День Петра в деревне Аконлахти
Как гласит карельская пословица «Ainos on Pedrunpäiväl kezä» - «В Петров день всегда лето». Не знаю, что там перепуталось в небесной канцелярии, но летней погоду не назовешь - разудалый праздничный дождь разошелся ни на шутку. Вновь природа показала человеку его место. Мол, давай, венец творения, напланировал дел своих, праздников массовых - справляйся, вот только с хлябями небесными разберись и пляши. Не подвластна нам природа... Один небольшой природный пункт - дождь, значительно изменил планы двух сотен людей.
В народе говорят: Петр - рыбий бог, покровитель рыболовства. И милый подарок от него же - по паре маленьких озер прямо в своих же сапогах - каждому!
Удивительное чудо могли увидеть гости заповедника «Костомукшский»: ранним утром в деревню Аконлахти приплыл северный лесной олень. Чувствуя себя здесь хозяином, олень словно поприветствовал нас. На Ладоге есть легенда об олене, который приплывает на Ильин день и отдает себя в жертву. Здесь совсем другая история, ведь именно для сохранения этого животного и был создан заповедник более 30 лет назад.
Природа, которая властвует тут надо всем, смилостивилась над гостями всего на полчаса, на время открытия праздника. После традиционной йойки в исполнении Полины Лёгкой и приветственной речи директора заповедника Сергея Вадимовича Тархова, ансамбль Kajahuš взял веселье в свои руки. Девушки-красавицы - истинное украшение этого дня: пестрые ленты в косах, разноцветные сарафаны, милые улыбки. Эту красоту никакой дождь не сотрет, не смоет. Да и гости не унывали: дружно пустились в пляс вместе с молодежным ансамблем. Пели, играли, танцевали, общались. Какой же карельский праздник обходится без традиционной крууги да пиирилейкки? А тем более на этой рунопевческой земле, где точно так же водили хороводы в Петров день. И наверняка в любую погоду!
После танцев секретами костюмов из бабушкиных сундучков поделилась карельская мастерица Наталья Денисова. Рассказ о традиционной одежде сопровождался и примеркой модных прежде нарядов, заплетением «правильных» кос, как это делали когда-то деревенские девушки и женщины, примеркой традиционных головных уборов. С интересом все смотрели как человек современный превращается в незнакомку в цветастом сарафане и тугой косой или паренька в шляпе да с шейным платком. Образы будто с фотографий позапрошлого века.
Для этого и собираются люди в этом месте уже не один десяток лет: вспомнить и почтить старинные традиции и словно бы примерить их на себя, современных...
-------------------------------------------------------
Petrun päivän juhla Akonlahdessa
Karjalainen sananlasku sanoo: ”Ainos on Pedrunpäiväl kezä”. En tiedä, mitä taivaalla tapahtui Petrun päivänä, mutta sää ei ollut tuolloin kesäistä. Satoi kovasti.
Luonto näytti jälleen ihmiselle, mikä on hänen paikkansa maailmassa. Tuntui kuin luonto puhuisi: ”Yritäpäs, Jumalan ylin olento, suojata ensin itsesi sateelta ja sitten tanssi”. Sade muutti huomattavasti noin kahdensadan ihmisen suunnitelmia.
Kansa sanoo näin: ”Petri on kalajumala, kalastuksen pyhimys”. Juhlassa jokainen sai pyhältä lahjaksi pienen vesilätäkön saappaiden päälle.
Kostamuksen luonnonpuiston vieraat näkivät Petrun päivänä suuren ihmeen. Varhaisaamulla poro ui Akonlahden rannalle yli järven. Kuten poro tervehti meitä pitäen itseään paikan isäntänä.
Laatokan tienoilla kerrotaan tarina porosta, joka ui järven yli Iljan päivän juhlaan antautuakseen vaaralle alttiiksi. Kostamuksen luonnonpuistoon kuuluvassa Akonlahdessa on toinen historia. Luonnonpuisto perustettiin yli 30 vuotta sitten porojen säilyttämiseksi.
Elämää hallitseva luonto sääli juhlaväkeä puolen tunnin verran, kun juhlatapahtuma avattiin. Avajaisissa Polina Ljogkaja lauloi joikua ja luonnonpuiston johtaja Sergei Tarhov lausui juhlapuheensa. Sitten juhlaa pyörittivät Kajahuš-yhtyeen nuoret naiset. Tosi asiassa he koristivat paljon juhlaa: kirjavat nauhat hiuksissa, eriväriset sarafaanit ja suloiset hymyt. Ei mikään säde voinut pilata sitä kauneutta.
Vieraatkaan eivät olleet surullisia, he alkoivat tanssia yhdessä yhtyeen kanssa. Juhlassa laulettiin, leikittiin, tanssittiin ja kommunikoitiin. Ei yksikään juhla suju nyt runokylissä ilman perinteisiä piirileikkejä. Muinaisaikoina niitä tanssittiin varmasti myös Petrun päivänä säästä huolimatta.
Tanssien jälkeen karjalainen käsityömestari Natalja Denisova kertoi mummojen arkuissa säilyneistä puvuista. Kertomuksen rinnalla aikoinaan muodissa olleita asuja ja päähineitä sovitettiin sekä tukat palmikoitiin samoin kuin aiemmin. Kaikki seurasivat mielenkiinnolla sitä, miten nykyaikainen nainen muuttuu vanhan ajan asukkaaksi värikäs sarafaani päällä ja tiukka palmikko päässä tai poika muuttuu nuorukaiseksi, jolla on hattu päässä ja huivi kaulassa. He näyttivät toissa vuosisadan valokuvissa olevilta ihmisiltä.
Nimenomaan sitä varten Akonlahden paikkaan on kokoontunut ihmisiä jo useiden vuosikymmenien aikana. He haluavat muistella ja osoittaa kunnioitustaan vanhoja perinteitä kohtaan.
KUVAT: TATJANA BERDAŠEVA
Karjalan Sanomat Keskiviikkona 19. 07. 2017