecration orainnon us← ar siad uile they all díobhfrom them← de chomhas, so tréanstrength, strong man céannalike, the same as cionn = os cionnfrom above talúnground cillchurch, churchyard, cell cruógurgent imníanxiety faitíosfear síne = sinthat, then suaimhneas i ndán peace in store ciallsense cathaíochtfighting
2
... Cé thú féin? Cáid ó tháinig tú? An gcluin tú leat mé? Ná bíodh scáth ar bith ort. Déan an
oiread teanntáis anseo, agus a dhéanfá sa mbaile. Mise Muraed Phroinsiais.
Cáid = Cá fhadHow longfaid = fad Cá fhad ó tháinig tú?How long from when you came? cluinhear An gcluin tú leat mé?Can you hear me? scáthshadow oireadamount déan an oireaddo as much teanntásassurance; familiarity dhéanfáyou would make
Go gcuire Dia an t-ádh ort! Muraed Phroinsiais a bhi i mbéal an dorais agam riamh. Mise
Caitríona. Caitríona Pháidín. An cuimhneach leat mé a Mhuraed, nó an imíonn
cuimhne an tsaoil as bhur gceann anseo? Ní sé imithe uaimse fós ar aon nós ...
ádhluckm1 i mbéal an dorais agammy next door neihbor riamhever imighleave cuimhememory bhuryour imithegone uaimsefrom me← ó nóscustom, manner ar aon nósanyway