У мутым ыштена
26-шо декабрьыште Марий кугыжаныш университет пелен улшо «Мут ышталтмаш» кружок черетан погынымашым эртарен. Тиде гана толшо-влак кум руш мутым марлашке кусараш шоненыт. Тиде мут-влак: вокзал, кафе да парк. Эн ондак нуно шомак-влакын могай йылме гыч пурымыштым да руш йылмыште мом ончыктымыштым шергалыныт. Кружокым вуйлатышын да тунемше-влакын икмыняр темлымашышт лийын.
Вокзал (эн ондакше «фоксал») мут англичан йылме гыч пурен. Тудо Джейн Воксын XVIII курымышто лийше Лондонысо каныме вержым ончыктен. «Вокзал» мут транспорт, корныш погынышо еҥ-влак, корно шомак-влак деке лишке. Утларак корно келшен толеш. Сандене тиде мут дене кылденыт да тыгай вариант-влак лектыныт: корнывал пöрт (корнывалпöрт), корныгудо, корнывер. Йÿклымаш почеш, эн шуко йÿкым корныгудылан пуэныт.
Вес шомак кафе. Кафе - француз йылме гыч пурен да кофем йӱаш лӱмын келыштарыме пöлемым ончыкта. Кружокыш коштшо-влак тидым шотыш налын, келшыше шомак-влакым темленыт, тиде: кофегудо, кофе пöрт, кофевер. Йыгырмутышто кофе шомакын пытартыш гласныйже ы-шке ок савырне, молан манаш гын, тудо пералтышан. Кофевер мутлан шукырак йÿкым пуэныт, кофегудо мутлан изиш шагалрак йӱк пурен. А кофевер шомакым писын ойлымо годым ик слогшо лектын возын кертеш да кофер гына кодеш. Ӱчашымаш лектын, сандене тунемше-влак калык коклаште опросым ышташ шонен пыштеныт. Теат, пагалыме лудшо-влак, могай мут тыланда чотрак келша, шке йӱкдам пуэн кертыда.
Кумшо мут парк. Парк - англичан йылме гыч пурен да канашлан ыштыме верым ончыкта. Паркыште шуко кушкыл, теҥгыл уло. Икманаш тиде каныме вер але каныме лук. Тыгак финн puisto (парк) шомакым ышталтмыжым онченыт. Очыни, тудо рu(u) - пушеҥге,- i да -sto шуко чотым ончыктышо показатель-влак полшымо дене ышталтын. Тидын семын пушеҥге шомакыш верым ончыктышо суффиксым ешарымылан кӧра марий пушеҥгер мут шочын. Погынышо-влак чыланат пушеҥгер шомаклан йӱкым пуэныт.
Людмила Карпова, Елена Соловьева РМ-42