БЕЛАГРУДА (Гарадзенская вобласць)
Вёска Белагруда, Лідскага раёна, вядома з XVI ст. Ёй валодалі Завішы, Вішнявецкія, Ваўчкі, а пасля зноўку яна вярнулася да першых уладароў вёскі Завішаў.
Каталіцкая парафія з’явілася тут у 1609 годзе, калі ў вёсцы быў пабудаваны касцёл св.Яна Хрысціцеля (па іншым крыніцам назва касцёла была Бязгрэшнага зачацця Дзевы Марыі). Касцёл быў збудаваны з дрэва і цалкам знішчаны падчас вайны з Маскоўскай дзяржавай ў 1654-1666 гадах.
У 1690 годзе вёска з іншымі землямі навокал пераходзіць са шлюбам Ганны Завішы да Пятра Тарноўскага. А ў 1702 годзе адбываецца другі шлюб Ганны з Крыштафам Шчытом. Прыблізна ў гэтыя часы з’яўляюцца ў наваколлі і вёскі Тарноўшчына (сучаснае Тарнава) і Шчытнікі. З 1703 года лідскі стараста Уладзіслаў Шэміт фундуе будаўніцтва новага касцёла (таксама з дрэва) у гонар Найсвяцейшай Дзевы Марыі. Пазней касцёл узгадваецца ў крыніцах як касцёл св. Міхаіла Архіанёла.
У сярэдзіне XVIII ст. Белагруда з Тарноўшчынай атрымалі з пасагам Радзівілы (у выніку шлюба Барбары Завішы і Мікалая Радзівіла). Пры Радзівілах у вёсцы заснаваны шпіталь-прытулак, актыўна ідзе здабыча вапны, пабудаваны мост з парэнчамі праз раку Дзітву, дзейнічае карчма, а пры касцёле адчынена парафіяльная школа. У 1808 годзе Мікалай Радзівіл пакідае Белагруду і Тарноўшчызну арандатару Тадэвушу Анджэйковічу, які ў 1824 годзе выкупае маёнтак. Праўда яго нашчадкі нядоўга валолалі Белагрудай, бо ўжо сын Юлій прадаў землі Канстанціну Кашыцу (1828-1881).
Канстанцін Кашыца прымаў актыўны ўдзел у паўстанні Каліноўскага 1863 года. На свае грошы сабраў атрад і абмундзіраваў яго. Моцныя баі ішлі недалёк ад радавога маёнтка Кашыцаў - Абрына, а калі войскі адступалі, то Канстанцін застаўся каб пахаваць сваіх палеглых сяброў-паўстанцаў. У памяць аб іх быў пастаўлены помнік у выглядзе крыжа каля дарогі. За актыўты ўдзел у паўстанні Канстанцін Кашыц быў сасланы ў Сібір. А праз два гады вярнуўся і на вельмі непрымальных умовах падпісаў дамову аб продажы сваіх уладанняў палкоўніку і паплечніку Мураўёва-вешальніка - Дзмітрыю Маўрасу. Маёнткі Таноўшчына з фальваркамі Рубікі, Шчытнікі, Белагруда, Чыжэўшчына, Банцавічы, дом у Рызе былі прададзены за смешную суму. За Кашыцамі застаўся толькі радавы маёнтак у Абрыне. (Аб гэтым можна прачытаць тут http://azarkinm.livejournal.com/145839.html)
Капліца Кашыцаў у Абрыне
Пасля паўстання белагрудскі касцёл нападкаў лёс, як і большасць касцёлаў на землях Беларусі - яго зачынілі. Касцёл не выкарыстоўваўся і прыйшоў у занядбанне. На яго месцы ў 1902 годзе пачалося будаўніцтва новага касцёла на грошы мясцовых жыхароў і пры падтрымцы ксёндза Казіміра Сталеўскага. Касцёл будаваўся з цэглы ў нэагатычным стылі. Асвячэнне адбылося ў 1908 годзе як касцёла св. Міхаіла Архіанёла.
Выгляд касцёла з вёскі Тарнава.
У цэнтры алтара знаходзіцца абраз Маці Божай Міласэрднай, зроблены ў другой палове XVII стагоддзя і з’яўляецца копіяй абраза Багародзіцы канца XV века з віленскай Вастрабрамскай капліцы.
Пасля Рыжскай дамовы і падзелу тэрыторыі Беларусі, Белагруда апынулася ў складзе Польскай дзяржавы. І новая ўлада не прабачыла Маўросам падаўленне паўстання 1863 года. Маёмасць Кашыцаў, вёскі Рубікі, Шчытнікі, Белагруда, Чыжэвічы, Банцавічы пераходзяць ва ўласнасць Польскай дзяржавы ў 1921 годзе.
А маёнткам Тарнава да восені 1939 года валодаюць курляндскія бароны Кехле.
Недалёк ад касцёла знаходзяцца два старажытных паселішча, якія датуюцца VI-VIII і XII-XIII стагоддзямі.
Зараз тут - вясковы пляж.
Каталіцкая парафія з’явілася тут у 1609 годзе, калі ў вёсцы быў пабудаваны касцёл св.Яна Хрысціцеля (па іншым крыніцам назва касцёла была Бязгрэшнага зачацця Дзевы Марыі). Касцёл быў збудаваны з дрэва і цалкам знішчаны падчас вайны з Маскоўскай дзяржавай ў 1654-1666 гадах.
У 1690 годзе вёска з іншымі землямі навокал пераходзіць са шлюбам Ганны Завішы да Пятра Тарноўскага. А ў 1702 годзе адбываецца другі шлюб Ганны з Крыштафам Шчытом. Прыблізна ў гэтыя часы з’яўляюцца ў наваколлі і вёскі Тарноўшчына (сучаснае Тарнава) і Шчытнікі. З 1703 года лідскі стараста Уладзіслаў Шэміт фундуе будаўніцтва новага касцёла (таксама з дрэва) у гонар Найсвяцейшай Дзевы Марыі. Пазней касцёл узгадваецца ў крыніцах як касцёл св. Міхаіла Архіанёла.
У сярэдзіне XVIII ст. Белагруда з Тарноўшчынай атрымалі з пасагам Радзівілы (у выніку шлюба Барбары Завішы і Мікалая Радзівіла). Пры Радзівілах у вёсцы заснаваны шпіталь-прытулак, актыўна ідзе здабыча вапны, пабудаваны мост з парэнчамі праз раку Дзітву, дзейнічае карчма, а пры касцёле адчынена парафіяльная школа. У 1808 годзе Мікалай Радзівіл пакідае Белагруду і Тарноўшчызну арандатару Тадэвушу Анджэйковічу, які ў 1824 годзе выкупае маёнтак. Праўда яго нашчадкі нядоўга валолалі Белагрудай, бо ўжо сын Юлій прадаў землі Канстанціну Кашыцу (1828-1881).
Канстанцін Кашыца прымаў актыўны ўдзел у паўстанні Каліноўскага 1863 года. На свае грошы сабраў атрад і абмундзіраваў яго. Моцныя баі ішлі недалёк ад радавога маёнтка Кашыцаў - Абрына, а калі войскі адступалі, то Канстанцін застаўся каб пахаваць сваіх палеглых сяброў-паўстанцаў. У памяць аб іх быў пастаўлены помнік у выглядзе крыжа каля дарогі. За актыўты ўдзел у паўстанні Канстанцін Кашыц быў сасланы ў Сібір. А праз два гады вярнуўся і на вельмі непрымальных умовах падпісаў дамову аб продажы сваіх уладанняў палкоўніку і паплечніку Мураўёва-вешальніка - Дзмітрыю Маўрасу. Маёнткі Таноўшчына з фальваркамі Рубікі, Шчытнікі, Белагруда, Чыжэўшчына, Банцавічы, дом у Рызе былі прададзены за смешную суму. За Кашыцамі застаўся толькі радавы маёнтак у Абрыне. (Аб гэтым можна прачытаць тут http://azarkinm.livejournal.com/145839.html)
Капліца Кашыцаў у Абрыне
Пасля паўстання белагрудскі касцёл нападкаў лёс, як і большасць касцёлаў на землях Беларусі - яго зачынілі. Касцёл не выкарыстоўваўся і прыйшоў у занядбанне. На яго месцы ў 1902 годзе пачалося будаўніцтва новага касцёла на грошы мясцовых жыхароў і пры падтрымцы ксёндза Казіміра Сталеўскага. Касцёл будаваўся з цэглы ў нэагатычным стылі. Асвячэнне адбылося ў 1908 годзе як касцёла св. Міхаіла Архіанёла.
Выгляд касцёла з вёскі Тарнава.
У цэнтры алтара знаходзіцца абраз Маці Божай Міласэрднай, зроблены ў другой палове XVII стагоддзя і з’яўляецца копіяй абраза Багародзіцы канца XV века з віленскай Вастрабрамскай капліцы.
Пасля Рыжскай дамовы і падзелу тэрыторыі Беларусі, Белагруда апынулася ў складзе Польскай дзяржавы. І новая ўлада не прабачыла Маўросам падаўленне паўстання 1863 года. Маёмасць Кашыцаў, вёскі Рубікі, Шчытнікі, Белагруда, Чыжэвічы, Банцавічы пераходзяць ва ўласнасць Польскай дзяржавы ў 1921 годзе.
А маёнткам Тарнава да восені 1939 года валодаюць курляндскія бароны Кехле.
Недалёк ад касцёла знаходзяцца два старажытных паселішча, якія датуюцца VI-VIII і XII-XIII стагоддзямі.
Зараз тут - вясковы пляж.